Rok 2023 przyniósł sporo zmian w prawie pracy, szczególnie za sprawą implementacji do polskiego porządku prawnego ujnijnych dyrektyw. Warunki pracy, nawiązywania i rozwiązywania stosunków pracy stały się bardziej korzystne i transparentne dla pracowników. W życie weszła praca zdalna a uchylone zostały przepisy o telepracy. Okazuje się jednak, że i w 2024 r. szykują się spore zmiany.
- 7. najważniejszych zmian w prawie pracy na 2024
- 1. Lepsza pozycja pracownika w sądzie pracy - jeszcze większa ochrona
- 2. Wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę i minimalne stawki godzinowej
- 3. Wpływ minimalnego wynagrodzenia za pracę na wysokość dodatków i innych świadczeń
- 4. Jakie będą kwoty wolne od potrąceń w 2024 r.?
- 5. Dofinansowanie do szkieł kontaktowych i zmiany w wyposażeniu stanowiska pracy
- 6. Zwolnienia z kosztów sądowych dla pracowników
- 7. Emerytury pomostowe
7. najważniejszych zmian w prawie pracy na 2024
Rok 2023 przyniósł sporo zmian w prawie pracy, szczególnie za sprawą implementacji do polskiego porządku prawnego unijnych dyrektyw. Warunki pracy, nawiązywania i rozwiązywania stosunków pracy stały się bardziej korzystne i transparentne dla pracowników. W życie weszła praca zdalna a uchylone zostały przepisy o telepracy. Okazuje się jednak, że i w 2024 r. szykują się spore zmiany.
1. Lepsza pozycja pracownika w sądzie pracy - jeszcze większa ochrona
W 2024 r. zapewne będzie coraz więcej spraw sądowych w sprawach z zakresu prawa pracy, w których uznając wypowiedzenie umowy o pracę za bezskuteczne albo przywracając pracownika do pracy, sąd na wniosek pracownika nakłada w wyroku na pracodawcę obowiązek dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Ponadto zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika
2. Wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę i minimalne stawki godzinowej
Podwyższone zostanie minimalne wynagrodzenie z 3 600 zł do 4 242 zł. Zmiana wejdzie w życie od 1 stycznia 2024 roku. Z kolei od 1 lipca 2024 roku będzie druga podwyżka i wówczas minimalne wynagrodzenie wzrośnie do 4 300 zł. Ta druga podwyżka w ciągu roku nie będzie tak spektakularna jak w 2023 r. jednak i tak wzrost wynagrodzenia nie jest mały. Podwyższenie płacy minimalnej od 1 lipca 2024 r. do 4300 zł oznacza wzrost o 700 zł w stosunku do kwoty z 1 lipca 2023 r. (3600 zł), czyli o 19,4 proc.
Z kolei stawka godzinowa dla osób zatrudnionych np. na podstawach cywilnoprawnych wyniesie minimalnie od 1 stycznia 2024 r., tj. 27,70 zł, oznacza wzrost o 4,9 zł w stosunku do kwoty obowiązującej od 1 stycznia 2023 r., czyli o 21,5 proc. Podwyższenie minimalnej stawki godzinowej od 1 lipca 2024 r. do 28,10 zł oznacza wzrost o 4,6 zł w stosunku do kwoty z 1 lipca 2023 r., czyli o 19,5 proc.
Zgodnie z szacunkiem, liczba osób objętych podwyższeniem minimalnego wynagrodzenia za pracę wyniesie 3,6 mln.
3. Wpływ minimalnego wynagrodzenia za pracę na wysokość dodatków i innych świadczeń
Ze względu na to, że zmieni się wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, zmienią się też jego inne składniki czy też świadczenia uzależnione od wysokości minimalnego wynagrodzenia.
Odszkodowanie za mobbing, dyskryminację lub naruszenie zasad równego traktowania w zatrudnieniu. Od stycznia 2024 r. będzie wynosiło 4 242 zł, zaś od lipca 4 300 zł.
Dodatek za pracę w porze nocnej - Od stycznia do kwietnia będzie wynosił 5,05 zł; Od maja do czerwca - 5,30 zł; Za lipiec i październik - 4,67 zł; Za sierpień i wrzesień - 5,12 zł; Za listopad - 5,66 zł, Za grudzień - 5,38 zł
Odprawa z tytułu zwolnień grupowych. Ta nie może przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, a od stycznia 2024 r. będzie wynosiła więc 63 630 zł, zaś od lipca 64 500 zł.
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego. Wylicza się ją w ten sposób, że od kwoty minimalnego wynagrodzenia odejmuje się składki na ubezpieczenia społeczne pokrywane przez pracownika. To oznacza, że od 1 stycznia 2024 roku będzie ona wynosiła 3 660,42 zł, zaś od lipca 3 710,47 zł.
4. Jakie będą kwoty wolne od potrąceń w 2024 r.?
Oczywiste jest to, że kwoty wolne od potrąceń także są powiązane z wysokością płacy minimalnej. W związku z tym od 1 stycznia (przez całe pierwsze półrocze) będą one wynosiły:
dla potrąceń niealimentacyjnych – 3221,98 zł;
dla zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi – 2416,49 zł;
dla kar pieniężnych – 2899,78 zł.
5. Dofinansowanie do szkieł kontaktowych i zmiany w wyposażeniu stanowiska pracy
Szkła kontaktowe, monitor ekranowy, podnóżek, mysz, klawiatura, krzesło - od 17 listopada 2023 dla pracodawców zatrudniających pracowników od tej daty zaszły duże zmiany. Dla pozostałych pracodawców czas na wdrożenie nowych przepisów jest wydłużony, bo aż do 17 maja 2024 r. W przepisach zmieniających dodano możliwości zapewnienia pracownikom także szkieł kontaktowych, a nie jak do tej pory tylko okularów korekcyjnych. Jeśli pracownicy korzystają z laptopów, przynajmniej przez połowę dobowego wymiaru pracy, to ich stanowisko będzie musiało zostać wyposażone w monitor stacjonarny lub podstawkę, która zapewni ustawienie ekranu w taki sposób, by górna krawędź monitora znajdowała się na wysokości oczu pracownika. Monitor ten będzie własnością pracodawcy, a pracownik będzie miał także prawo do myszki i zewnętrznej klawiatury.
6. Zwolnienia z kosztów sądowych dla pracowników
W 2024 r. sądy pracy będą kierowały się innymi zasadami pobierania opłat od apelacji od pracodawcy i pracownika ponad WPS wynoszący 50 000 zł.
W sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 złotych, od wartości przedmiotu sporu ponad tę kwotę, od pracownika i pracodawcy pobiera się opłatę od apelacji. Przepis wskazuje, że w sprawach o prawa majątkowe pobiera się od pisma opłatę stałą ustaloną według wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia wynoszącej:
do 500 złotych - w kwocie 30 złotych;
ponad 500 złotych do 1500 złotych - w kwocie 100 złotych;
ponad 1500 złotych do 4000 złotych - w kwocie 200 złotych;
ponad 4000 złotych do 7500 złotych - w kwocie 400 złotych;
ponad 7500 złotych do 10 000 złotych - w kwocie 500 złotych;
ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych - w kwocie 750 złotych;
ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych - w kwocie 1000 złotych;
powyżej 20.000 złotych – opłata stosunkowa 5% wartości, nie więcej niż 200.000 złotych.
Na skutek tych zmian, pracownik w sprawach z zakresu prawa pracy zwolniony jest z ponoszenia opłat od wszelkich pism procesowych, za wyjątkiem opłaty od apelacji. Jeżeli więc pracownik nie będzie zgadzał się z wyrokiem sądu i złoży od niego apelację, będzie zobowiązany uiścić opłatę, ale tylko wtedy gdy jego roszczenie/ żądanie (WPS) będzie wyższe niż 50 000 zł. Na dodatek w takiej sytuacji opłata od apelacji wymagana jest jedynie wówczas, gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 50 000 zł.
7. Emerytury pomostowe
Co istotne od 2024 r. zaczną obowiązywać długo wyczekiwane zmiany co zasad przyznawania i pobierania emerytur pomostowych. Chodzi w szczególności o zmianę warunków nabycia prawa do ww. emerytury, poprzez uchylenie kryterium wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze.