Czym jest Barometr zawodów? Czym są zawody deficytowe, a czym zawody zrównoważone i nadwyżkowe? Jak będzie wyglądała sytuacja na rynku pracy na Śląsku w 2024 roku? W jakich zawodach znajdziesz pracę a w jakich nie. Poniżej szczegóły z raportu.
- Czym jest Barometr zawodów?
- Kto tworzy Barometr zawodów?
- Wyniki badania Barometr zawodów 2024 dla Śląska
- Pracownicy z zagranicy uzupełniają deficyty w zawodach medycznych
- Branża edukacyjna
- Transport-spedycja-logistyka
- Branża mechaniczno-motoryzacyjna
- Branża finansowo-prawna
- Kucharze
- Pracownicy służb mundurowych
Czym jest Barometr zawodów?
Barometr zawodów, to prognoza dla i na rynku pracy. Prognoza jest przygotowywana na dany rok i pokazuje jakie jest ogólne zapotrzebowanie na zawody w Polsce, w tym z wyszczególnieniem na poszczególne powiaty czy województwa. Można zadać pytanie jak w takim razie powstaje Barometr zawodów? Rynek pracy przecież zmienia się z miesiąca na miesiąc i trudne jest oszacowane jakie będą trendy w zatrudnieniu na dany rok w danym województwie. Metodologię badania wypracowano w Szwecji w latach 90-tych XX w. W 2009 roku Barometr trafił do Polski. Początkowo Barometr realizowany był tylko w Małopolsce, ale od 2015 r. badania są prowadzone w całym kraju.
Kto tworzy Barometr zawodów?
Taki barometr powstaje podczas paneli ekspertów obserwujących rynek pracy z różnych perspektyw: pracowników wojewódzkiego oraz powiatowych urzędów pracy, przedsiębiorców, pracowników prywatnych agencji zatrudnienia, pracowników instytucji zarządzających Polską Strefą Inwestycji, ochotniczych hufców pracy, izb rzemieślniczych, organizacji pozarządowych, akademickich biur karier, urzędów miast. W dużej mierze zaangażowane są więc instytucje rynku pracy. Dzięki takiej złożoności pomiotów, badania zyskują na swojej wiarygodności. Badanie pokazuje, w jakich zawodach będą mniejsze, a w jakich większe szanse na pracę w nadchodzącym roku. Barometr klasyfikuje zawody w trzy grupy: zawody deficytowe, zawody zrównoważone, zawody nadwyżkowe.
Zawody deficytowe to takie, w których liczba wolnych miejsc pracy jest większa niż liczba osób zainteresowanych podjęciem pracy i spełniających wymagania pracodawców (najtrudniej pracodawcom znaleźć kandydatów do pracy).
Zawody zrównoważone to te, w których liczba wolnych miejsc pracy jest zbliżona do liczby osób zainteresowanych podjęciem pracy i spełniających wymagania pracodawców.
Zawody nadwyżkowe, w których liczba wolnych miejsc jest mniejsza niż liczba osób zainteresowanych podjęciem pracy i spełniających wymagania pracodawców (najtrudniej osobom poszukującym pracy znaleźć zatrudnienie).
Wyniki badania Barometr zawodów 2024 dla Śląska
W oparciu o wyniki prognozy na 2024 rok na śląskim rynku pracy dominować będą zawody zrównoważone, których prognozuje się najwięcej. Pięć zawodów, w tym trzy z branży budowlanej (brukarze; cieśle i stolarze budowlani; dekarze i blacharze budowlani) oraz po jednym z branży finansowo-prawnej (pracownicy ds. rachunkowości i księgowości) i transport-spedycja-logistyka (magazynierzy) zostało zakwalifikowanych do równowagi. Zawodów deficytowych prognozuje się najmniej, są to: nauczyciele przedszkoli oraz piekarze. Na śląsku nie prognozuje się zawodów nadwyżkowych.
W 2024 roku nadal poszukiwani będą fachowcy z branży budowlanej, przede wszystkim: murarze i tynkarze; robotnicy budowlani; pracownicy robót wykończeniowych w budownictwie oraz monterzy instalacji budowlanych.
Pracownicy z zagranicy uzupełniają deficyty w zawodach medycznych
Pracodawcy coraz częściej uzupełniają braki kadrowe pracownikami z zagranicy. W branży medyczno-opiekuńczej najczęściej prognozowanymi zawodami deficytowymi są: pielęgniarki i położne; psycholodzy i psychoterapeuci; lekarze; opiekunowie osoby starszej lub niepełnosprawnej. Niedobór pracowników w wymienionych zawodach wynika zarówno ze wzrostu zapotrzebowania na usługi medyczne i opiekuńcze, jak i braków kadrowych spowodowanych luką pokoleniową, tj. odejściami na emeryturę i zbyt małą liczbą osób młodych wchodzących na rynek pracy. Dodatkowym czynnikiem przyczyniającym się do deficytu w zawodzie pielęgniarki i położne oraz lekarze są nieodpowiadające kandydatom warunki pracy, tj. obciążający fizycznie i psychicznie charakter pracy oraz wysokość wynagrodzenia.
Branża edukacyjna
W branży edukacyjnej problemy ze znalezieniem pracowników prognozuje się głównie w zawodach: nauczyciele przedmiotów zawodowych; nauczyciele praktycznej nauki zawodu; nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących oraz nauczyciele przedszkoli.
Transport-spedycja-logistyka
W branży transport-spedycja-logistyka (TSL) deficyt dotykać będzie głównie zawodów: kierowcy autobusów oraz kierowcy samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych. Braki kadrowe w tych zawodach wynikają głównie z niewystarczającej liczby osób posiadających odpowiednie uprawnienia, badania psychotechniczne i doświadczenie zawodowe.
Branża mechaniczno-motoryzacyjna
W branży mechaniczno-motoryzacyjnej główny prognozowany zawód deficytowy to mechanicy pojazdów samochodowych. Niedobór pracowników wynika przede wszystkim z braku chętnych do nauki zawodu, braku osób o odpowiednich umiejętnościach i kwalifikacjach (znajomości nowoczesnych technologii) oraz niedostatecznej praktyki zawodowej.
Branża finansowo-prawna
W branży finansowo-prawnej największy deficyt występować będzie w zawodzie samodzielni księgowi. Od osób wykonujących ten zawód wymagane jest kilkuletnie doświadczenie na stanowisku oraz znajomość ustawy o rachunkowości, ordynacji podatkowej i międzynarodowych standardów sprawozdawczości finansowej. Wymaga się również znajomości obsługi specjalistycznych programów księgowych, języków obcych oraz stałego dokształcania się. Zawód cechuje duża odpowiedzialność finansowo-prawna i mimo oferowanych wysokich zarobków brakuje specjalistów spełniających wymagania pracodawców.
Kucharze
Kucharze to główny prognozowany zawód deficytowy w branży gastronomiczno-turystycznej. Ponadto pracodawcy oczekują od kandydatów umiejętności praktycznych oraz dyspozycyjności, a lukę kadrową próbują zniwelować poszukując pracowników wśród cudzoziemców.
Pracownicy służb mundurowych
W branży ochrony i bezpieczeństwa prognozowany jest deficyt zwłaszcza w zawodzie pracownicy służb mundurowych wynikający z jednej strony z luki pokoleniowej, tj. odejść na emeryturę dotychczasowych pracowników i niewielkiego zainteresowania zawodem wśród młodych osób, a z drugiej z dużym zapotrzebowaniem na tych pracowników z uwagi na aktualną sytuację geopolityczną (straż graniczna, wojsko, policja). Podjęcie pracy utrudnia także długa i wieloetapowa ścieżka rekrutacyjna (testy fizyczne i psychologiczne), która nie zawsze kończy się zatrudnieniem. Do podjęcia pracy zniechęca także nieatrakcyjne wynagrodzenie, spadający prestiż zawodu oraz obciążający psychicznie i fizycznie charakter pracy. W związku z tym w województwie śląskim występuje ciągły nabór do służb mundurowych.