Prawo pracy a urlop macierzyński
Zacznijmy od tego, co mówią przepisy prawa pracy. Żaden przepis kodeksu pracy nie zabrania osobie korzystającej z urlopu macierzyńskiego, podjęcia pracy na podstawie umowy o dzieło, bądź umowy zlecenie, czyli umów prawa cywilnego.
Przyjrzyjmy się dwóm możliwym scenariuszom:
- Podjęcie pracy na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia u pracodawcy, który udzielił urlopu macierzyńskiego.
Jest możliwe podjęcie pracy u dotychczasowego pracodawcy na podstawie umowy prawa cywilnego podczas wykorzystywania urlopu macierzyńskiego. Ważne jednak, aby zlecone czynności na podstawie umowy prawa cywilnego były inne niż treść łączącego strony stosunku pracy. Chodzi o uniknięcie zarzutu, iż umowa zlecenie czy o dzieło jest de facto umową o pracę, na podstawie której udzielono urlopu macierzyńskiego.
- Podjęcie pracy na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia w innym podmiocie.
Jest możliwe podjęcie takiego zatrudnienia i nie ma tu żadnych ograniczeń w zakresie wykonywania pracy.
Umowy cywilne muszą różnić się od tej o pracę
W jednym i drugim przypadku pamiętać jednak należy, aby treść umowy prawa cywilnego nie spełniała przesłanek umowy o pracę wymienionych w artykule 22 paragraf 1 kodeksu pracy. Natomiast przy zawieraniu umowy o dzieło, należy kierować się zasadą, aby była ona umową rezultatu, czyli aby przedmiotem umowy były czynności dające konkretny, namacalny rezultat - materialny lub niematerialny. Jest to ważne szczególnie w świetle zmian wchodzących w życie od 1 stycznia 2021 r. – gdzie każdy przedsiębiorca będzie musiał obowiązkowo zgłaszać do ZUS zawarcie takiej umowy.
Dodatkowa praca nie oznacza utraty zasiłku macierzyńskiego
Podejmując dodatkową pracę podczas urlopu macierzyńskiego nie należy obawiać się utraty prawa do zasiłku macierzyńskiego – ponieważ w tym wypadku nie stosuje się przepisów pozbawiających prawa do zasiłku..
Pracując podczas urlopu macierzyńskiego pracownik będzie podlegał pod obowiązkowe ubezpieczenie emerytalno-rentowe – z tytułu pobieranego zasiłku macierzyńskiego. Natomiast z tytułu zawartej umowy zlecenia – ubezpieczenie emerytalno-rentowe będzie dobrowolne (tj. na wniosek), a w wypadku przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia emerytalno-rentowego – będzie podlegał pod obowiązkowe ubezpieczenie wypadkowe. Ubezpieczenie zdrowotne w takiej sytuacji będzie obowiązkowe.
Natomiast pracownik korzystający z urlopu macierzyńskiego i dodatkowo zatrudniony na podstawie umowy o dzieło nie będzie podlegał pod ubezpieczenie emerytalno-rentowe z tej umowy o dzieło – nawet dobrowolnie. Bez znaczenia pozostaje wówczas czy umowę o dzieło zawarła z własnym pracodawcą czy z innym podmiotem.
Resort pracy a praca podczas urlopu macierzyńskiego
W sprawie możliwości wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło podczas urlopu macierzyńskiego zabrał głos również resort pracy. W odpowiedzi zamieszczonej na stronie rodzicielski.gov.pl czytamy: „…jeżeli chodzi o podjęcie pracy w trakcie wymienionych urlopów (od autora: np. macierzyński) na podstawie umowy cywilnoprawnej np. umowy zlecenia, o dzieło lub w ramach prowadzenia działalności gospodarczej - zarówno u pracodawcy, który urlopów udzielił, jak i na rzecz innego podmiotu. Umowy cywilnoprawne przewidują bowiem większą swobodę wykonującego pracę co do czasu, sposobu i miejsca jej świadczenia”.
Zatem odpowiedź, czy można podejmować pracę podczas urlopu macierzyńskiego na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, jest twierdząca. Podejmując decyzję o dodatkowej pracy podczas urlopu macierzyńskiego, należy jednak pamiętać o celu samego urlopu w szczególności okresu tzw. połogu, czyli pierwszych 8 tygodni po porodzie. Tutaj w pierwszej kolejności chodzi o regenerację sił kobiety po trudach porodu i ciąży.
Polecamy: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2020 r.