Obywatele Ukrainy mogą legalnie przebywać w Polsce do 30 września 2025 roku. Co w praktyce oznacza zawetowanie przez Prezydenta RP nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy?
- Nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy - weto Prezydenta
- Komentarz do prezydenckiego weta - ekspertka Konfederacji Lewiatan
Nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy - weto Prezydenta
Na stronie prezydent.gov.pl czytamy, że Prezydent RP Karol Nawrocki zawetował ustawę nowelizującą ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy:
– Nadal jesteśmy otwarci na pomoc dla obywateli Ukrainy, to się nie zmienia. Nie zmienia się także strategiczny cel państwa polskiego w obliczu ataku Rosji na Ukrainę – interesem Polski jest militarne, wojskowe wspieranie Ukrainy w tym konflikcie. To Federacja Rosyjska jest sprawcą, a Ukraina ofiarą tej wojny. Ale po 3,5 roku nasze prawo powinno zostać skorygowane. Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy nie dokonuje tej korekty wokół której toczyła się debata publiczna, że osiemset plus powinno należeć się tym Ukraińcom, którzy podejmują się obowiązku pracy – powiedział Prezydent. Nie ma na to mojej zgody. „Po pierwsze Polska, po pierwsze Polacy” to nie tylko hasło wyborcze. Powinniśmy doprowadzić tutaj do sprawiedliwości społecznej – dodał.
Prezydent poinformował, że jednocześnie zaproponował swój projekt ustawy wprowadzający nowe rozwiązania dotyczące nadawania obywatelstwa tym, którzy przyjeżdżają do Polski. – Ktoś, kto dostaje polskie obywatelstwo ma wpływ na przyszłość naszej wspólnoty narodowej. Proces przyznawania obywatelstwa powinien zostać wydłużony z 3 do 10 lat – podkreślił Karol Nawrocki. Jak dodał, w Jego projekcie ustawy znajdzie się podwyższenie kary za nielegalne przekraczanie polskiej granicy do 5 lat. – Żeby wyeliminować rosyjską propagandę i ustawić relacje polsko–ukraińskie na właściwe tory oparte na rzeczywistym partnerstwie i szacunku powinniśmy także powiedzieć jasno „stop banderyzmowi” i w kodeksie karnym zrównać symbol banderowski z symbolami, które odpowiadają niemieckiemu narodowemu socjalizmowi, powszechnie nazywanemu nazizmem, sowieckiemu komunizmowi, a także dokonać korekt w ustawie o IPN w odniesieniu do zbrodni OUN UPA – podkreślił Prezydent.
Komentarz do prezydenckiego weta - ekspertka Konfederacji Lewiatan
- Nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy to nie tylko kwestia świadczeń społecznych, ale także przedłużenia prawa do legalnego pobytu w Polsce, które obecnie obowiązuje do 30 września 2025 r. Proponowane przepisy zakładały wydłużenie tego okresu do 4 marca 2026 r. i dotyczyły nie tylko uchodźców z Ukrainy objętych ochroną czasową, ale również wydłużenia terminu ważności dokumentów pobytowych migrantów zarobkowych, którzy przyjechali do Polski przed 24 lutego 2022 r. Zawetowanie ustawy wprowadza istotną niepewność zarówno wśród obywateli Ukrainy przebywających w Polsce, jak i pracodawców, którzy ich zatrudniają. Decyzja ta jest też sprzeczna z działaniami Unii Europejskiej, która już zdecydowała o przedłużeniu ochrony tymczasowej dla obywateli Ukrainy. Potrzebują oni stabilnych i przewidywalnych ram prawnych, a brak przedłużenia przepisów o legalnym pobycie rodzi ryzyko utraty prawa do pracy. To uderzy nie tylko w samych migrantów, ale także w polskich pracodawców i gospodarkę – mówi Nadia Winiarska, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Obywatele Ukrainy wykazują wysoki poziom aktywności zawodowej – nawet 80% z nich jest aktywnych zawodowo, co jest jednym z najwyższych wskaźników wśród uchodźców wojennych w krajach OECD. Dziś stanowią oni ponad 65% wszystkich legalnie zatrudnionych cudzoziemców w Polsce. Brak rozwiązań prawnych zapewniających ciągłość pobytu i pracy dla obywateli Ukrainy może mieć bardzo poważne konsekwencje dla wielu branż, które od lat borykają się z deficytem pracowników, szczególnie w obliczu trudnej sytuacji demograficznej.