Nakłady na wsparcie osób niepełnosprawnych wyniosły w 2022 r. blisko 38 mld zł. Na programy w ramach Funduszu Solidarnościowego przeznaczyliśmy blisko 1 mld zł – powiedziała we wtorek minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.
Podmiotowość niepełnosprawnych - priorytet
Szefowa MRiPS w czasie wtorkowego briefingu w Warszawie powiedziała, że "podmiotowość osób niepełnosprawnych jest priorytetem". Zaznaczyła, że "osoby nawet z największymi niepełnosprawnościami mają prawo do niezależnego życia".
"Strategia na rzecz osób z niepełnosprawnościami jest swoistą mapą drogową pokazania kompleksowego wsparcia, jakim chcemy otoczyć osoby niepełnosprawne" – oświadczyła minister Maląg.
Zastrzegła, że "to nie osoby niepełnosprawne mają przystosować się do otaczającego środowiska, tylko działania przystosowawcze powinny być kompleksowo realizowane i inicjowane".
Ustawa o prawach osób niepełnosprawnych
Jak zaznaczyła, "priorytetem jest przygotowanie projektu ustawy wdrażającej konwencję o prawach osób niepełnosprawnych".
Zwróciła uwagę, że "same nakłady na wsparcie osób niepełnosprawnych wyniosły blisko 38 mld zł". "Tymczasem w roku 2015 kwota ta wynosiła 15 mld" – wskazała.
Powiedziała, że w tym czasie powstał m.in. Fundusz Solidarnościowy, w którego ramach zrealizowany został m.in. program asystencji osobistej, opieki wytchnieniowej czy tworzone były centra opiekuńczo-mieszkalne.
"W roku 2021 osoby niepełnosprawne skorzystały z 4,6 mln godzin wsparcia z asystencji. Natomiast w roku 2022 – było to już 11 mln godzin" – wskazała minister Maląg. Dodał, że podobnie jest z opieką wytchnieniową.
Powiedziała, że do tej pory MRiPS podpisało "umowy na 102 centra opiekuńczo-mieszkalne, z czego obecnie działa już 21". "Na ten cel przeznaczono blisko 300 mln zł" – poinformowała.
Zaznaczyła, że "centra wpisują się w politykę deinstytucjonalizacji, tworzenia małych specjalistycznych ośrodków, które dają osobom niepełnosprawnych samodzielność, bo mogą w nich przebywać w systemie dziennym lub całodobowym" – dodała.
Renta socjalna
Ponadto szefowa MRiPS przypomniała, że "renta socjalna została zrównana z minimalną emeryturą, czyli od 1 marca br. będzie wynosiła 1580 zł, podczas gdy w roku 2015 było to – 740 zł". Zwróciła uwagę, że "osoby otrzymujące rentę socjalna mogą do swoich świadczeń podejmować zatrudnienie na takich samych zasadach jak inni renciści".
Maląg powiedziała, że "wysokość świadczenia pielęgnacyjnego została powiązana ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia, w związku z tym będzie wynosiła 2458 zł". Przypomniała, że jest ono przynależne opiekunom osoby niepełnosprawnej i od niego odprowadzane są składki".
Poinformowała, że "prowadzone są rozmowy na temat ewentualnej możliwości dorabiania do tego świadczenia".
Zatrudnienie osób niepełnosprawnych
Jak zaznaczyła, zależy nam, żeby "osoby z niepełnosprawnością podejmowały także zatrudnienie".
"Wspomagamy pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnością poprzez dofinansowanie wynagrodzeń. "W tym roku przy znacznej niepełnosprawności to 2400 zł, umiarkowanej 1350 zł, lekkiej 500 zł" – powiedziała minister Maląg.
Przypomniała, że osoby z niepełnosprawnością korzystają także z warsztatów terapii zajęciowej i zakładów aktywności zawodowej.
"Na zakłady aktywności zawodowej w tym roku dofinansowanie na pracownika będzie wynosiło rocznie – 31 tys. zł, podczas gdy w roku 2015 było to – 18,5 tys." – powiedział minister Maląg. Dodała, że zwiększono również dofinansowanie rocznego pobytu jednego uczestnika w warsztatach terapii zajęciowej.
"W tym roku to będzie ponad 27 tys. zł" – zwróciła uwagę minister rodziny i polityki społecznej.
Prawo do niezależnego życia
Wiceminister i pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik podkreślił, że istotą prowadzonych działań jest prawo do niezależnego życia osób z niepełnosprawnościami.
Poinformował, że na działania w ramach programów "Samodzielność-Aktywność-Mobilność" przeznaczony został miliard złotych.
Wiceminister wyjaśnił, że pierwszy program "dostępne mieszkanie" polega na możliwości zamiany mieszkania z dużym dofinansowaniem dla osób, które nie mogą samodzielnie opuszczać swojego mieszkania ze względu na bariery. Do programu – jak przekazał – przystąpiło 91 proc. powiatów, a jego budżet to 150 mln zł.
Drugi program – "mieszkanie dla absolwenta" – to, jak mówił Wdówik, ukłon w kierunku wprowadzania osób z niepełnosprawnościami na rynek pracy. "Jeśli taka osoba jest aktywna, poszukuje pracy lub już pracuje, to ma przez trzy lata dofinansowany wynajem mieszkania" – zaznaczył.
Trzeci program, o którym mówił wiceminister to "Wspomagane Społeczności Mieszkaniowe", który adresowany jest do osób z najcięższymi niepełnosprawnościami, ze wsparciem 24-godzinnym. "Przeznaczyliśmy 300 mln zł na ten program, wpłynęło 55 wniosków z 15 województw" – podał.
Wdówik przypomniał też, że od 1 marca rusza nabór wniosków w programie samochodowym, z budżetem 250 mln zł.
"To program dla osób najciężej niepełnosprawnych, które są na wózku i nie mogą z niego zejść. Dofinansowanie do przystosowanego samochodu – są to vany – to ok. 80 proc. ceny" – podkreślił.(PAP)
Autorki: Magdalena Gronek, Karolina Kropiwiec
mgw/ kkr/ joz/