Nie każdy z nas wie, że, że po śmierci emeryta lub rencisty prawo do wypłaty emerytury (także renty) ustaje. ZUS informuje, że listonosz, który przynosi emeryturę lub rentę i dowiaduje się, że emeryt lub rencista nie żyje - nie może wypłacać od razu tych pieniędzy rodzinie. W takim przypadku emeryturę lub rentę należy zwrócić do ZUS-u. Ale uprawniony członek rodziny ma prawo w takim razie złożyć wniosek o wypłatę tzw. niezrealizowanego świadczenia.
- Emerytura po zmarłym to "niezrealizowane świadczenie"
- Komu może być wypłacone niezrealizowane świadczenie?
- Wniosek ENS i załączniki
Emerytura po zmarłym to "niezrealizowane świadczenie"
Określenie "niezrealizowane świadczenie" jest używane przez ZUS i przepisy emerytalne w celu nazwania świadczenia z ubezpieczeń społecznych (np. emerytura lub renta ale także różne zasiłki), do którego osoba zmarła była uprawniona, ale go nie pobierała lub nie zostało jej wypłacone.
Przykładowo, gdy emeryt zmarł w październiku, a ZUS nie wypłacił emerytury za październik tej osobie, ponieważ otrzymał informację o śmierci tej osoby, to na wniosek rodziny może zostać wypłacone tzw. niezrealizowane świadczenie w kwocie całej emerytury za październik.
- Klienci nas dopytują, czy takie świadczenie przysługują za cały miesiąc, czy tylko za te dni w miesiącu, przed zgonem, wówczas odpowiadamy, że świadczenie należy się za dany miesiąc, w którym nastąpił. Przykładowo, jeśli zgon nastąpił 5 listopada, a termin wypłaty emerytury lub renty ustalony był na 25 listopada, to bliskim należy się za listopad tzw. niezrealizowane świadczenie, oczywiście po spełnieniu warunków i złożeniu odpowiedniego wniosku do ZUS – tłumaczy Beata Kopczyńska, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie śląskim.
Niezrealizowanym świadczeniem jest również takie, o które zmarła osoba złożyła wniosek, ale nie otrzymała decyzji np. z powodu prowadzonego w ZUS postępowania. Również w przypadku, gdy osoba, która miała ustalone prawo do świadczenia i złożyła wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury lub renty, jednak zmarła przed wydaniem decyzji, to należność przysługująca zmarłemu może być wypłacona w ramach niezrealizowanych świadczeń.
Komu może być wypłacone niezrealizowane świadczenie?
W pierwszej kolejności do wypłaty niezrealizowanego świadczenia ma prawo: mąż, żona lub dzieci zmarłego – jeżeli prowadziły z nim gospodarstwo domowe.
W drugiej kolejności (jeżeli nie ma ww. osób) do wypłaty niezrealizowanego świadczenia mają prawo są małżonkowie i dzieci, z którymi zmarły nie prowadził gospodarstwa domowego.
W trzeciej kolejności (gdy nie ma ww. osób) do wypłaty niezrealizowanego świadczenia mają prawo inni członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej lub którzy utrzymywali zmarłą osobę. Chodzi m.in. o rodzeństwo i rodziców, w tym ojczyma, macochę, oraz osoby przysposabiające.
Wniosek ENS i załączniki
Aby otrzymać świadczenie należy złożyć wniosek ENS (dostępny we wszystkich placówkach ZUS i na stronie internetowej www.zus.pl). Ponadto trzeba przedstawić w ZUS kilka dokumentów. Pierwszym z nich jest odpis aktu zgonu, w przypadku małżeństwa lub posiadania dzieci – potrzebne są odpisy aktów urodzenia i zawarcia małżeństwa. Trzeba też przedstawić dowody potwierdzające prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego lub fakt przyczyniania się do utrzymywania osoby zmarłej.
Wniosek ENS należy złożyć przed upływem 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której przysługiwało świadczenie. Po tym terminie roszczenia o wypłatę niezrealizowanych świadczeń wygasają. Termin ten wyjątkowo może być wydłużony, w sytuacji w której został złożony wniosek o dalsze prowadzenie postępowania w tej sprawie.
Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego