W mentalności pracodawców funkcjonują stereotypy dotyczące osób z niepełnosprawnościami, osób starszych, czy cudzoziemców – wskazał rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek podczas debaty eksperckiej poprzedzającej III Kongres ESG. RPO uwagę, że osoby te mają często trudności ze znalezieniem pracy, mimo wyższego wykształcenia.
Rzecznik praw obywatelskich był gościem debaty eksperckiej poprzedzającej III Kongres ESG, który odbędzie się w końcu stycznia 2024 r. Uczestnicy debaty zwracali uwagę na korzyści płynące z wdrożenia przez firmy zasad ESG (E – Środowisko, S – Społeczna odpowiedzialność i G – Ład korporacyjny). Eksperci przekonywali, że zalety są wielorakie i polegają m.in. na zdobywaniu przewagi konkurencyjnej i osiąganiu efektywności kosztowej. Jak podnosili uczestnicy debaty, wdrożenie standardów ESG daje także szanse na naprawę wielu niesprawiedliwości społecznych np. zniwelowanie dyskryminacji w miejscu pracy.
Stereotypy dyskryminują
„Do biura rzecznika wpływa dużo skarg od osób, które czują się dyskryminowane z tego powodu, że nie mogą znaleźć pracy – albo w ogóle, albo pracy zgodnej ze swoimi kompetencjami – z powodu stereotypów” – powiedział Wiącek. Zaznaczył, że w mentalności ludzi, również pracodawców, funkcjonują stereotypy dotyczące osób z niepełnosprawnościami, osób starszych, czy cudzoziemców.
RPO zwrócił uwagę, że obecnie pracuje zaledwie kilkanaście procent osób z orzeczoną niepełnosprawnością. „Oczywiście jest też dużo do zrobienia, jeśli chodzi o nastawianie samych osób z niepełnosprawnościami, ponieważ one też zbyt często nie mają w sobie wystarczająco odwagi, żeby poszukać pracy. Natomiast gdy chodzi o pracodawców, to funkcjonuje bardzo dużo stereotypów związanych z tym, że osoba z niepełnosprawnością jest mniej wydajna, będzie gorszym pracownikiem” – powiedział Wiącek.
Płaca minimalna dla osób z wyższym wykształceniem
Osobom z niepełnosprawnościami – dodał rzecznik – najczęściej oferuje się pracę w firmach ochroniarskich lub sprzątających za minimalną pensję, mimo że są to niejednokrotnie ludzie z wyższym wykształceniem.
„To jest ogromny problem. Mogę się posłużyć przykładem konkretnej sprawy. Pani, która jest z niepełnosprawnością sprzężoną, ukończyła dwa, czy trzy kierunki studiów na Uniwersytecie Warszawskim (…) i musiała z powrotem wrócić na drugi koniec Polski do swojego rodzinnego domu, bo nie istnieje żaden program, który pozwoliłby na znalezienie mieszkania w Warszawie, co jest podstawą, żeby w ogóle poszukiwać pracy” – wskazał Wiącek.
Stereotypy dotyczą też uchodźców
Zdaniem Marcina Wiącka stereotypy dotyczą też uchodźców. „Miałem kilka tygodni temu bardzo wstrząsające spotkanie z uchodźczyniami z Czeczenii, które mieszkają w Polsce od wielu lat, również część z nich była dobrze wykształcona i one nie mogą znaleźć pracy, część z nich nawet nie może uruchomić konta w banku, wyłącznie ze względu na rosyjski paszport i pewien stereotyp, który się z tym wiąże” – wyjaśnił rzecznik.
Dodał, że w społeczeństwie nie ma świadomości, że uchodźczynie z Czeczenii to często kobiety, które przeszły dwie wojny, dlatego znalazły się w naszym kraju. „Rosyjski paszport jest przeszkodą, żeby można było normalnie funkcjonować. Niestety stereotypy są głęboko zakorzenione, dlatego mówiąc o ESG również warto mieć ten wątek pod uwagę” – zaznaczył RPO.
(PAP)