Wolna od podatku jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych. Do jakiej kwoty?
Pożyczka z ZFŚS
Środki Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych są przeznaczone na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu, na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych oraz na tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego. W ramach tego istnieje możliwość udzielania zwrotnych pożyczek dla pracowników z ZFŚS na cele mieszkaniowe. Tak więc działalność socjalna to m.in. udzielanie pomocy materialnej rzeczowej lub finansowej. Szczegółowe zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu oraz zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Pracodawca ma prawo wspomóc finansowo pracownika znajdującego się w trudnej sytuacji materialnej, pod warunkiem, że udzielenie tej pomocy będzie zgodne z regulaminem funduszu.
Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Fundusz świadczeń socjalnych jest instytucją prawną, która ma łagodzić różnice w poziomie życia pracowników i ich rodzin. Jest on wyrazem funkcji społecznej zakładu pracy, zaś jego adresatem są rodziny (a nie tylko pracownicy) o najniższych dochodach. Zasady korzystania z ulgowych usług i świadczeń są powiązane z sytuacją życiową, materialną i rodzinną osób uprawnionych, czyli z kryterium socjalnym. Przyjęcie tego kryterium prowadzi do wniosku, że przyznawanie świadczeń ogółowi zatrudnionych jedynie w oparciu o wynagrodzenie brutto pracownika jest wykluczone. Wynagrodzenie pracownika nie jest wystarczające do spełnienia kryterium socjalnego.
Pomoc finansowa z ZFŚS to przychód, ale… korzystający ze zwolnienia podatkowego
Pomoc finansowa z ZFŚŚ stanowi przychód korzystający ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, niemniej jednak muszą być spełnione określone kryteria:
świadczenie ma związek z finansowaniem działalności socjalnej;
świadczenie ma charakter świadczenia rzeczowego bądź pieniężnego; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi;
świadczenie w całości jest sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych;
wysokość tych świadczeń nie przekracza w roku podatkowym kwoty 1000 zł;
świadczenia otrzymane z tytułu jednorazowej pomocy materialnej finansowanej ze środków budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego w związku z zaistniałym zdarzeniem losowym.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z 26 lipca1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226) wolna od podatku jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 26 maja 2011 r. (nr IPPB4/415-222/11-2/MP), pożyczka, z uwagi na jej zwrotny charakter, nie stanowi przysporzenia majątkowego i jest zdarzeniem obojętnym podatkowo. Jednak jej umorzenie powoduje zwolnienie pożyczkobiorcy z obowiązku zwrotu otrzymanych pieniędzy. W efekcie następuje zmiana charakteru uzyskanego świadczenia, a pożyczkobiorca osiąga trwały przyrost majątku. Umorzona kwota pożyczki stanowi więc u niego przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Jeżeli na dzień umorzenia pożyczki podatnik pozostaje pracownikiem pożyczkodawcy, wówczas wartość umorzonej pożyczki zwiększa przychód ze stosunku pracy (art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W interpretacji tej organ podatkowy wyjaśnił również, że przychód pracownika z tego tytułu nie korzysta ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PDOF. Świadczenie polegające na umorzeniu pożyczki przeznaczonej na sfinansowanie celów mieszkaniowych, jakkolwiek stanowi przysporzenie dla pracownika, to wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy nie jest świadczeniem pieniężnym korzystającym ze zwolnienia, o którym mowa art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W drodze wyjątku przychód podlegający opodatkowaniu PDOF (u spadkobierców) nie powoduje automatyczne umorzenia pożyczki udzielonej ze środków ZFŚS na skutek śmierci pracownika. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 12 czerwca 2019 r. (nr 0114-KDIP3-2.4011.248.2019.1.LZ), uznał, że w sytuacji, gdy zapis Regulaminu ZFŚS nie przewiduje obowiązku uregulowania niespłaconych rat pożyczki przez spadkobiercę, a zobowiązanie pożyczkobiorcy zostaje automatycznie umorzone po jego śmierci, to nie skutkuje to dla spadkobiercy pożyczkobiorcy powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Ustawa z 26 lipca1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 226)
Ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych z dnia 4 marca 1994 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 288)