Składka zdrowotna w 2022 roku
Do końca roku 2021, z punktu widzenia członków zarządu oraz prokurentów, sytuacja była jasna – spółka mogła im wypłacać wynagrodzenie, które opodatkowane było według zasad skali podatkowej. Jednocześnie nie było konieczności opłacania składki zdrowotnej, której duża część osób prowadzących działalność gospodarczą pragnie uniknąć. Doceniali to zwłaszcza przedsiębiorcy, którzy np. dodatkowo prowadzili jednoosobową działalność gospodarczą, a więc już z tego tytułu objęci byli obowiązkowymi składkami na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne.
Jednak ustawodawca zdecydował, że od 1. stycznia 2022 r. wynagrodzenie wynikające z pełnienia funkcji członka zarządu oraz prokurenta na podstawie aktu powołania zostanie objęte omawianą składką zdrowotną. Ma to oczywiście swoje (dla wielu osób) przykre konsekwencje. O ile w przypadku składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca pozwala stosować tzw. zbieg tytułów, a więc w sytuacji, gdy przedsiębiorca np. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą (a więc jest z tego tytułu objęty składkami na ubezpieczenia społeczne) – nie musi tego robić po raz drugi, gdy staje się np. komplementariuszem w spółce komandytowej. Natomiast powyższa zasada nie ma niestety zastosowania do składek na ubezpieczenie zdrowotne – tutaj przedsiębiorca musi opłacać składkę z każdego tytułu, który jest nią objęty.
W związku z powyższym problem wielokrotnego opłacania składki zdrowotnej jest powszechny. Przypadek, w którym przedsiębiorcy próbują go uniknąć, jest jak najbardziej zrozumiały.
Jednak co istotne sam ZUS rozbudził w przedsiębiorcach nadzieję, że w roku 2022 możliwe będzie wypłacenie nieoskładkowanych pieniędzy ze spółki.
Stanowisko ZUS-u
Pojawiła się wątpliwość co z wynagrodzeniem członka zarządu w sytuacji, w której otrzymuje on co miesiąc wypłatę. W wielu spółkach sytuacja wyglądała tak, że członek zarządu otrzymywał wynagrodzenie z dołu za poprzedni miesiąc. Zatem np. wynagrodzenie za styczeń, wypłacane było mu w lutym. Analogicznie wynagrodzenie za grudzień 2021 roku powinno zostać wypłacone w styczniu 2022 roku. Członkowie zarządu zaczęli więc zastanawiać się co zrobić w takiej sytuacji. Objąć wynagrodzenie składką na ubezpieczenie zdrowotne czy też pozostawić 9% w swojej kieszeni?
Zgodnie z wydanym w dniu 7 kwietnia 2022 r. pismem o sygnaturze: DI/100000/43/381/2022, ZUS stoi na stanowisku, że dla określenia czy dane wynagrodzenie należy objąć składką zdrowotną czy też nie, nie jest istotny moment wypłaty wynagrodzenia, a okres, za który jest ono należne. Zatem, jeżeli wynagrodzenie wypłacane jest w styczniu 2022 roku, ale dotyczy ono działań podejmowanych przez członka zarządu w grudniu 2021 roku – nie należy oskładkować go 9% składką zdrowotną.
Potwierdzenie powyższego stanowiska odnaleźć można także w poradniku wydanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w związku ze zmianami, które wprowadzone zostały za pomocą Polskiego Ładu.
I tu dochodzimy do najważniejszego elementu – wypłata w 2022 roku premii dla członka zarządu za rok 2021. Zgodnie z obowiązującymi przepisami możliwe jest podjęcie w 2022 roku uchwały, która pozwoli wypłacić wspomnianą premię członkowi zarządu. Wydaje się zatem, że jest to bardzo opłacalny sposób na wypłatę kapitału ze spółki. Zakładając, że członek zarządu wypłaca w taki sposób 120 000 zł, efektywne opodatkowanie wyniesie 8,7%. Jest to wynikiem zastosowania zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu, które wynoszą 250 zł miesięcznie.
Jednocześnie należy zauważyć, że skoro zgodnie ze stanowiskiem ZUS-u nie jest istotny moment wypłaty wynagrodzenia, a okres, za jaki jest ono należne – nie będzie ono objęte składką zdrowotną.
I tutaj w rozwianiu ewentualnych wątpliwości ponownie z pomocą przychodzi sam ZUS. W interpretacji indywidualnej z dnia 31 marca 2022 r. o sygnaturze: DI/100000/43/328/2022, przyznał on rację wnioskodawcy, który uważał, że premia dla członków zarządu za rok 2021, mimo że wypłacona zostanie w roku 2022 r. – nie powinna zostać objęta składką na ubezpieczenie zdrowotne. W uzasadnieniu wskazano wprost: W przypadku, gdy osoba powołana do pełnienia funkcji przed 1 stycznia 2022 r. otrzyma w 2022 r. wynagrodzenie należne za okres wcześniejszy (tj. należne przed 2022 r.) to wynagrodzenie to nie powinno być uwzględniane w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Wobec powyższego, od wynagrodzenia (premii) należnego za okres do 31 grudnia 2021 r. dla osoby powołanej do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, składka na ubezpieczenie zdrowotne nie powinna być naliczona i odprowadzona.
W związku z powyższym ZUS rozwiał wszelkie wątpliwości dotyczące konieczności oskładkowania omawianej w artykule premii.
Wątpliwości prawno-podatkowe
Zastanawiając się nad ewentualnymi problemami natury prawnej, należy mieć na uwadze, że członka zarządu nie można powołać wstecznie. Zatem jeżeli ktoś nie był nim w roku 2021 – nie ma możliwości, aby wypłacić mu premię w roku 2022 zgodnie z opisanymi powyżej zasadami.
Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt, że takie rozwiązanie opłacalne jest jedynie w momencie, gdy obejmuje kwotę wolną od podatku (30 000 zł) oraz I próg podatkowy (przedział między 30 000 zł a 120 000 zł). Dochody powyżej wskazanego limitu objęte zostaną 32% stawką podatku (w ramach II progu podatkowego). W takim przypadku korzystniejszym rozwiązaniem jest wypłata środków za pomocą innych metod (np. dywidendą, której efektywne opodatkowanie w przypadku małego podatnika CIT wynosi 26,3%). Co istotne, mimo że premia wypłacona zostanie za rok 2021, to z punktu widzenia podatku dochodowego będą to dochody uzyskane w roku 2022.
Podsumowując, wskazać należy, że przyznanie premii członkowi zarządu za rok 2021 wydaje się bardzo korzystną konstrukcją w kontekście należności publicznoprawnych. Takie rozwiązanie sprawdzi się np. w sytuacji, w której członek zarządu jest jednocześnie wspólnikiem spółki, w związku z czym wykonuje na jej rzecz czynności w ramach powtarzających się świadczeń niepieniężnych. Jednocześnie jego wynagrodzenie z tego tytułu wynosi np. 100 000 zł rocznie. W takim przypadku idealnym rozwiązaniem wydaje się przyznanie zasłużonej premii dla członka zarządu w wysokości 20 000 zł, co pozwoli w pełni wykorzystać I próg podatkowy.
Cezary Kaźmierski, Kancelaria Mentzen