Czym jest nienależne świadczenie?
Osoba, która pobiera świadczenie (np. zasiłek chorobowy, macierzyński czy opiekuńczy) lub zasiłek przedemerytalny ma obowiązek zawiadomić organ rentowy o okolicznościach powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do tego świadczenia.
Nienależnie pobranym jest świadczenie:
- które zostało wypłacone pomimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do tego świadczenia albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;
Osoba pobiera emeryturę i dodatkowo osiąga przychody, które powodują z mocy prawa zawieszenie do niej prawa. W takim przypadku ZUS będzie musiał wykazać, że osoba pobierająca świadczenie była odpowiednio pouczona, że świadczenie już jej nie przysługuje lub wstrzymano jego wypłatę, a nadal je pobiera.
- przyznane albo wypłacone na podstawie fałszywych zeznań, dokumentów i innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu rentowego przez osobę pobierającą świadczenie (np. fałszywe świadectwo pracy, sfałszowane zaświadczenia lekarskie).
Polecamy: Zasiłki 2016
Obowiązek zwrotu
Zgodnie z art. 84 ust. 1 o systemie ubezpieczeń społecznych osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, ma obowiązek do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.
ZUS nie może żądać zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres dłuższy niż ostatnie 12 miesięcy, w sytuacji gdy pobierający świadczenie powiadomił go o okolicznościach uzasadniających ustanie prawa do świadczeń lub ich wstrzymanie (potwierdził to Sąd Najwyższy w uchwale z 16 maja 2012 r., sygn. akt III UZP 1/12).
W pozostałych przypadkach ZUS nie może żądać zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za okres dłuższy niż ostatnie 3 lata od daty ostatniej wypłaty.
Przedawnienie
Na podstawie obowiązujących przepisów, należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń przedawniają się po 10 latach, którego bieg terminu rozpoczyna się od dnia uprawomocnienia się decyzji, która stanowi, że dane świadczenie było nienależne. Oznacza to, że okres przedawnienia liczy się nie od dnia wypłaty nienależnego świadczenia, ale dopiero od chwili powzięcia przez ZUS informacji o pobieraniu nienależnie świadczeń i wydania decyzji.
W konsekwencji, zarówno ZUS i KRUS nie są związane jakimkolwiek terminem do wydania decyzji zobowiązującej do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.
Dlatego też, zgodnie z projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych dodano przepis zakładający ograniczenie okresu na wydanie decyzji o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia do 5 lat od ostatniego dnia nienależycie pobranego świadczenia.
Nowa regulacja ma obowiązywać po 14 dniach o daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
- Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Dołącz do nas na Facebooku!