Rozwiązanie umowy - co z prawem do zasiłku?
Osoba bezrobotna, która rejestruje się w urzędzie pracy, po spełnieniu określonych warunków, może otrzymać prawo do zasiłku. Co do zasady, świadczenie to przysługuje bezrobotnemu, który w okresie 18 miesięcy bezpośrednio poprzedzających dzień zarejestrowania pracował łącznie przez co najmniej 365 dni i otrzymywał w tym czasie przynajmniej minimalne wynagrodzenie, od którego odprowadzane były składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy. Prawo do zasiłku jest przyznawane lub nie automatycznie, na podstawie dokumentów przekazanych przy rejestracji.
Sposób rozwiązania umowy
Sposób rozwiązania umowy (wypowiedzenie przez pracownika, porozumienie stron, wypowiedzenie przez pracodawcę) nie wpływu na przyznanie prawa do zasiłku. Ma jednak wpływ na to, kiedy zasiłek zacznie być wypłacany i przez jaki okres. Dlatego tak ważny jest sposób pożegnania z pracodawcą. Pod tym kątem urząd pracy sprawdza wszystkie umowy rozwiązane w ciągu 6 miesięcy poprzedzających rejestrację. Nie zawsze jest to tylko ostatnia umowa.
Jeżeli to pracodawca wypowie umowę, zasiłek, jeśli zostanie przyznany, będzie przysługiwał od dnia rejestracji i będzie wypłacany przez cały okres, na który został przyznany.
Sytuacja zmienia się, gdy to pracownik złoży wypowiedzenie. Wówczas zasiłek, jeżeli zostanie przyznany, będzie naliczany po 90 dniach i o ten czas skrócony. Np. jeżeli bezrobotnemu zostanie przyznane prawo do zasiłku na 6 miesięcy, a to on wypowiedział umowę o pracę, świadczenie zacznie być naliczane po 90 dniach i będzie wypłacane przez 3 miesiące.
Wyjątkiem jest sytuacja, w której pracownik złoży wypowiedzenie umowy o pracę ze względu na zmianę miejsca zamieszkania lub z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika. Wówczas zasiłek, jeżeli zostanie przyznany, będzie naliczany od dnia rejestracji.
W przypadku porozumienia stron, gdy bezrobotny spełni warunki przyznania prawa do zasiłku, świadczenie również będzie naliczane po 90 dniach i o ten okres skrócone.
W tym przypadku ustawa także przewiduje wyjątki. Jeżeli porozumienie stron nastąpiło z powodu upadłości, likwidacji pracodawcy lub zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy lub z powodu zmiany miejsca zamieszkania, zasiłek, jeżeli zostanie przyznany, będzie naliczany od dnia rejestracji.
Jeżeli w okresie 6 miesięcy przed zarejestrowaniem się w powiatowym urzędzie pracy bezrobotny spowodował rozwiązanie ze swej winy stosunku pracy lub stosunku służbowego bez wypowiedzenia (tzw. zwolnienie dyscyplinarne, art. 52 Kodeksu pracy) zasiłek będzie przysługiwał po okresie 180 dni od dnia zarejestrowania. Oznacza to, że osobie, której przyznano zasiłek na 6 miesięcy, świadczenie w ogóle nie będzie wypłacone, a osobie, której przyznano zasiłek na 12 miesięcy, świadczenie zacznie być naliczane po 180 dniach i będzie wypłacane przez 6 miesięcy.
Wypłata zasiłku dla bezrobotnych
Zgodnie z art. 72 ust. 10 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy:
Zasiłki wypłaca się w okresach miesięcznych z dołu. Zasiłek za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę przysługującego zasiłku przez 30 i mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych przypadających w okresie, za który przysługuje zasiłek.
Dodatkowo, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowego trybu przyznawania zasiłku dla bezrobotnych, stypendium i dodatku aktywizacyjnego zasiłek dla bezrobotnych wypłacany jest w terminach ustalonych przez powiatowy urząd pracy, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia upływu okresu, za który świadczenie jest wypłacane.
Oznacza to, że zasiłek jest wypłacany z dołu, najpóźniej do 14 dnia kolejnego miesiąca. Jeżeli świadczenie zostało przyznane np. od 1 września, to pierwsza wypłata będzie najpóźniej 14 października, kolejna 14 listopada itd. do końca okresu, na który przyznano zasiłek.
Przyczyny dotyczące zakładu pracy
W art. 2 ust. 1 pkt. 29 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy czytamy, co kryje się pod pojęciem „przyczyny dotyczące zakładu pracy”. Oznacza to:
a) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 oraz z 2021 r. poz. 1162), w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników,
b) rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,
c) wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy,
d) rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika na podstawie art. 55 § 11 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika.