Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy może przygotować i złożyć w ZUS pracownik ubiegający się o przyznanie tego świadczenia. Może się jednak zwrócić o skompletowanie i przygotowanie wniosku do swojego pracodawcy, jeśli pracodawca jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej albo osobą fizyczną uprawnioną do wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego. Taki pracodawca ma bowiem obowiązek:
- współdziałać z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia,
- wydawać pracownikowi lub organowi rentowemu zaświadczenia niezbędne do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości,
- przygotować, za zgodą pracownika, wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy i przedłożyć go organowi rentowemu na 30 dni przed ustaniem prawa do zasiłków chorobowych.
Czy renty będą zmniejszane - nowy system naliczania świadczeń >>
Obowiązku kompletowania wniosku o rentę nie mają inni płatnicy składek, tj. zleceniodawcy, osoby fizyczne zatrudniające pracowników, którzy nie wypłacają świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, oraz płatnicy składek, którzy opłacają składkę za siebie i osoby współpracujące.
Pracodawca zobowiązany do skompletowania wniosku o rentę musi przedłożyć go w ZUS na 30 dni przed ustaniem okresu pobierania przez pracownika zasiłku chorobowego lub odpowiednio świadczenia rehabilitacyjnego. Jeśli z powodu niewypełnienia tego obowiązku pracownik poniesie szkodę, pracodawca może zostać pociągnięty do odpowiedzialności odszkodowawczej.
Potwierdził to Sąd Najwyższy w jednym ze swoich wyroków stwierdzając, że do obowiązków pracodawcy należy pomoc pracownikowi, na jego prośbę, w kwestii przygotowania wniosku o rentę. Zatrudnionemu, który z tego tytułu z winy zakładu poniósł jakieś straty finansowe, przysługuje roszczenie o odszkodowanie, a jeżeli spowodowało to rozstrój zdrowia – o zadośćuczynienie. Konieczne jest jednak wykazanie winy pracodawcy oraz związku przyczynowego między krzywdą lub szkodą a nagannym zachowaniem pracodawcy.
Emerytury i renty - jednakowa dla wszystkich kwotowa waloryzacja świadczeń >>
Należy jednak zaznaczyć, że wniosek o rentę zawsze zgłasza osoba ubiegająca się o to świadczenie. Oznacza to, że pracodawca nie może sam, bez zgody i wiedzy pracownika, wystąpić z wnioskiem o rentę dla niego.
ZUS ustala prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie wniosku złożonego na druku ZUS Rp-1R przez osobę zainteresowaną lub jej pełnomocnika.
Do wniosku o przyznanie renty należy dołączyć:
- kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (na druku ZUS Rp-6) – dotyczy osób posiadających okresy ubezpieczenia (okresy składkowe i nieskładkowe) wyłącznie w Polsce,
- formularz unijny „Informacje dotyczące przebiegu ubezpieczenia osoby ubezpieczonej” E 207 PL – dotyczy osób posiadających okresy ubezpieczenia w Polsce oraz okresy ubezpieczenia w innych Państwach Członkowskich UE/EOG lub w Szwajcarii,
- zaświadczenia pracodawców (świadectwa pracy) bądź inne dokumenty właściwych organów, urzędów czy organizacji – potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe w Polsce (np. legitymacja ubezpieczeniowa),
- dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia za granicą – w państwach, z którymi Polskę łączą umowy międzynarodowe w dziedzinie ubezpieczeń społecznych albo w państwach członkowskich UE/EOG lub w Szwajcarii,
- zaświadczenie pracodawcy – płatnika składek o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia, które stanowiło podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub na ubezpieczenia emerytalne i rentowe albo na ubezpieczenie wypadkowe w Polsce do ustalenia podstawy wymiaru renty (na druku ZUS Rp-7) i/lub legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków,
- zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza prowadzącego leczenie,
- posiadaną dokumentację medyczną, nazwę i adres zakładu opieki zdrowotnej (lub prywatnego gabinetu lekarskiego), w którym była leczona osoba ubiegająca się o rentę.
Odprawa emerytalna i rentowa >>
W przypadku gdy dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość osiągniętego wynagrodzenia do 31 grudnia 1998 r. zostały złożone przy wniosku o ustalenie kapitału początkowego, nie należy tych dokumentów dołączać do wniosku o rentę, nawet gdyby zostały zwrócone wnioskodawcy. We wniosku należy jedynie podać, że wymagane dokumenty zostały dołączone do wniosku o kapitał początkowy, podając jednocześnie numer sprawy kapitału początkowego.