Zasady wprowadzania weekendowo–świątecznego systemu czasu pracy
Na podstawie art. 144 kodeksu pracy, na wniosek pracownika złożony na piśmie, może być do niego stosowany system czasu pracy, w którym praca jest wykonywana wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. W tym systemie dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym czasu pracy nieprzekraczającym 1 miesiąca.
System ten, zgodnie z art. 150 § 6 kodeksu pracy stosowany jest na podstawie zapisu zawartego w umowie o pracę. Z uwagi na wprowadzenie do treści umowy o pracę zapisu o obowiązywaniu wskazanego systemu czasu pracy, jego zmiana (na inny system czasu pracy), może nastąpić jedynie w drodze wypowiedzenia warunków umowy, w zakresie obowiązującego sytemu lub porozumienia zawartego pomiędzy pracownikiem a pracodawcą zmieniającego ten system na inny obowiązujący pracownika.
W celu wprowadzenia omawianego systemu czasu pracy, konieczny jest wniosek pracownika złożony na piśmie i decyzja o uwzględnieniu tego wniosku przez pracodawcę. Pracodawca może nie uwzględnić wniosku pracownika w tym zakresie bez podania przyczyny i od tej decyzji pracodawcy, pracownikowi nie przysługuje prawo do wniesienia odwołania.
Rekomendowany produkt: KODEKS PRACY 2015 z komentarzem + CD
Wymiar czasu pracy w omawianym systemie czasu pracy
W tym systemie czasu pracy, praca może być świadczona w pełnym wymiarze czasu pracy lub też niepełnym wymiarze czasu pracy, co z uwagi na fakt, iż podczas weekendu pracownik maksymalnie może przepracować 36 godzin (3 dni x 12 godzin =36 godzin), preferuje zatrudnianie pracowników na część etatu. Należy podkreślić, iż obliczając wymiar czasu pracy na dany miesiąc kalendarzowy, zgodnie z art. 130 kodeksu pracy, w niektórych miesiącach może powstać problem z wykorzystaniem przez pracownika pełnego obowiązującego wymiaru czasu pracy.
Przykładowo w miesiącu lipcu 2014 r. do przepracowania w pełnym wymiarze czasu pracy było 184 godziny i 23 dni, gdyż (40 godzin x 4 tyg.) + (8 godzin x 3 dni) = 184 godzin. W miesiącu tym nie występują żadne święta. Pracownik zatrudniony w omawianym systemie czasu pracy w lipcu 2014 r. maksymalnie może przepracować po 12 godzin w cztery piątki, cztery soboty oraz cztery niedziele co daje 12 dni i 144 godzin. Konsekwencją nie wypracowania pełnego obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym, nie może być pomniejszenie jego wynagrodzenia, gdy zatrudniony jest w pełnym wymiarze czasu pracy. Tak więc gdy pracownik otrzymuje wynagrodzenie za miesiąc pracy w stałej wysokości, przykładowo 3000 zł brutto. To zgodnie z opisanym wyżej przykładem w lipcu 2014 r., pomimo nie wypracowania pełnego wymiaru czasu pracy, pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie w stałej wysokości t.j. 3000 zł. brutto.
Porozmawiaj o tym na FORUM
Wyłączenia ustawowe
Należy nadmienić, iż pracodawca w tym systemie czasu pracy, jest zwolniony z obowiązku udzielania raz na 4 tygodnie, niedzieli wolnej od pracy, o czym stanowi art. 15112 kodeksu pracy.
Określenie dni, w których to, może być wykonywana praca w opisywanym systemie czasu pracy.
Praca w przedmiotowym systemie czasu pracy, może być wykonywana jedynie w piątek, sobotę, niedzielę oraz święto.
Dniami świątecznymi zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 28 ze zm. oraz z 2010 r. Nr 224, poz. 1459) są: 1 stycznia - Nowy Rok, pierwszy dzień Wielkiej Nocy, drugi dzień Wielkiej Nocy,1 maja - Święto Państwowe, 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja, pierwszy dzień Zielonych Świątek, dzień Bożego Ciała, 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,1 listopada - Wszystkich Świętych,11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości,25 grudnia - pierwszy dzień Bożego Narodzenia,26 grudnia - drugi dzień Bożego Narodzenia.
Warunki wprowadzania i stosowania przerywanego systemu czasu pracy
Praca w godzinach nadliczbowych
Praca w godzinach nadliczbowych w tym systemie czasu pracy będzie występowała jedynie w dni, w których dopuszcza się wykonywanie pracy t.j.piątek, sobotę, niedziele, święto.
Powyższe potwierdza stanowisko Głównego Inspektoratu Pracy z dnia 17 listopada 2010 r. GPP-459-4560-75-1/10/PE/RP, zgodnie z którym, pracownika wobec którego stosowany jest tzw. „weekendowo-świąteczny system czasu pracy” można zatrudniać jedynie w ściśle określonych wskazanych przez ustawodawcę dniach. Zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu art. 144 kodeksu pracy, pracownik ten może świadczyć pracę wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. Tym samym praca w godzinach nadliczbowych może wystąpić jedynie w dniach wskazanych w tym przepisie.
W przypadku zatrudnienia pracownika w omawianym systemie, w niepełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie art. 1511 § 5 kodeksu pracy strony w umowie o pracę ustalają dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika oprócz dodatkowego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia które przewiduje art. 1511§ 1 kodeksu pracy. Czyli np. strony w umowie o pracę wykonywanej na ½ etatu postanawiają, że prócz wynagrodzenia za godziny pracy, pracownik otrzyma dodatek z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych, gdy przekroczy normę dobową w wymiarze 4 godzin a tygodniową w wymiarze 20 godzin przeciętnie na tydzień w danym okresie rozliczeniowym czasu pracy.
Rozliczanie czasu pracy kadry kierowniczej
W sytuacji zatrudnienia pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy do wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych dojdzie gdy pracownik ten w piątek, sobotę , niedzielę, święto będzie pracował ponad 12 godzin na dobę lub dojdzie do wykonywania pracy ponad ustalony rozkładem czasu pracy wymiar czasu pracy pracownika w danym dniu. Przykładowo pracownik w piątek miał pracować osiem godzin zgodnie z obowiązującym rozkładem czasu pracy ale na skutek polecenia pracodawcy musiał pozostać w pracy jeszcze przez np. 4 godziny.
Praca w placówkach handlowych w święta
Wprowadzenie weekendowo- świątecznego systemu czasu pracy, nie wyłącza obowiązku stosowania postanowień art. 1519a § 1 kodeksu pracy, który to zakazuje wykonywania pracy w święta w placówkach handlowych.
Odpowiedzialność wykroczeniowa
W przypadku omawianego systemu czasu pracy, wyznaczanie pracy w innym dniu niż piątek, sobota, niedziela, święto, może być potraktowane jako wykroczenie określone w art. 281 pkt. 5 kodeksu pracy, z uwagi na naruszenie przepisów dotyczących czasu pracy, które zagrożone jest karą grzywny od 1000 zł do 30.000 zł. Odpowiedzialność ta może być przypisana pracodawcy lub osobie działającej w jego imieniu, która dopuściła się do popełnienia opisywanego wykroczenia.