Przejście na emeryturę męża czyli uzyskanie renty rodzinnej
Uzyskanie renty rodzinnej jest uzależnione od złożenia w ZUS wniosku o jej przyznanie wraz z niezbędną dokumentacją. Osoba zainteresowana może to uczynić osobiście bądź za pośrednictwem pracodawcy, który zatrudniał pracownika przed śmiercią. Pracodawcy są zobowiązani do bezzwłocznego poinformowania rodziny zmarłego pracownika o warunkach uzyskania renty rodzinnej oraz do przygotowania wniosku o rentę i przesłania go do ZUS, jeżeli członkowie rodziny o to wystąpią.
Renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. W takim przypadku przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Osoba uprawniona do emerytury może nabyć prawo do renty rodzinnej. W takim przypadku otrzymuje jedno, wybrane przez siebie, świadczenie. W razie braku takiego wyboru ZUS wypłaca świadczenie dla niej korzystniejsze.
Emeryt może nabyć prawo do renty rodzinnej.
Emerytury i renty od 1 marca 2014 r.
Osoby uprawnione do renty rodzinnej
Do renty rodzinnej uprawnieni są następujący członkowie rodziny spełniający warunki określone w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych:
- dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione;
- przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, z wyłączeniem dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka;
- małżonek (wdowa i wdowiec);
- rodzice (za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się również ojczyma i macochę oraz osoby przysposabiające).
Uprawnienia dzieci
Do renty rodzinnej mają prawo dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione: do ukończenia 16 lat; do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia. Albo bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie do ukończenia 16 lat lub do ukończenia nauki w szkole.
Uprawnienia wdowy
Wdowa ma prawo do renty rodzinnej w kilku przypadkach. Jeżeli w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.
Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych powyżej.
Małżonka rozwiedziona lub wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków określonych powyżej miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.
Łączenie pobierania renty rodzinnej z emeryturą
Wdowa, która nie spełnia warunków do renty rodzinnej i nie posiada niezbędnych źródeł utrzymania ma prawo do okresowej renty rodzinnej: przez okres jednego roku od chwili śmierci męża; w okresie uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, nie dłużej jednak niż przez 2 lata od chwili śmierci męża.
Powyższe zasady stosuje się odpowiednio do wdowca.
Uprawnienia rodziców
Rodzice mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli: ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania lub jeżeli spełniają odpowiednio warunki określone dla wdowy i wdowca.
Wniosek o rentę rodzinną
W celu uzyskania renty rodzinnej konieczne jest zgłoszenie wniosku o przyznanie tego świadczenia wraz z niezbędnymi załącznikami. Do wniosku o rentę należy dołączyć:
- dokument stwierdzający datę urodzenia i zgonu osoby ubezpieczonej,
- dokument stwierdzający datę urodzenia wnioskodawcy,
- dokument potwierdzający stopień pokrewieństwa (powinowactwa) wnioskodawcy ze zmarłym,
- odpis skrócony aktu małżeństwa,
- zaświadczenie o stanie zdrowia dziecka lub wdowy (wdowca) wystawione przez lekarza leczącego, jeśli przyznanie renty jest uzależnione od ustalenia niezdolności do pracy,
- dokument o ustaleniu prawa do alimentów na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, jeżeli o rentę ubiega się małżonek rozwiedziony albo wdowa lub wdowiec, który nie pozostawał ze zmarłym we wspólności małżeńskiej (a także jeśli została orzeczona separacja).
Prawo rozwiedzionego małżonka do renty rodzinnej po zmarłym byłym małżonku