Co do zasady należy stwierdzić, że elementem różniącym umowę zlecenia od umowy o pracę nie jest rodzaj wykonywanych czynności (bowiem przedmiotem obu tych umów mogą być czynności identyczne). Nie jest również takim elementem ani wysokość umówionego wynagrodzenia, ani też sposób ustalenia wynagrodzenia. W przypadku wykonywania na podstawie umowy zlecenia pracy, której efekt jest wymierny, wynagrodzenie może być uzależnione od ilości wykonanej pracy. W przypadku wykonywania na podstawie umowy zlecenia innych czynności wynagrodzenie może być określane np. dniówkowo lub ryczałtowo. Wyszczególnienie w listach wypłat tego rodzaju składników wynagrodzenia nie świadczy o tym, że praca była wykonywana na podstawie umowy o pracę.
Elementami istotnymi w umowie o pracę, które nie występują w umowie zlecenia, jest obowiązek pracownika osobistego wykonywania pracy, podporządkowania pracownika pracodawcy, obowiązek przestrzegania czasu pracy i przestrzegania dyscypliny pracy.
Zobacz także: W jaki sposób zawiadomić pracownika o udzieleniu kary porządkowej
Pracownik obowiązany jest do wykonywania pracy zgodnie z umową i poleceniami przełożonych, a wynagrodzenie otrzymuje za wykonanie pracy na tych zasadach. Pracownik korzysta przy tym z takich na przykład uprawnień, jak prawo do wynagrodzenia za okres niezdolności do pracy, za czas gotowości do jej wykonywania (jeżeli doznaje przeszkód w spełnieniu świadczenia z powodów leżących po stronie pracodawcy), czy prawo do urlopu wypoczynkowego.
Umowa zlecenia nie musi być odpłatna, podczas gdy umowa o pracę ma charakter odpłatny.
Polecamy wzory umów pracowniczych
Pan Darek jest przedstawicielem handlowym w firmie farmaceutycznej i pracuje na umowę zlecenie. Jego pracodawca zapewnił mu samochód i telefon służbowy, określił też minimalną ilość produktów, jaką Pan Darek musi sprzedać w danym miesiącu. W związku z tym, że Pan Darek nie musi wykonywać pracy w określonych przez pracodawcę godzinach, czas pracy wybiera sobie sam i musi jedynie wykonać pewien plan sprzedażowy, nie może być w tym wypadku mowy o stosunku pracy. Pracodawca Pana Darka nie wydaje mu wiążących poleceń, nie decyduje także o czasie jego pracy. Są to dwie podstawowe przesłanki przemawiające za uznaniem stosunku pracy za umowę o pracę.