W ostatnim czasie głośno się mówi o badaniu pracowników na obecność alkoholu w organizmie jak i środków psychotropowych. Przeprowadzanie takich badań jest od 2023 r. legalne! Okazuje się, że w ostatnim czasie uregulowano również badania policjantów na zawartość w organizmie alkoholu lub obecność podobnie działającego środka. Jak przeprowadza się badania? Jakie konsekwencje mogą ponieść policjanci?
- Co jest celem wydania przepisów?
- Kiedy zachodzi stan po użyciu alkoholu?
- Kiedy zachodzi stan nietrzeźwości?
- Jak jest odpowiedzialność dyscyplinarna policjanta?
- Badanie policjantów na zawartość w organizmie alkoholu
- W jaki sposób można badać policjantów na obecność alkoholu?
- Badanie na obecność w organizmie innych środków niż alkohol
- Najpierw alkomat później krew
- Badanie alkomatem – ile razy?
- Co jeżeli wyjdzie wynika równy lub ponad 0,10 mg/dm3?
- Obowiązek niedopuszczenia policjanta do pracy
- Jakie są środki działające podobnie do alkoholu?
Co jest celem wydania przepisów?
Policjanci, zresztą jak i inni pracownicy służb mundurowych powinni stawiać się do pracy w odpowiednim stanie psychofizycznym. Policjanci już podczas ślubowania zobowiązują się do przestrzegania dyscypliny służbowej, do strzeżenia honoru, godności i dobrego imienia służby.
Zasady etyki zawodowej jak i poszczególne przepisy odnoszą się między innymi do norm moralnych, których powinni przestrzegać. Tak więc celem wprowadzanych przepisów jest uniemożliwiające dopuszczenie do służby tych funkcjonariuszy, którzy stawili się do służby w stanie nietrzeźwości albo po użyciu alkoholu lub po użyciu podobnie działającego środka. Istotne jest też wyciągnięcie ewentualnych konsekwencji prawnych, w tym służbowych w stosunku do tych funkcjonariuszy, którzy pełnili służbę i wykonywali swoje czynności zawodowe w stanie nietrzeźwości albo po użyciu alkoholu lub po użyciu podobnie działającego środka, czy też wręcz spożywali alkohol lub używali podobnie działającego środka w czasie służby.
Kiedy zachodzi stan po użyciu alkoholu?
Stan po użyciu alkoholu zachodzi gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
1) stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo
2) obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3 .
Kiedy zachodzi stan nietrzeźwości?
Stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
1) stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo
2) obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Jak jest odpowiedzialność dyscyplinarna policjanta?
Policjant odpowiada dyscyplinarnie za popełnienie przewinienia dyscyplinarnego polegającego na naruszeniu dyscypliny służbowej lub nieprzestrzeganiu zasad etyki zawodowej. Odpowiedzialność dyscyplinarną można m.in. ponieść za stawienie się do służby w stanie nietrzeźwości albo po użyciu alkoholu lub po użyciu podobnie działającego środka, pełnienie jej w takim stanie, a także spożywanie alkoholu lub używanie podobnie działającego środka w czasie służby. Za takie zachowanie grozi rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenie, w trybie natychmiastowym, ze względu na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, tzw. wydalenie ze służby.
Badanie policjantów na zawartość w organizmie alkoholu
Od 22 lutego 2023 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie badań policjantów na zawartość w organizmie alkoholu lub obecność podobnie działającego środka z dnia 20 lutego 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 328, dalej: rozporządzenie). Rozporządzenie jest wydane na podstawie art. 61c ust. 17 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz.U. z 2023 r. poz. 171 ze zm). Rozporządzenie szczegółowo wskazuje:
1) jakie są warunki i metody przeprowadzania badań na zawartość w organizmie alkoholu lub badania na obecność w organizmie innego podobnie działającego środka;
2) sposób dokumentowania badań na zawartość w organizmie alkoholu lub badania na obecność w organizmie innego podobnie działającego środka, w tym wzory protokołów z przeprowadzonych badań;
3) wykaz środków działających podobnie do alkoholu.
W jaki sposób można badać policjantów na obecność alkoholu?
Policjantów na obecność alkoholu można badać poprzez:
1) wydychane powietrze;
2) badanie krwi.
Badanie na obecność w organizmie innych środków niż alkohol
Policjantów można też sprawdzać poprzez:
1) badanie moczu celem sprawdzenia obecności w organizmie środka działającego podobnie do alkoholu;
2) badanie śliny, które polega na polega na nieinwazyjnym pobraniu próbki śliny przy użyciu jednorazowego próbnika i umieszczeniu jej w urządzeniu do oznaczania metodą immunologiczną na zawartość środka działającego podobnie do alkoholu;
3) badanie potu. Polega ono na nieinwazyjnym pobraniu próbki potu, z części ciała zakrytej odzieżą, przy użyciu jednorazowego próbnika i umieszczeniu jej w urządzeniu do oznaczania metodą immunologiczną na zawartość środka działającego podobnie do alkoholu.
Z badań sporządza się protokół.
Najpierw alkomat później krew
Co istotne, jeżeli stan policjanta na to pozwala, najpierw przeprowadza się badanie wydychanego powietrza, a dopiero później badanie krwi. Należy pamiętać o tym, że badania analizatorem wydechu nie przeprowadza się przed upływem 15 minut od chwili zakończenia spożywania alkoholu, palenia wyrobów tytoniowych, w tym palenia nowatorskich wyrobów tytoniowych, palenia papierosów elektronicznych lub używania wyrobów tytoniowych bezdymnych przez osobę badaną.
Badanie alkomatem – ile razy?
Jeżeli wskutek wykonania pierwszego pomiaru analizatorem wydechu (metodą spektrometrii w podczerwieni) uzyska się wynik ponad 0,00 mg/dm3 stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu dokonuje się niezwłocznie drugiego pomiaru. Z kolei jeżeli badanie będzie wykonane metodą utleniania elektrochemicznego i jeżeli wynik będzie ponad 0,00 mg/dm3 stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu dokonuje się drugiego pomiaru dopiero po upływie 15 minut. Częstotliwość dokonania drugiego pomiaru zależy więc od rodzaju alkomatu. Jeżeli jednak policjant zażyczy sobie, że badanie było wykonane alkomatem z metodą spektrometrii w podczerwieni to ma prawo do dokonania dwóch pomiarów.
Co jeżeli wyjdzie wynika równy lub ponad 0,10 mg/dm3?
W przypadku dokonania pierwszego pomiaru analizatorem wydechu i uzyskania wyniku równego 0,10 mg/dm3 lub większego od 0,10 mg/dm3 stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu, a w drugim pomiarze wyniku 0,00 mg/dm3 stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu, dokonuje się niezwłocznie trzeciego pomiaru tym samym analizatorem wydechu. Jeżeli wynik trzeciego pomiaru wynosi 0,00 mg/dm3 stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu, to badanie nie wskazuje na stan po użyciu alkoholu.
Obowiązek niedopuszczenia policjanta do pracy
Przełożony ma obowiązek niedopuszczenia podległego mu policjanta do służby w przypadku:
1) stawienia się przez niego do służby w stanie po użyciu alkoholu albo w stanie nietrzeźwości lub po użyciu podobnie działającego środka, pełnienia jej w takim stanie, spożywania alkoholu lub używania podobnie działającego środka w czasie służby albo
2) uzasadnionego podejrzenia, że zachodzą ww. okoliczności – o czym może świadczyć bełkotliwa mowa policjanta, zataczanie się, odór alkoholu czy rozszerzone źrenice.
Jakie są środki działające podobnie do alkoholu?
Środki, które działają podobnie do alkoholu to:
1) opioidy;
2) amfetamina i jej analogi;
3) kokaina;
4) kannabinoidy;
5) benzodiazepiny.
§ 7 W wyniku badania pobranej krwi oznacza się:
1) zawartość alkoholu;
2) co najmniej następujące środki działające podobnie do alkoholu:
a) morfinę (LOQ -10 ng/ml),
b) amfetaminę i jej analogi, w tym metylenodioksymetamfetaminę (MDMA), (LOQ - 25 ng/ml),
c) kokainę (LOQ - 10 ng/ml) i jej metabolit - benzoiloekgoninę (LOQ - 50 ng/ml),
d) delta-9-tetrahydrokannabinol (LOQ - 1 ng/ml),
e) benzodiazepiny.