Monitorowanie oczu kierowcy było do niedawna podstawą technologii stosowanych do wykrywania zasypiania za kierownicą. Japońscy naukowcy odkryli, że kluczowe znaczenie ma monitorowanie nie tylko oczu, ale także całego ciała kierowcy.
Najliczniejszymi użytkownikami dróg są ciężarówki. Błędy popełniane przez kierowców transportu drogowego w wielu przypadkach kończą się wypadkami z ofiarami śmiertelnymi. Jednym z najczęstszych skutków wielogodzinnej jazdy ciężarówką jest nieumyślne, krótkotrwałe przysypianie kierowców. Trwa ono zaledwie kilka sekund, ale może być przyczyną wypadku drogowego. W czasie kilkusekundowego przyśnięcia mogą upośledzać się funkcji poznawcze i motoryczne – obserwowane jest spowolnianie czasu reakcji, zmniejszenie uwagi, a nawet całkowita utrata przytomności. Tym problemem zajęli się naukowcy z Uniwersytetu w Hiroszimie.
W 2022 r. policja japońska ogłosiła, że rozproszenie uwagi i przysypianie kierowców są od ponad dziesięciu lat najczęstszą przyczyną śmiertelnych wypadków drogowych w tym kraju. Naukowcy analizując liczne nagrania z kamer, wykonane podczas wypadków drogowych z udziałem dużych ciężarówek, stwierdzili, że samo zamknięcie oczu przy przysypianiu to tylko część problemu, kolejne to rozluźnienie mięśni i wynikające z tego zmiany kontroli nad poruszającym się pojazdem. To pokazało, że nowa technologia kontrolująca stan kierowcy musi brać pod uwagę różne aspekty ciała i koncentracji. Dotychczasowe technologie skupiały się jednak tylko na kontroli oczu kierowcy.
Jakie są objawy narastającej senności
Naukowcy doszli do wniosku, że kluczowymi objawami sugerującymi narastającą senność są: brak ruchu ciała; rozluźnienie mięśni pleców, szyi, łydek i ud; półprzymknięte oczy i zamknięte oczy na jedną sekundę lub dłużej.
„Do tej pory technologie stosowane do wykrywania i przeciwdziałania zasypianiu za kierownicą koncentrowały się głównie na monitorowaniu oczu kierowcy. To, co odkryliśmy, oznacza, że kluczowe znaczenie ma monitorowanie nie tylko oczu, ale także całego ciała kierowcy, a także zachowania pojazdu, aby niezawodnie wykrywać aktywność związaną z przysypianiem” – powiedział profesor Toshiaki Shiomi, współautor badania.
Naukowcy japońscy swoje badania opisali w czasopiśmie „Accident Analysis and Prevention” (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0001457523001173). W artykule zaznaczyli, że kolejnym krokiem będzie wsparcie prac nad rozwojem zaawansowanych systemów bezpieczeństwa, biorących pod uwagę ich badania. Mogą to być technologie, które monitorują zarówno wnętrze ciężarówek i część zewnętrzną za pomocą kamer lub innych czujników, a także wdrożenie algorytmów, które mogą analizować takie dane w czasie rzeczywistym w celu wykrycia oznak senności lub zmęczenia. Systemy te mogłyby następnie ostrzegać kierowców za pomocą alarmu, gdy istnieje ryzyko zaśnięcia za kierownicą.(PAP)
Tomasz Szczerbicki