Obowiązek dostarczenia środków ochrony indywidualnej
Pracodawca zapewnia pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Zgodnie z art. 2376 § 1 Kodeksu pracy w ramach wspomnianego obowiązku pracodawca dostarcza pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej, których zadaniem jest zabezpieczanie przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy. Dokonuje tego nieodpłatnie. Co więcej, ciąży na nim obowiązek informacyjny. Pracownik powinien zostać poinformowany o sposobach posługiwania się tymi środkami.
Odzież i obuwie robocze
Oprócz środków ochrony indywidualnej pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi, również nieodpłatnie, odzież i obuwie robocze spełniające wymagania określone w Polskich Normach. Dokonuje tego, gdy odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu bądź ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zobacz: Czy środki ochrony indywidualnej mogą być używane przez kilka osób?
Właściwości ochronne i użytkowe
Do kolejnego obowiązku pracodawcy należy zapewnianie, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe. Co więcej, pracodawca zapewnia ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. Gdyby pracodawca nie mógł zapewnić prania odzieży roboczej, mogą zająć się tym sami pracownicy. Istnieje jednak podstawowy warunek. Pracodawca powinien wypłacać zatrudnionym ekwiwalent pieniężny w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika.
Warunek konieczny podjęcia pracy
Co istotne, pracodawca nie dopuszcza pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, które zostały przewidziane do stosowania na danym stanowisku pracy.
Polecamy również: Forum Kadry - BHP
Wymagania dotyczące środków ochrony indywidualnej
Środki ochrony indywidualnej muszą spełniać wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach (np. ustawa Prawo budowlane). Należy je stosować w sytuacjach, gdy nie można uniknąć zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy.
Środki ochrony indywidualnej, aby zapewnić wystarczającą i skuteczną ochronę powinny:
- być odpowiednio dobrane do istniejącego zagrożenia oraz uwzględniać warunki na danym stanowisku;
- uwzględniać wymagania ergonomii oraz w możliwie minimalnym stopniu powodować niedogodności związane z ich noszeniem (masa, gabaryty, regulacja, rozmiary);
- dać się dopasować względem siebie bez zmniejszenia ich właściwości ochronnych w przypadku występowania więcej niż jednego zagrożenia i konieczności jednoczesnego stosowania kilku środków ochrony indywidualnej;
- być odpowiednio dopasowane do użytkownika - po wykonaniu odpowiednich regulacji;
- być stosowane zgodnie z przeznaczeniem i wymogami opisanymi w instrukcji - instrukcja powinna być opracowana dokładnie i zrozumiale w języku polskim zgodnie z wymogami rozporządzenia;
- Warunki stosowania ochron powinny być określone w instrukcji bezpiecznego prowadzenia prac oraz być zgodne z oceną ryzyka. Instrukcje powinny być dostępne dla użytkownika. Pracownik powinien być przeszkolony w zakresie ich użytkowania.
- posiadać oznakowanie CE oraz deklarację zgodności WE - każdy środek wprowadzony na rynek powinien być poddany odpowiedniej procedurze oceny typu WE. W przypadku środków zabezpieczających przed upadkiem, ocena typu WE powinna być dokonana przez jednostkę notyfikowaną. W deklaracji zgodności producent zaświadcza, iż dany środek został wykonany zgodnie z wymogami dyrektywy i odpowiednio przebadany. Najprostszym sposobem (aczkolwiek nieobowiązkowym) spełnienia wymogów dyrektywy, jest zastosowanie wymogów zawartych w normach zharmonizowanych z dyrektywą;
- być identyfikowalne - posiadać swoją nazwę i numer identyfikacyjny. Jeżeli w wyniku użytkowania znaki te zostały zatarte, wówczas należy środek wyeliminować z użytkowania;
- być ewidencjonowane - należy założyć kartę użytkowania sprzętu (z określonym numerem identyfikacyjnym środka ochrony), danymi użytkownika, datą wydania oraz polami kontroli okresowej. Zwykle taka karta dostarczana jest przez producenta sprzętu.
- Należy przeprowadzać okresowe kontrole - sprzęt powinien być kontrolowany przez użytkownika przed każdym użyciem oraz okresowo przez osobę upoważnioną (zgodnie z wymogami instrukcji), a odpowiedni wpis dokonany w karcie użytkowania sprzętu;
- Nie należy przekraczać okresu trwałości - każdy środek posiada okres trwałości (datę ważności) po przekroczeniu którego należy sprzęt wyeliminować. Oczywiście okres ten może ulec skróceniu, jeżeli sprzęt powstrzymał upadek lub nastąpiło jego uszkodzenie;
- Należy przechowywać i konserwować środki zgodnie z instrukcją producenta.
- Warto wspomnieć w tym miejscu, że jeśli na pracodawcy nie ciąży obowiązek zapewnienia pracownikom odzieży i obuwia roboczego, a mimo tego dostarcza je zatrudnionym, od ich wartości należy naliczać składki na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.
Zobacz również: Ochrona indywidualna pracowników
Źródło: Państwowa Inspekcja Pracy