Komu przysługuje urlop wychowawczy?
Do urlopu wychowawczego ma prawo pracownik zatrudniony przez okres co najmniej 6 miesięcy. Przy czym do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się także poprzednie okresy zatrudnienia. Osoba ubiegająca się o urlop wychowawczy powinna być rodzicem albo opiekunem dziecka do 5 roku życia. Co oczywiste, nie powinna także mieć już wykorzystanego przewidzianego w przepisach pełnego wymiaru urlopu wychowawczego na dane dziecko.
Prawo daje możliwość przebywania na urlopie wychowawczym obojgu rodzicom dziecka jednocześnie. Jednak nie dłużej niż przez okres 4 miesięcy.
Urodzenie dziecka na urlopie wychowawczym
Ile trwa urlop wychowawczy?
Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego wynosi 36 miesięcy i należy go wykorzystać do momentu ukończenia przez dziecko 5. roku życia. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy z powodu stanu zdrowia (potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności) dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, wówczas może być udzielony urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Należy podkreślić jednak, że jeden z rodziców może korzystać z tego urlopu maksymalnie 35 miesięcy. Nowe przepisy zapewniają bowiem każdemu z rodziców wyłączne prawo do skorzystania z 1 miesiąca urlopu wychowawczego. Rodzic dziecka ma prawo do pełnego wymiaru urlopu wychowawczego, czyli do 36 miesięcy, tylko w określonych przypadkach, gdy:
- drugi rodzic dziecka nie żyje,
- drugiemu rodzicowi dziecka nie przysługuje władza rodzicielska,
- drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu,
- dziecko pozostaje pod opieką jednego opiekuna.
Porozmawiaj o tym na naszym forum!
Wniosek o przyznanie urlopu wychowawczego
Urlopu wychowawczego udziela się wyłącznie na wniosek pracownika. Decyzję o przejściu na taki urlop trzeba dokładnie przemyśleć, gdyż w czasie jego trwania pracownikowi nie przysługuje żadne świadczenie pieniężne. Wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego należy złożyć do pracodawcy nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem urlopu. Wniosek powinien wskazywać daty rozpoczęcia i zakończenia urlopu wychowawczego, okresu urlopu wychowawczego, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko, także przez drugiego z rodziców, oraz określać liczbę części urlopu wychowawczego, z których dotychczas skorzystano na dane dziecko.
POBIERZ WZÓR: WNIOSEK O UDZIELENIE URLOPU WYCHOWAWCZEGO
Pracownik może wnioskować także o obniżenie wymiaru godzin pracy (zamiast urlopu wychowawczego). Pracodawca musi taki wniosek uwzględnić.
Praca w obniżonym wymiarze czasu pracy zamiast urlopu wychowawczego
Rezygnacja z urlopu wychowawczego
Rezygnacja z urlopu wychowawczego jest możliwa w każdym momencie jego trwania. Musi się to jednak odbyć za zgodą pracodawcy i najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy. Pracodawca jest zobowiązany dopuścić pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku, równorzędnym z zajmowanym dotychczas lub innym, które odpowiada jego kwalifikacjom, o ile wynagrodzenie za pracę nie będzie niższe niż otrzymywane przed rozpoczęciem urlopu wychowawczego.
Ochrona pracownika przebywającego na urlopie wychowawczym
Ochrona pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego rozpoczyna się z dniem złożenia wniosku i trwa aż do dnia zakończenia urlopu i powrotu do pracy. Ochrona pracownika trwa więc wyłącznie podczas korzystania z urlopu wychowawczego. W przypadku, gdy pracownik przebywający na urlopie wychowawczym np. dokonał ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Uzasadnionym przypadkiem wypowiedzenia pracownikowi będącemu na urlopie wychowawczym umowy o pracę jest także ogłoszenie upadłości lub likwidacja pracodawcy.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)