Dodatkowe wynagrodzenie roczne – popularna trzynastka – co do zasady wypłacana jest do końca marca roku kalendarzowego następującego po roku, za który trzynastka przysługuje. Może się zdarzyć sytuacja, gdy wcześniejsza wypłata jest obligatoryjna.
- Komu przysługuje trzynastka
- Kiedy należy wypłacić trzynastkę
- Rozwiązanie stosunku pracy a wypłata trzynastki
- Wypłata trzynastki w razie likwidacji stanowiska pracy
- Skutki niewypłacenia dodatkowego wynagrodzenia rocznego
Komu przysługuje trzynastka
Trzynastka, czyli dodatkowe wynagrodzenie roczne, przysługuje pracownikom sfery budżetowej. Jest to rodzaj premii za świadczenie pracy. Trzynastkę ustala się w wysokości 8,5 proc. sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie.
Uprawnionymi do trzynastki są m.in. pracownicy:
- państwowych jednostek sfery budżetowej, dla których środki na wynagrodzenia są kształtowane na podstawie odrębnej ustawy;
- zatrudnieni w urzędach organów władzy publicznej, kontroli, ochrony prawa oraz sądach i trybunałach;
- samorządowych jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych prowadzących gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie o finansach publicznych.
Kiedy należy wypłacić trzynastkę
Przepisy ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (j.t. Dz.U. z 2023 r., poz. 1690) określają termin, w którym pracodawca powinien wypłacić trzynastkę.
Świadczenie to należy wypłacić nie później niż w ciągu pierwszych 3 miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie. Oznacza to, ze pracownik otrzyma przysługujące mu za 2024 r. dodatkowe wynagrodzenie roczne najpóźniej do 31 marca 2025 r.
Rozwiązanie stosunku pracy a wypłata trzynastki
W przypadku rozwiązania umowy o pracę, np. na skutek wypowiedzenia czy z powodu przejścia pracownika na emeryturę czy rentę, pracodawca nie ma obowiązku wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego w ostatnim dniu zatrudnienia.
Pracodawca może jednak wypłacić trzynastkę wcześniej, np. w dniu rozwiązania umowy o pracę. Takie postępowanie nie będzie naruszeniem przepisów ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej.
Jest jednak sytuacja, gdy trzynastkę wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy. Ma to miejsce w przypadku, gdy z pracownikiem rozwiązano stosunek pracy w związku z likwidacją pracodawcy.
Wypłata trzynastki w razie likwidacji stanowiska pracy
Inaczej jest w sytuacji, gdy likwidowane jest stanowisko pracy. Należy odróżnić likwidację pracodawcy od likwidacji stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony. Likwidacja stanowiska pracy nie musi prowadzić do rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem - może on bowiem zostać przeniesiony na inne stanowisko.
Jeżeli jednak likwidacja stanowiska pracy spowoduje rozwiązanie stosunku pracy, to pracodawca nie jest zobowiązany do wypłaty pracownikowi trzynastki w ostatnim dniu zatrudnienia. Nie ma także zakazu wcześniejszej wypłaty dodatkowego wynagrodzenia rocznego.
Skutki niewypłacenia dodatkowego wynagrodzenia rocznego
Obowiązkiem pracodawcy jest terminowa i prawidłowa wypłata trzynastki. Przekroczenie terminu spowoduje naruszenie przepisów ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym.
Pracodawca musi pamiętać, że jeśli nie wypłaci dodatkowego wynagrodzenia rocznego w ustalonym terminie, obniży je bezprawnie lub dokona bezpodstawnych potrąceń, popełni wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Z tego tytułu może zostać obciążony karą grzywny w wysokości od 1000 zł do 30000 zł.