Problem
W ostatnim dniu miesiąca pracownikowi kończy się umowa o pracę. Chcemy zawrzeć z pracownikiem kolejną umowę o pracę, ale 5 dni po zakończeniu obecnej. W związku z tym nie musimy wydawać świadectwa pracy. Co jednak z urlopem wypoczynkowym? Czy możemy nie wypłacać za niego ekwiwalentu, skoro urlop będzie wykorzystany podczas kolejnej umowy o pracę?
Rada
Nie. Obecnie sam fakt zgodnego z prawem niewydania świadectwa pracy w związku z zakończeniem umowy nie w każdym przypadku oznacza również możliwość niewypłacania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Muszą zatem Państwo wypłacić pracownikowi ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. Nie trzeba tego robić tylko wtedy, gdy kolejna umowa jest zawierana bezpośrednio po poprzedniej, czyli bez dnia przerwy po zakończeniu poprzedniego stosunku pracy.
Uzasadnienie
Od 1 stycznia 2017 r. świadectwo nie musi być wydawane w związku z zakończeniem umowy o pracę, jeżeli pracodawca zamierza nawiązać z tym samym pracownikiem kolejny stosunek pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego (art. 97 § 1 Kodeksu pracy). W przypadku nawiązania z tym samym pracownikiem kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy pracodawca jest zobowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy wyłącznie na jego wniosek, złożony w formie papierowej lub elektronicznej. Wniosek może być złożony w każdym czasie i dotyczyć wydania świadectwa pracy obejmującego poprzedni okres zatrudnienia albo wszystkie okresy zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano świadectwa pracy.
Polecamy książkę: Nowe emerytury. Obowiązki pracodawcy po zmianach od 1 października 2017 r.
Może zatem wystąpić sytuacja tak jak przedstawiona przez Państwa, w której pomimo niezawarcia od razu po zakończeniu umowy o pracę kolejnej umowy między tymi samymi stronami świadectwo pracy nie zostanie wydane.
Jeżeli strony stosunku pracy zawrą kolejną umowę o pracę w ciągu 7 dni od zakończenia poprzedniej, to pracodawca nie musi wydawać świadectwa pracy za zakończony stosunek pracy.
W związku z zakończonym zatrudnieniem pracownik powinien otrzymać ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (art. 171 § 1 Kodeksu pracy). Od wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop w związku z zakończeniem umowy o pracę przewidziano jeden wyjątek. Pracodawca nie jest zobowiązany do jego wypłaty wówczas, gdy obie strony umowy (czyli pracodawca i pracownik) postanowią o wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego w czasie kolejnego zatrudnienia danej osoby u tego samego pracodawcy. Aby było to możliwe, konieczne jest, by następny stosunek pracy powstał na podstawie umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę (art. 171 § 3 Kodeksu pracy). Dyskusyjne jest znaczenie użytego w tej regulacji określenia "bezpośrednio". Najbezpieczniej byłoby przyjąć (na taki też sposób rozumowania wskazuje najwięcej ekspertów prawa pracy), że warunek ten będzie spełniony, gdy kolejna umowa o pracę zostanie zawarta od następnego dnia kalendarzowego po ustaniu poprzedniej lub ewentualnie - w drodze wyjątku - daty zakończenia umowy i zawarcia kolejnej przedzielone są wyłącznie dniami wolnymi od pracy.
Pracownik miał zawartą umowę o pracę na czas określony do 30 czerwca 2017 r. Kolejną umowę na czas określony podpisał z pracodawcą od 3 lipca 2017 r. W dniach 1-2 lipca 2017 r. (sobota-niedziela) firma była zamknięta, więc pracodawca zaproponował podpisanie umowy dopiero od 3 lipca 2017 r. Strony ustaliły też, że podczas kolejnego zatrudnienia pracownik wykorzysta niewykorzystany do 30 czerwca 2017 r. urlop wypoczynkowy. Takie postępowanie pracodawcy jest prawidłowe, mimo że między zakończeniem umowy a zawarciem kolejnej była 2-dniowa przerwa.
Po zmianie przepisów dotyczących świadectw pracy - obowiązujących od 1 stycznia 2017 r. - regulacja odnosząca się do wydawania świadectw pracy nie jest spójna z przepisem art. 171 § 3 Kodeksu pracy zawierającym wyjątek od zasady wypłacania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w związku z zakończeniem umowy o pracę. Oba przepisy należy odczytywać oddzielnie. Pomimo zatem niewydania świadectwa pracy w sytuacji opisanej w pytaniu konieczne będzie rozliczenie niewykorzystanego urlopu ekwiwalentem pieniężnym.
W tym zakresie mogą się pojawić inne interpretacje w orzecznictwie sądowym. Celem regulacji art. 171 § 3 Kodeksu pracy jest wykorzystanie urlopu w naturze, co jest faktycznym zapewnieniem wypoczynku. Skoro ustawodawca zrezygnował z automatyzmu w zakresie wydawania świadectwa pracy przy kilku dniach przerwy w zatrudnieniu, to uzasadnione byłoby łączne odczytywanie z tą regulacją przepisów dotyczących wypłacania ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Jednak obecnie, pomimo różnych poglądów wskazujących na możliwość szerszego rozumienia określenia "bezpośrednio" niż tylko słownikowo, należy je rozumieć jako zawarcie umowy o pracę od dnia następnego po zakończeniu poprzedniej umowy, chyba że między umowami występuje przerwa spowodowana dniami wolnymi od pracy.
Podstawa prawna:
art. 97, art. 171 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 962