Pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę w ciągu roku przysługują cztery dni urlopu na żądanie. Wniosek o urlop na żądanie należy złożyć najpóźniej w dniu korzystania z tego urlopu. Czy pracodawca zawsze ma obowiązek wyrazić na niego zgodę?
Zgodnie z art. 1672 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Urlop na żądanie wliczany jest do ogólnego wymiaru urlopu wypoczynkowego, ale to część urlopu pozostawiona do dyspozycji pracownika, co oznacza, że dni urlopu na żądanie nie są objęte planem urlopów.
Wniosek o urlop na żądanie
Przepisy wymagają, aby pracownik zgłosił zamiar skorzystania z urlopu na żądanie najpóźniej w dniu rozpoczęcia tego urlopu, jednak do chwili przewidywanego rozpoczęcia pracy przez pracownika według obowiązującego go rozkładu czasu pracy.
Zarówno urlopu wypoczynkowego, jak i urlopu na żądanie udziela pracodawca. Pracownik nie może więc rozpocząć urlopu na żądanie, dopóki pracodawca nie wyrazi na to zgody. Rozpoczęcie urlopu na żądanie przed udzieleniem go przez pracodawcę może być uznane za nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy, będącą ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy.
Odmowa udzielenia urlopu na żądanie
Co do zasady pracodawca zobowiązany jest udzielić urlopu na żądanie, jeżeli pracownik skutecznie poinformuje go o zamiarze jego wykorzystania. Odmowa zgody na urlop na żądanie może nastąpić tylko w wyjątkowych przypadkach. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 października 2009 r., II PK 123/09, LEX nr 551056; orzekł, że „obowiązek udzielenia urlopu na żądanie nie jest bezwzględny, a pracodawca może odmówić żądaniu pracownika ze względu na szczególne okoliczności, które powodują, że jego zasługujący na ochronę wyjątkowy interes wymaga obecności pracownika w pracy”.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks
pracy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465)