Zgodnie z obecnym stanem prawnym, umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeśli jednak forma pisemna nie zostanie zachowana, to zgodnie z art. 29 § 2 Kodeksu pracy pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić na piśmie rodzaj umowy, warunki. Oznacza to, że do końca dnia pracodawca ma obowiązek potwierdzić taką umowę.
W praktyce dochodziło do wielu nadużyć, a tym samym do nielegalnego zatrudniania. Podczas kontroli inspekcji pracy osoby, które nie miały umowy, były wskazywane jako pracujące pierwszy dzień. Ponadto często w pierwszym dniu pracy dochodziło do wypadków przy pracy, co w przypadku braku umowy oznaczało brak jakiejkolwiek ochrony pracowniczej i ubezpieczeniowej. Działanie pracodawców określone zostało „syndromem pierwszej dniówki”.
Prezydent Andrzej Duda podpisał 22 czerwca 2016 r. nowelizację Kodeksu pracy likwidującą tzw. syndrom pierwszej dniówki. Od 1 września 2016 r. pracodawca będzie miał obowiązek pisemnego potwierdzenia pracownikowi podstawowych ustaleń umowy o pracę przed dopuszczeniem do pracy. Oznacza to, że każdy pracownik przystępujący do pracy będzie musiał posiadać pisemną umowę o pracę, albo pisemne potwierdzenie podstawowych ustaleń umowy o pracę.
Polecamy produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem (książka)
Zmiany w obowiązkach pracodawców
Od 1 września 2016 r. wprowadzone zostaną ponadto dwie zmiany dotyczące obowiązków, które pracodawca będzie miał obowiązek wypełnić przed dopuszczeniem pracownika do pracy. Pracodawca będzie zobowiązany zapoznać pracownika z treścią regulaminu pracy przed dopuszczeniem go do pracy, a nie tak jak dotychczas przed rozpoczęciem przez niego pracy. Podobnie w przypadku młodocianych, pracodawca będzie miał obowiązek zapoznać ich z wykazem lekkich prac przed dopuszczeniem do pracy.
Sankcja
Ustawodawca zmodyfikował również przepis art. 281 pkt 2 Kodeksu pracy stanowiący o sankcji za brak potwierdzenia na piśmie warunków zatrudnienia. Od 1 września br. pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu, która nie potwierdzi na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę przed dopuszczeniem go do pracy, narazi się na karę grzywny w kwocie od 1000 zł do 30 tys. zł.
Pracodawca umówił się z przyszłym pracownikiem, że rozpocznie pracę w piątek o godzinie 9. Pracownik rozpoczął pracę mimo braku umowy, bowiem pracodawca musiał w tym czasie wyjechać. Wrócił na koniec dnia pracy i dopiero podpisał z pracownikiem umowę o pracę. Takie działanie według obowiązujących przepisów jest prawidłowe. Jednakże od 1 września br. działanie to stano wykroczenie zagrożone karą grzywny nawet do 30 tys. zł.
Co powinno znaleźć się w umowie?
Poprzez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się świadczyć pracę na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy w zamian za wynagrodzenie. Pracodawca natomiast, jest zobowiązany do zatrudnienia pracownika i wypłaty wynagrodzenia za świadczoną pracę. Każda umowa o pracę powinna zawierać odpowiednie elementy określone w Kodeksie pracy. Umowa o pracę powinna określać strony umowy, rodzaj pracy, datę zawarcia umowy o prace, warunki pracy i płacy, a w szczególności:
- rodzaj pracy,
- miejsce wykonywania pracy,
- wynagrodzenie,
- wymiar czasu pracy,
- termin pracy.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.