Zmiany w zawodzie psychoterapeuty polegają w szczególności na określeniu czym jest psychoterapia, kto prowadzi psychoterapię oraz jakie kwalifikacje należy posiadać, aby wykonywać tą profesję.
- Zawody medyczne - zmiany w przepisach
- Psycholog, psychiatra i psychoterapeuta - różnice
- Czym jest psychoterapia?
- Jakie są rodzaje psychoterapii?
- Kto prowadzi psychoterapię?
Zawody medyczne - zmiany w przepisach
W dniu 1 września 2023 r. Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych (dalej: ustawa).
Ustawa zmieniła szereg innych ustaw, a w szczególności jakże ważną w postpandemicznym czasie, ustawę z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2123). Ochrona zdrowia psychicznego zarówno dorosłych jak i dzieci stała się bardzo ważna. Dobrze więc, że doregulowano przepisy i zapewniono profesjonalny charakter tej działalności.
Psycholog, psychiatra i psychoterapeuta - różnice
Zawody psychologa, psychiatry i psychoterapeuty znacznie się od siebie różnią. Osoba zmagająca się z problemami czy też uzależnieniami w zależności od potrzeb może zgłosić się do każdego z tych specjalistów. Zakres udzielanej pomocy jest jednak inny w każdej z ww. profesji. W szczególności:
- Psychiatra, jest lekarzem, stawia diagnozę i ustala plan terapeutyczny, czyli plan leczenia, także farmakologicznego;
- Psycholog diagnozuje dzięki rozmowie problemy za pomocą: pogłębionej diagnostyki osobowości, oceny procesów poznawczych, oceny dyspozycji psychicznych - nie leczy farmakologicznie;
- Psychoterapeuta zajmie się przepracowaniem nasilających się problemów i trudności wywołujących zaburzenia psychiczne i somatyczne, podczas całego procesu psychoterapii. Psychoterapeuta nie musi być z wykształcenia lekarzem ani psychologiem.
Czym jest psychoterapia?
Ustawa wprowadziła ważną zmianę polegającą na dookreśleniu czym jest psychoterapia. I tak, zgodnie z nowym brzmieniem przepisów: Psychoterapia to celowe i planowane oddziaływania psychologiczne, zmierzające do złagodzenia lub usunięcia objawów zaburzenia oraz do poprawy funkcjonowania psychicznego i społecznego, wspierające dążenia jednostki lub rodziny do zdrowia i rozwoju, kierowane do osób z zaburzeniami psychicznymi.
Jakie są rodzaje psychoterapii?
Wyróżnia się dużo rodzajów psychoterapii, wszystko zależy od każdorazowego przypadku i stanu danej osoby. Jest to w szczególności psychoterapia:
- indywidualna psychoterapia krótkoterminowa (do 25 sesji w ciągu pół roku)
- indywidualna psychoterapia długoterminowa (do 75 sesji w ciągu roku)
- indywidualna psychoterapia podtrzymująca (po zakończeniu psychoterapii krótko- lub długoterminowej, do 15 sesji w ciągu pół roku)
- psychoterapia grupowa krótkoterminowa (do 50 sesji w ciągu pół roku)
- psychoterapia grupowa długoterminowa (do 110 sesji w ciągu roku)
- psychoterapia podtrzymująca (po zakończeniu psychoterapii krótko- lub długoterminowej, do 15 sesji w ciągu pół roku)
- psychoterapia rodzinna (od 6 do 12 sesji w ciągu pół roku).
Kto prowadzi psychoterapię?
Katalog osób, które mogą prowadzić psychoterapię i mieć status psychoterapeuty jest bardzo szeroki. Ustawa określiła rodzaj wykształcenia, które należy posiadać, okres kiedy można rozpocząć i kiedy należy zakończyć dane kursy czy studia podyplomowe. Dróg i sposobów dostania się do tej profesji jest bardzo dużo. Psychoterapię w ramach opieki prowadzi:
- osoba posiadająca certyfikat psychoterapeuty, która spełnia łącznie następujące warunki:
a) posiada tytuł zawodowy lekarza lub tytuł zawodowy magistra albo spełnia warunki określone w art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (Dz. U. z 2019 r. poz. 1026),
b) udokumentuje:
– ukończenie podyplomowego szkolenia w wymiarze co najmniej 1200 godzin w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzonego metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii humanistyczno-doświadczeniowej lub integracyjnej, lub poznawczo-behawioralnej, lub psychoanalitycznej, lub psychodynamicznej, lub systemowej, obejmującego psychoterapię własną lub doświadczenie własne, superwizję psychoterapii i staże, albo
– ukończenie przed dniem 31 grudnia 2028 r. rozpoczętego przed dniem 1 stycznia 2024 r. podyplomowego szkolenia w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzonego metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii humanistyczno-doświadczeniowej lub integracyjnej, lub poznawczo-behawioralnej, lub psychoanalitycznej, lub psychodynamicznej, lub systemowej, i odbycie – realizowanych po rozpoczęciu szkolenia – psychoterapii własnej, doświadczenia własnego, superwizji psychoterapii lub staży, które łącznie ze szkoleniem obejmują co najmniej 1200 godzin, albo
– ukończenie przed 2012 r. podyplomowego szkolenia w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia w wymiarze czasu określonym w programie tego szkolenia,
c) zdała egzamin certyfikujący przeprowadzony przez komisję zewnętrzną wobec podmiotu kształcącego, w skład której nie wchodzą przedstawiciele podmiotu kształcącego, w szczególności powołaną przez stowarzyszenia wydające certyfikaty psychoterapeuty, lub
- osoba, która uzyskała tytuł specjalisty w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2023 r. poz. 506), lub
- osoba, która uzyskała tytuł specjalisty w dziedzinie psychoterapii lub osoba posiadająca decyzję ministra właściwego do spraw zdrowia o uznaniu dorobku naukowego lub zawodowego za równoważny ze zrealizowaniem programu szkolenia specjalizacyjnego w tej dziedzinie, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, lub
- osoba, która ubiega się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty, która spełnia łącznie następujące warunki:
a) posiada tytuł zawodowy lekarza lub tytuł zawodowy magistra albo spełnia warunki określone w art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów,
b) posiada status osoby odbywającej szkolenie określone w ustawie,
c) uczestniczy w superwizji psychoterapii i posiada zaświadczenie w tym zakresie wystawione przez superwizora psychoterapii, lub
- osoba w trakcie specjalizacji z psychoterapii dzieci i młodzieży lub psychoterapii, która spełnia łącznie następujące warunki:
a) posiada status osoby w trakcie szkolenia specjalizacyjnego, ukończyła co najmniej 2 rok szkolenia specjalizacyjnego i posiada zaświadczenie wydane przez podmiot prowadzący kształcenie o ukończeniu co najmniej 2 roku tego szkolenia,
b) posiada zaświadczenie od pracodawcy o pracy pod nadzorem osoby posiadającej certyfikat psychoterapeuty lub specjalisty w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, lub specjalisty w dziedzinie psychoterapii.
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2123).