Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik z pracodawcą mogą zawierać następujące rodzaje umów o pracę:
- bezterminową umowę o pracę (czyli umowę zawartą na czas nieokreślony), oraz
- umowy terminowe - czyli umowę o pracę zawartą na czas określony (której szczególną postacią jest umowa o pracę na czas zastępstwa nieobecnego pracownika), umowę o pracę zawartą czas wykonania określonej pracy oraz umowę o pracę zawartą na okres próbny (której istotą jest to, że może ona poprzedzać każdy z trzech wyżej wskazanych rodzajów).
Zawarta na piśmie umowa o pracę powinna wyraźnie określać jej rodzaj. Jeżeli w umowie o pracę nie wskazano jej rodzaju bądź też, gdy stosunek pracy powstał mimo niesporządzenia formalnie umowy, mogą rodzić się wątpliwości obu stron co do wzajemnej sytuacji prawnej.
Polecamy: Samozatrudnienie a umowa o pracę
Należy pamiętać, że mimo niezachowania formy pisemnej umowa o pracę zostaje skutecznie zawarta, natomiast na pracodawcy spoczywa obowiązek potwierdzenia faktu jej zawarcia oraz poczynionych przez strony ustaleń w zakresie jej warunków najpóźniej do dnia rozpoczęcia wykonywania pracy przez pracownika. W przypadku niedokonania tego obowiązku przez pracodawcę, poniesie on odpowiedzialność za wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym.
Tomek umówił się z Panem Januszem, że od 2 sierpnia rozpocznie pracę w jego firmie transportowej. Pan Janusz obiecał mu umowę o pracę oraz wskazał, że wszelkich formalności dopełnią pierwszego dnia pracy Tomka. Kiedy jednak Pan Tomek przyszedł do pracy okazało się, że Pan Janusz jest nieobecny, ale zostawił Tomkowi samochód z towarem, który ma dostarczyć do miasta oddalonego o 600 km. Pan Tomek pojechał w podróż, a po powrocie również nie zastał Pana Janusza. Postanowił zwrócić się do niego o podpisanie umowy o pracę, bezskutecznie. Tomek złożył zatem zawiadomienie do Państwowej Inspekcji Pracy, że Pan Janusz nie potwierdził mu na piśmie zawartej ustnie umowy i został on ukarany grzywną w wysokości 3.000zł.
W kwestii natomiast rodzaju umowy o pracę, jeżeli strony nie określą tego w umowie, to w literaturze i orzecznictwie przyjmuje się w takich sytuacjach, że jeżeli z okoliczności nie wynika nic innego, to strony zawarły umowę o pracę na czas nieokreślony. Takie stanowisko uzasadnia się twierdzeniem, że pozostałe rodzaje umowy o pracę wymagają określenia w umowie dodatkowych postanowień, z których wynika np. istnienie okresu próby, terminu końcowego do którego stosunek pracy ma trwać, czy, w przypadku umowy na czas wykonania określonej pracy, wskazanie pracy która ma być ukończona.