Nowe przepisy
Z dniem 1 stycznia 2015 r. weszła w życie ustawa o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej z dnia 7 listopada 2014 r., która wprowadziła modyfikacje w Kodeksie pracy. Głównie dotyczą one wstępnych badań lekarskich. W 2016 roku nadal obowiązują wskazane przepisy.
Nowa regulacja poszerzyła krąg osób, które są zwolnione z przeprowadzania wstępnych badań lekarskich. Wobec tego, badaniom wstępnym nie podlegają osoby przyjmowane do pracy u nowego pracodawcy. Muszą być jednak spełnione następujące warunki:
- przyjęcie do pracy u nowego pracodawcy powinno nastąpić w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy,
- pracownik powinien przedstawić nowemu pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie,
- nowy pracodawca musi stwierdzić, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy,
- pracownik nie jest przyjmowany do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.
Polecamy produkt: Jak zaoszczędzić na składkach ZUS (PDF)
Ponadto po zmianie przepisów na wstępne badania lekarskie nie trzeba również kierować, na wskazanych powyżej zasadach, pracowników pozostających jednocześnie w stosunku pracy z innym pracodawcą.
Pracownik pracuje w firmie X na stanowisku informatyka. Przeszedł u pracodawcy wstępne badania lekarskie na nowych zasadach obowiązujących od 1 kwietnia 2015 r. Od 5 czerwca 2016 r. zamierza podjąć dodatkową pracę na stanowisku informatyka w firmie Y w wymiarze 1/3 etatu. W tym przypadku pracodawca firmy Y nie musi kierować nowego pracownika na wstępne badania lekarskie.
Powyższe zmiany dotyczą podjęcia zatrudnienia w takich samych warunkach pracy lub zbliżonych do wcześniejszych, w których była wykonywana praca.
Przy podejmowaniu decyzji o zwolnieniu z wstępnych badań lekarskich u nowego pracodawcy istotne jest porównanie warunków pracy w nowym i poprzednim miejscu pracy.
Wobec powyższego, to pracodawca musi dokładnie i rzetelnie opisać warunki pracy na danym stanowisku, zajmowanym przez pracownika kierowanego na badania oraz skierować pracownika na wstępne badania w celu uzyskania zaświadczenia o dopuszczeniu do pracy na określonym stanowisku.
Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, w którym stwierdzony jest brak przeciwskazań do pracy na danym stanowisku pracy opisanym w skierowaniu na badania lekarskie.
Co się nie zmieniło?
Niezmieniony został katalog osób, które podlegają wstępnym badaniom lekarskim. Zgodnie z art. 229 Kodeksu pracy, obowiązkowym wstępnym badaniom podlegają:
- osoby przyjmowane do pracy,
- pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy,
- inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.
Dla osób wykonujących prace szczególnie niebezpieczne wstępne badanie lekarskie nadal będzie konieczne. Za prace szczególnie niebezpieczne uważa się prace stwarzające duże zagrożenie wystąpienia wypadków przy pracy lub chorób zawodowych, np. prace na wysokości, roboty budowlane, prace w warunkach narażenia na działanie czynników chemicznych lub szkodliwych czynników biologicznych, prace przy zbiornikach czy kanałach. Zdrowie osób pracujących w takich warunkach jest szczególnie narażone, nawet w przypadku wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych przez bardzo krótki okres. W tym przypadku niezbędne jest, aby badania lekarskie były wykonywane systematycznie.
Dodać należy, że nie zmieniły się zasady przeprowadzania okresowych badań lekarskich pracowników, tj.
- co 2 lata, jeżeli pracownik jest narażony na wdychanie szkodliwych pyłów lub oparów,
- co 3 lata, jeżeli w zakładzie pracy panuje gorący mikroklimat (po 45 roku życia badania takie muszą być wykonywane co 2 lata),
- co 4 lata, jeżeli pracownik stale korzysta z komputera,
-co 5 lat, w przypadku pracowników biura niekorzystających z komputerów.
Skierowanie na wstępne badania lekarskie
Wzór skierowania na badania lekarskie można znaleźć w załączniku nr 3 do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U.2015.457).
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2014.1502 j.t);
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.).