Czy wreszcie zostanie uregulowana sytuacja prawna młodocianych influenserów, youtuberów, a także młodocianych prowadzących działalność artystyczną lub sprzedaż internetową? W dniu 19 lipca 2023 r. do Sejmu RP trafił rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ulepszenia środowiska prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorców (dalej jako: projekt). Nowe przepisy mają na celu wprowadzenie rozwiązań pro-przedsiębiorczych mających na celu dalszą poprawę środowiska prawnego i instytucjonalnego, w którym działają polskie przedsiębiorstwa. Szczególnie ważne są przepisy dopuszczające prowadzenie działalności gospodarczej przez małoletniego.
- Nowe ułatwienia dla przedsiębiorców
- Prowadzenie działalności gospodarczej przez małoletniego - czy jest możliwe?
- Zgoda sądu rodzinnego na prowadzenia działalności przez małoletniego
- Kto składa wniosek do sądu i czy kieruje się sąd?
- Zmiany w wielu przepisach
- Konsultacje nad projektem
- Kiedy zmiany wejdą w życie?
- Zmiany w działalności nierejestrowanej
Nowe ułatwienia dla przedsiębiorców
Jak wskazuje projektodawca, w propozycji zmian dotychczas obowiązujących zasad przewidziane zostały przepisy zgrupowane w ramach 4 zasadniczych komponentów:
- Ułatwienia przy podejmowaniu pierwszych kroków w biznesie;
- Prostsze zasady wykonywania działalności gospodarczej;
- Usprawnienia na rzecz sukcesji;
- Prawo gospodarcze przyjazne przedsiębiorcom.
Prowadzenie działalności gospodarczej przez małoletniego - czy jest możliwe?
Tak, co do zasady, prowadzenie działalności gospodarczej przez małoletniego jest możliwe, przepisy nie są jednak jasne i bezwzględnie wymagają nowelizacji i doprecyzowania.
Jak pokazują dane Ministerstwa Rozwoju i Technologii w 2021 r. złożono 13 wniosków o zarejestrowanie działalności gospodarczej przez osoby poniżej 18 roku życia. Natomiast w 2022 r. 62. Z kolei do 5 maja 2023 r. wniosków było 48.
Projekt wskazuje konkretne zasady zakładania działalności gospodarczej przez osobę małoletnią. Wykonywanie działalności gospodarczej przez osoby małoletnie, nieposiadające zdolności do czynności prawnych albo posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych - w konkretnych przypadkach jest możliwe. Jednak trzeba pamiętać, że w takich przypadkach działalność gospodarcza jest prowadzona w imieniu małoletniego, lecz przy pomocy innych osób: przedstawicieli ustawowych, pełnomocników.
W praktyce często zdarza się tak, że młodociani nabywają przedsiębiorstwo w wyniku dziedziczenia (zapisu windykacyjnego) albo stają się wspólnikami spółki cywilnej jako spadkobiercy wchodzący do spółki w miejsce zmarłego wspólnika.
Zgoda sądu rodzinnego na prowadzenia działalności przez małoletniego
Przepisy mają określać, że w zakresie osób małoletnich rejestracja działalności gospodarczej musi zostać poprzedzona wyrażeniem zgody przez sąd rodzinny.
Sąd opiekuńczy uzyska jednocześnie kompetencję do:
- zakazania albo
- ograniczenia działalności gospodarczej małoletniemu
gdy działalność ta sprzeciwia się dobru małoletniego.
Oczywiście, jak w każdej sprawie przed sądem, ma on brać pod uwagę indywidualne okoliczności danej sprawy, w szczególności to, czy:
- planowana rejestracja nie ma jedynie charakteru pozorowanego. Jak podkreśla projektodawca, znane są przypadki prób fikcyjnego rejestrowania firm na osoby małoletnie (często przez ich rodziców) w celu ominięcia przepisów.
Pozwoli to na wyeliminowanie sytuacji patologicznych, ale także – dzięki stworzeniu jasnej i prostej procedury – umożliwi zakładanie działalności gospodarczej przez osoby małoletnie.
Kto składa wniosek do sądu i czy kieruje się sąd?
Wniosek o zezwolenie sądu opiekuńczego na podjęcie działalności gospodarczej będzie mógł złożyć:
- małoletni
- przedstawiciel ustawowy małoletniego
- kurator małoletniego
- opiekun małoletniego.
Sąd opiekuńczy w sprawach z zakresu działalności gospodarczej dotyczących osoby małoletniego dziecka będzie miał obowiązek ustalić przede wszystkim stopień rozwoju umysłowego, stan zdrowia i stopień dojrzałości małoletniego dziecka.
Zmiany w wielu przepisach
W związku z uregulowaniem zasad prowadzenia działalności gospodarczej przez małoletnich, będzie musiało dojść do zmian w ustawach:
- Kodeks cywilny. W nim zmian ma polegać na tym, że: czynność prawna dotycząca działalności gospodarczej lub zawodowej dokonana przez małoletniego przedsiębiorcę, który nie ma zdolności do czynności prawnych, lecz posiada zezwolenie sądu opiekuńczego na wykonywanie działalności osobiście, jest ważna, chyba że pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych.
- Kodeks postępowania cywilnego;
- Prawo przedsiębiorców
- Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy.
Co ważne, konieczne będzie ujawnienie we wpisie w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej informacji o małoletnim przedsiębiorcy.
Konsultacje nad projektem
W dniu 19 lipca 2023 r. projekt został skierowany do opinii Biura Legislacyjnego. A w dniu 25 lipca 2023 r. projekt został skierowany do konsultacji taki urzędów i organizacji jak: KRRP, NRA, KRDP, KRBR, KRSKO, KRS, KNF, RF, KRA, KRPIIB, RNZUS, ZUS, NSZZ"S"RI, ZZRS, KZRKiOR, KRKGW, SKOK i NIA.
Kiedy zmiany wejdą w życie?
Planowane wejście w życie przepisów to 1 października 2024 r.
Zmiany w działalności nierejestrowanej
Proponuje się, aby wprowadzić pewne ułatwienia w prowadzeniu działalności nierejestrowej, jak i doprecyzować przepisy, które nie są jasne. W praktyce pojawiają się częste wątpliwości np. co do prowadzenia działalności nierejestrowanej przez cudzoziemców. W projekcie wskazuje się, że działalność nierejestrową mogą prowadzić tylko ci cudzoziemcy, którzy posiadają uprawnienia do prowadzenia „regularnej” działalności gospodarczej.
Ma być też wprowadzona taka zmiana, że, co do zasady, osoby wykonujące działalność nierejestrową powinny posługiwać się numerem PESEL w obrocie gospodarczym.