Prawo pracownika do urlopu jest prawem osobistym i niezbywalnym. Pracownik nie może przenieść tego prawa na podstawie jakiegokolwiek tytułu prawnego na inną osobę, nie może też przenieść prawa do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Pracownik nie może również zrzec się prawa do urlopu, co wyraźnie wynika z regulacji art. 152 § 2 kodeksu pracy. Niedopuszczalne jest zatem postanowienie umowy o pracę lub też późniejsze ustalenia między pracownikiem a pracodawcą, zgodnie z którymi pracownik zrzeka się prawa do urlopu.
Pan Jacek zawarł z nowym pracownikiem umowę o pracę, w której umieścił klauzulę, że pracownik zrzeka się prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego przez pierwsze 12 miesięcy swojej pracy. Taki zapis będzie niezgody z obowiązującym prawem i nie będzie mógł obowiązywać nowego pracownika.
Polecamy: Czy mogę udzielić urlopu wypoczynkowego na połowę dnia pracy?
Ponieważ pracownik winien co do zasady wykorzystywać urlop w naturze, zaś jedynie w określonych w ustawie przypadkach należny jest mu zamiast urlopu ekwiwalent, charakter uprawnienia urlopowego nakazuje uznać, że pracownik nie może również zrzec się prawa do wykorzystania urlopu w naturze, w zamian za ekwiwalent pieniężny. Zarówno zatem zrzeczenie się samego prawa do urlopu, jak i zrzeczenie się urlopu w naturze w zamian za ekwiwalent pieniężny, należy uznać za niedopuszczalne i sprzeczne z prawem.
Pracownik może dochodzić przed sądem pracy nakazania pracodawcy, aby ten udzielił pracownikowi urlopu w naturze.
Pan Darek nie chciał udzielić swoim pracownikom urlopu wypoczynkowego. Kiedy zbliżał się okres przedawnienia urlopu (który wynosi 3 lata) pracownicy się zbuntowali i wystąpili ze zbiorowym pozwem przeciwko Panu Darkowi, aby udzielił im urlopu, ewentualnie wypłacił ekwiwalent za urlop. Sąd przyznał pracownikom rację i Pan Darek musiał wszystkim udzielić zaległego urlopu.
Polecamy wzory umów pracowniczych