PROBLEM
Zostałem szefem doświadczonego zespołu. Od objęcia tego stanowiska minęły trzy lata. Większość moich podwładnych ma wieloletni staż pracy. Generalnie nie mam kłopotów z zarządzaniem moim zespołem. Jednak mimo moich wysiłków wydajność pracy nie wzrasta. Jestem przekonany, że przyczyną może być rutyna i nawykowe działania moich podwładnych. Czy można z tą przeszkodą coś zrobić? Jak zwalczyć lub osłabić nawykowe działanie moich pracowników?
ROZWIĄZANIE
Na co dzień, zarówno w pracy, jak i w życiu rzadko zastanawiamy się nad naszymi nawykami, czym są i do czego się mogą przydać. Okazuje się, że mogą one stanowić o naszym zdrowiu, skuteczności, zadowoleniu, osiąganych lub nie sukcesach, planach i zamierzeniach, a nawet o naszym życiu.
Zobacz również: Jak współpracować z "gwiazdą"?
Czym jest nawyk
Nawyk to zautomatyzowany wyuczony składnik zachowania się jednostki utworzony przez świadome uczenie się, poprzez z góry zamierzone ustalenie i automatyzację czynności pierwotnie nieautomatyzowanej. Nawyk jest więc zautomatyzowanym zachowaniem, które jest kontrolowane przez naszą podświadomość. Oznacza to, że nie musisz świadomie myśleć, aby dane zachowanie wykonać – po prostu robisz je automatycznie.
„Najpierw tworzymy sami własne nawyki, potem nawyki tworzą nas” – mawiał John Dryden, angielski poeta. Nawyk to według psychologów czynność, którą po pewnym czasie wykonujemy odruchowo, nie zastanawiając się nawet nad jej sensem i skutkami.
Oczywiście, gdyby nie nawyki, żyłoby się nam niewygodnie. Bo nawyki upraszczają życie. Nawykowo wstajemy do pracy, wykonujemy określone czynności zgodnie z procedurami, instrukcjami, które w wyniku wielokrotnych powtórzeń i treningów stały się przyzwyczajeniem i już nie musimy analizować, co i w jakiej kolejności powinniśmy wykonywać, robi to za nas nasz umysł zaprogramowany na wykonywanie powtarzalnych działań/czynności. Jednak są nawyki dobre i nawyki złe. Te ostatnie mogą być groźne dla naszego zdrowia (nawyk niezabezpieczania się przed potencjalnymi zagrożeniami).
Nawyki obecne w codzienności określają jakość naszego życia. Decydują o tym, kim jesteśmy, czy i w jakim stopniu osiągamy swoje cele. Co by się stało, gdybyśmy mieli pozbyć się wszystkich niepotrzebnych nawyków, jednocześnie wyrabiając sobie te, które nas wzbogacą? Byłoby fantastycznie!
Ponad 90 proc. naszego zachowania to szereg powtarzalnych czynności w sposób nieświadomy i automatyczny. Wyobraźmy sobie, że w trakcie pracy każdy przełożony czy pracownik musiałby dokonać szczegółowej analizy każdej czynności, którą ma do wykonania. Nieustannie wówczas nasz umysł powtarzałby proces uczenia, poznawania i zapamiętywania, co wpłynęłoby na spalanie/utratę ogromnej energii i spowodowałby znaczne wydłużenie całego procesu działania i osiągania zaplanowanych celów.
Polecamy również serwis: Zarządzanie
PRZYKŁAD
Do działu montażu gazowych pieców grzewczych został zatrudniony pan Andrzej. Jego zadaniem była praca polegająca na obsłudze nowoczesnej wkrętarki. Zanim pan Andrzej objął stanowisko, zapoznał się szczegółowo z instrukcją obsługi, a następnie pod okiem mentora – pana Zbyszka (doświadczonego operatora wkrętarek) nabywał umiejętności prawidłowego obsługiwania maszyny, dążąc do wyznaczonych celów ilościowych i jakościowych. Do tej pory pan Andrzej działał na poziomie świadomym, poznawał dokładnie każdy element maszyny i uczył się prawidłowej, bezpiecznej oraz zgodnej z normami i instrukcjami obsługi tej maszyny. Po dwóch miesiącach intensywnej nauki pan Andrzej nie musiał już zastanawiać się nad każdą czynnością, począwszy od włączenia maszyny i jej wykorzystania zgodnego z przeznaczeniem. Przeszedł on ze stanu świadomego pracy do stanu nieświadomego, czyli nawyku pracy na powierzonej mu maszynie. Nie musi już codziennie skupiać się na szczegółowej analizie poszczególnych czynności, robi to za niego podświadomość, taki osobisty kompas, który nadaje właściwy kierunek naszym działaniom, albo też „automatyczny pilot”, który zwalnia nas z trudów myślenia o tym, co logiczne i oczywiste.
Walcz ze złymi nawykami
Rolą kierownika produkcji, jak również powinnością każdego pracownika na hali produkcyjnej powinno być wypracowywanie dobrych nawyków, które poprawią skuteczność działania, bezpieczeństwo pracy, lepsze wykorzystanie osobistego potencjału na rzecz rezultatów pracy i, co nie jest bez znaczenia, przyczynią się do lepszej automotywacji i satysfakcji z pracy.
Od nawyków zależą osiągnięcia i sukcesy lub ich brak oraz do czego w życiu dojdziemy, jaką drogą i jak szybko.
Odkryj i zdiagnozuj złe nawyki swoich podwładnych
Dobrze jest wiedzieć, jakie złe nawyki mają Twoi podwładni, po to, aby starać się je wyeliminować. Przykładami złych nawyków są: brak określania priorytetów w pracy (zajmowanie się sprawami pobocznymi, plotkami, rozmowami i przeszkadzaniem kolegom w pracy), niedokładne wykonywanie pracy, zostawianie bałaganu, jedzenie przy stanowisku pracy zamiast w wyznaczonym miejscu, spóźnienia do pracy i wcześniejsze wyjścia do domu, brak współpracy z innymi, niedostrzeganie potrzeb innych, zła organizacja pracy, wykorzystywanie sprzętu niezgodnie z jego przeznaczeniem itp.).
Zobacz również: Zaangażowanie pracowników
Uświadom podwładnym konieczność zmiany nawyku i pokaż korzyści ze zmiany
Aby zmienić złe nawyki czy też pomóc podwładnym je zmienić, powinieneś uświadomić pracownikom potrzebę ich zmiany. Ważna jest świadomość pracownika: chcę to zmienić, przeszkadza mi to w pracy, podważa moje wartości (poczucie solidności, dokładności, rzetelności, dążenie do rozwoju, awansu), nie osiągam tego, co bym chciał. Istotne, by zrobić pierwszy krok, podjąć wysiłek, wiedzieć, czego się chce i być w tym konsekwentnym. Czy jest to łatwe do osiągnięcia? To zależy, na ile pracownik jest świadomy i zdeterminowany do wyeliminowania złych nawyków i czy Ty, przełożony, jesteś w stanie mu w tym pomóc. Przeszkodami do zmiany nawyków mogą być:
- niechęć do jakichkolwiek zmian,
- poczucie zagrożenia zmianą,
- niepewność,
- poczucie utraty bezpieczeństwa –„nauczyłem się robić to w ten sposób i tak jest dobrze, po co to zmieniać”,
- trudności w podjęciu wysiłku na drodze zmiany nawyku,
- brak uświadomienia potrzeby zmiany nawyku,
- niedostrzeganie korzyści osobistych związanych ze zmianą posiadanych, ale nieefektywnych nawyków.
Przygotuj się dobrze do tego, aby zakomunikować i zaprezentować pracownikom korzyści ze zmiany (wyeliminowania złego nawyku) poprzez porównanie z osobami, które zmieniły złe przyzwyczajenia i osiągają wymiernie lepsze efekty pracy niż wcześniej. Pokaż na własnym przykładzie efekty zmiany nawyków. Warto zaprezentować korzyści ze zmiany nawyku: oszczędność czasu, zysk, poprawa bezpieczeństwa, możliwość uzyskania awansu/podwyżki, oszczędność pieniędzy/materiałów/surowców/urządzeń, zwiększenie motywacji do pracy, poczucie rozwoju i satysfakcji po zmianie nawyków i dostrzeżenie pozytywnych rezultatów. Dobrym rozwiązaniem na drodze eliminacji złych przyzwyczajeń jest również pokazanie strat, np. niezadowalająca jakość efektów, straty czasu na drodze do celu, spadek motywacji, zniechęcenie, absencje, stres.
Wspieraj podwładnych w eliminowaniu złych nawyków i utrwalaniu dobrych
Psychologowie i eksperci w dziedzinie zachowań ludzi twierdzą, że wprowadzenie nowego nawyku w życie trwa około 20 do 70 dni. Jest to często odbierane przez pracowników jako zbyt trudny, długi i niepotrzebny do niczego proces. Dlatego niezwykle ważne jest odpowiednie podejście do Twoich pracowników, np. umiejętne, uważne obserwowanie ich na stanowiskach pracy, ocena ich pracy, udzielanie systematycznej informacji zwrotnej, motywowanie do zmiany nieefektywnych nawyków.
Pomóż wypracować ludziom dobre nawyki, aby łatwiej im było pracować, a Tobie nimi zarządzać
Na początku postaw sobie cel i zaplanuj konkretne działania. Czy dostrzegasz potrzebę zmiany nawyków w swoim zespole związanych z wykonywaniem zadań, planowaniem i organizacją pracy czy też w innym obszarze. Powinieneś uświadomić sobie, co Ci przeszkadza, powoduje stres, zmęczenie, poczucie nieefektywnego działania i spadek motywacji pracowników w ich codziennej pracy. Czas, jaki jest potrzebny na zmianę, zależy od siły przyzwyczajenia i podatności danej osoby na zmianę. Wymaga to od pracownika żelaznej konsekwencji i wyjścia z jego dotychczasowej strefy komfortu: „Hmm, było mi tak milutko i fajnie, może jeszcze nie teraz z tą zmianą, może jeszcze nie jest tak źle, może poczekam?” Jeśli ulegnie, przegra na drodze do zmiany złego nawyku. Jeśli będzie z uporem codziennie realizował nakreślony przez Ciebie plan zmiany, wygra i będzie cieszył się zmianą i korzyściami z niej wynikającymi – lepsza efektywność i dobre samopoczucie. Jest to możliwe, jeśli jego potrzeba jest uświadomiona – osiągnie to, czego chce. Trzeba jednak mu w tym pomóc.
Zadaj pytanie: Forum Kadry - Zarządzanie personelem
Ustal z podwładnym realny plan zmiany złego nawyku i motywuj go do zmiany
Stwórz harmonogram z końcową datą zmiany nawyku u podwładnego, biorąc pod uwagę jego realne możliwości osiągnięcia tego celu. Opracuj szczegółowy plan z podziałem na poszczególne dni i czynności do wykonania. Doceniaj pracownika za nawet drobne sukcesy na drodze do zmiany przyzwyczajenia. Staraj się zaplanować i określić cele cząstkowe, monitoruj działania podwładnego.
Oceń stopień wdrożenia nowego, pożądanego nawyku
Po upłynięciu terminu zmiany powinieneś ocenić, w jakim stopniu podwładny wdrożył nowy pozytywny nawyk wspierający określone przez Ciebie wartości. Zobacz i uwypuklij pierwsze pozytywne rezultaty (korzyści) ze zmiany. Aby ułatwić zadanie pracownikowi, pomóż mu założyć dziennik zmiany nawyków. Może to być nawet jedna luźna kartka, na której wpisze sobie jeden pod drugim nawyki, nad którymi właśnie będzie pracował. Każdego dnia pomagasz podwładnemu stwierdzić, w jakim stopniu daną czynność wykonał i co pominął. Dzięki temu będziesz miał kontrolę nad tym procesem, a podwładny zyska większą motywację do pracy nad zmianą nawyków. Świętuj sukces wraz z pracownikiem.
Uproszczona procedura wprowadzenia nowych lub zmiany starych i nieskutecznych nawyków
- Wybierz nawyki, które chcesz wprowadzić/zmienić w swoim życiu.
- Określ miejsce i czas w ciągu dnia, kiedy będziesz wykonywać zaplanowane czynności.
- Załóż szczegółowy wykaz, dziennik nawyków.
- Działaj codziennie przez najbliższy minimalny okres zmiany nawyków min. 30 dni, aż każdy nawyk stanie się Twoją druga naturą.
- Powtórz cykl w odniesieniu do kolejnego nawyku.
Autor:
certyfikowany trener biznesu, coach; twórca kilkudziesięciu programów szkoleniowych z zakresu motywacji, budowania zespołu, przywództwa, zarządzania. Właściciel firmy ATENA. Przygotowywał i prowadził szkolenia dla kadry menedżerskiej, specjalistów oraz pracowników produkcji, zygmunt.dolata1@neostrada.pl