Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wraz z Ministerstwem Zdrowia zapowiadają prace nad przeglądem obowiązujących przepisów w zakresie zasiłku opiekuńczego i dokonanie ewentualnych zmian. Resort pracy przyznaje, że te regulacje wymagają dopasowania do potrzeb rodzin, u których dzieci cierpią na szczególne choroby. Obecnie maksymalny okres, na który można uzyskać zasiłek opiekuńczy, jest zbyt krótki i nie odpowiada faktycznym potrzebom rodzin opiekujących się chorymi dziećmi. MRPiPS planuje współpracę z Ministerstwem Zdrowia w zakresie przygotowania odpowiednich rozwiązań - tak, aby regulacje były jak najbardziej transparentne i interdyscyplinarne.
- Kto może ubiegać się o zasiłek opiekuńczy?
- Na jaki okres można otrzymać zasiłek opiekuńczy?
- Szykują się zmiany w zasiłku opiekuńczym i wydłużenie aktualnych 14, 30 i 60 dni opieki. MRPiPS z MZ planuje rewizję przepisów
- Interpelacja nr 12838 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie potrzeby wydłużenia okresu wypłacania zasiłku opiekuńczego rodzicom dzieci chorujących onkologicznie i genetycznie
- Wydłużenie zasiłku opiekuńczego - odpowiedź resortu pracy na interpelację
Kto może ubiegać się o zasiłek opiekuńczy?
Obecnie prawo do ubiegania się o zasiłek opiekuńczy ma pracownik, który został zwolniony ze świadczenia pracy w celu opieki nad chorym członkiem rodziny. Zgodnie z art. 32 ustawy zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:
1) dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:
- a) nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, o której mowa w art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2024 r. poz. 338, 743 i 858), lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem,
- b) porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,
- c) pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne;
2) chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat;
2a) chorym dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat;
2b) dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat w przypadku:
- a) porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,
- b) pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne;
3) innym chorym członkiem rodziny. Za członków rodziny uważa się małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat – jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.
Na jaki okres można otrzymać zasiłek opiekuńczy?
W ciągu jednego roku kalendarzowego maksymalny okres przyznania zasiłku wynosi:
- 60 dni – dla dzieci do 8 lat (po spełnieniu wymaganych warunków), chorych dzieci do 14 lat oraz dzieci z niepełnosprawnościami w tym wieku;
- 30 dni – dla chorych dzieci z niepełnosprawnościami w wieku od 14 do 18 lat, oraz dzieci z niepełnosprawnościami w wieku od 8 do 18 lat (w warunkach określonych przez ustawę);
- 14 dni – dla chorych dzieci powyżej 14 lat oraz innych chorych członków rodziny.
Obecnie wszystkie choroby dzieci do 14 lat – w tym także choroby onkologiczne – są traktowane tak samo pod względem okresu przyznania zasiłku opiekuńczego. Resort zamierza zmienić ten stan rzeczy.
Szykują się zmiany w zasiłku opiekuńczym i wydłużenie aktualnych 14, 30 i 60 dni opieki. MRPiPS z MZ planuje rewizję przepisów
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wraz z Ministerstwem Zdrowia zapowiadają prace nad przeglądem obowiązujących przepisów w zakresie zasiłku opiekuńczego i dokonanie ewentualnych zmian. Resort pracy przyznaje, że te regulacje wymagają dopasowania do potrzeb rodzin, u których dzieci cierpią na szczególne choroby. Obecnie maksymalny okres, na który można uzyskać zasiłek opiekuńczy, jest zbyt krótki i nie odpowiada faktycznym potrzebom rodzin opiekujących się chorymi dziećmi. MRPiPS planuje współpracę z Ministerstwem Zdrowia w zakresie przygotowania odpowiednich rozwiązań - tak, aby regulacje były jak najbardziej transparentne i interdyscyplinarne.
Według ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 501, 1083, dalej jako: ustawa) maksymalny okres przyznania zasiłku opiekuńczego dla najmłodszych chorych dzieci wynosi 60 dni. Posłanka Danuta Jazłowiecka wskazała w swojej interpelacji poselskiej (nr 12838) skierowanej do ministra pracy, polityki społecznej i rodziny, że ten termin jest zupełnie niewystarczający dla rodzin z dziećmi chorymi na raka. W swoim piśmie podkreślała, że leczenie nowotworów u dzieci często trwa od kilku miesięcy do nawet kilku lat – często wiąże się z wielokrotnymi hospitalizacjami, rehabilitacją oraz leczeniem powikłań - 60 dni opieki nad dzieckiem jest więc całkowicie niewystarczające.
Lekarze oraz rodzice takich dzieci podkreślają, że obecność rodzica przy dziecku nie jest tylko wsparciem emocjonalnym, ale bezpośrednio wpływa na powodzenie terapii. Gdy mali pacjenci pozostają na oddziale bez bliskiej osoby, ich samopoczucie pogarsza się, a stres może negatywnie wpływać na efekty leczenia. Jak zaznaczyła posłanka, wiele rodziców określa siebie jako „pacjentów bezobjawowych” – przebywają przez cały czas leczenia przy dziecku, bez żadnego wsparcia systemowego. Często muszą nawet zrezygnować z pracy, aby stale być blisko chorego dziecka. Stąd też należy wydłużyć okres przebywania przez opiekuna na zasiłku.
Interpelacja nr 12838 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie potrzeby wydłużenia okresu wypłacania zasiłku opiekuńczego rodzicom dzieci chorujących onkologicznie i genetycznie
Poniżej dosłowna treść interpelacji do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie potrzeby wydłużenia okresu wypłacania zasiłku opiekuńczego rodzicom dzieci chorujących onkologicznie i genetycznie:
"Interpelacja nr 12838 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie potrzeby wydłużenia okresu wypłacania zasiłku opiekuńczego rodzicom dzieci chorujących onkologicznie i genetycznie
Zgłaszający: Danuta Jazłowiecka, Data wpływu: 10-10-2025
Szanowna Pani Minister,
zwracam się z uprzejmą prośbą o rozważenie zmian w obowiązujących przepisach dotyczących długości okresu zwolnienia z pracy dla rodziców dzieci zmagających się z chorobami nowotworowymi i genetycznymi.
Obecnie rodzicom dzieci chorych nowotworowo przysługuje 60 dni zwolnienia na opiekę nad dzieckiem, jednak w przypadku leczenia onkologicznego jest to okres dalece niewystarczający. Proces leczenia nowotworów u dzieci trwa często od kilku miesięcy do nawet kilku lat, nierzadko z koniecznością hospitalizacji, rehabilitacji i leczenia powikłań.
Lekarze oraz rodzice dzieci onkologicznych podkreślają, że obecność rodzica przy dziecku w tym czasie jest nie tylko wsparciem emocjonalnym, ale przede wszystkim elementem realnie wpływającym na pozytywny przebieg terapii. Gdy mały pacjent pozostaje na oddziale bez rodzica, pogarsza się jego samopoczucie, a stres może negatywnie wpływać na skuteczność leczenia.
Rodziny zmagające się z chorobą dziecka często same określają siebie jako „pacjentów bezobjawowych” — osób, które trwają przy chorobie dziecka, same nie będąc formalnie objęte żadnym wsparciem systemowym. Wielu rodziców rezygnuje z pracy, by zapewnić opiekę choremu dziecku, co prowadzi do pogorszenia sytuacji finansowej całej rodziny.
Z relacji rodziców wynika, że w momencie diagnozy nie myśli się o formalnościach — szok i lęk o życie dziecka całkowicie dominują. Dopiero później, w toku leczenia, pojawia się konieczność uzyskania zwolnień i zasiłków. Wtedy okazuje się, że 60 dni zwolnienia w praktyce nie pokrywa nawet jednej fazy terapii, co zmusza rodziców do kreatywnego „rozciągania” zwolnień lub całkowitej rezygnacji z zatrudnienia.
Dlatego zasadnym wydaje się rozważenie wprowadzenia rozszerzonego, elastycznego mechanizmu przyznawania zasiłku opiekuńczego dla rodziców dzieci leczonych onkologicznie. Wielu ekspertów podkreśla, że nie chodzi o sztywne ustalenie nowego limitu dni (np. 120 czy 180), lecz o system, który pozwala lekarzowi prowadzącemu — w porozumieniu z ZUS — określić realny, indywidualny czas potrzebny na opiekę nad dzieckiem.
W związku z tym uprzejmie proszę o odpowiedź na następujące pytania:
- Czy Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej rozważa wprowadzenie mechanizmu umożliwiającego wydłużenie okresu zasiłku opiekuńczego dla rodziców dzieci chorych onkologicznie, uwzględniając również inne choroby, takie jak choroby genetyczne?
- Czy planowane są konsultacje z Ministerstwem Zdrowia oraz przedstawicielami środowisk lekarskich i organizacji wspierających rodziny dzieci onkologicznych, aby opracować model elastycznego przyznawania tego zasiłku?
- Czy ministerstwo analizuje dane dotyczące liczby rodziców rezygnujących z pracy z powodu konieczności stałej opieki nad dzieckiem podczas jego leczenia?
- Czy rozważane jest utworzenie specjalnego programu wsparcia finansowego dla rodzin dzieci przewlekle chorych, który obejmowałby również składki ZUS w okresie dłuższej nieobecności w pracy?
Zdaję sobie sprawę, że wprowadzenie takich rozwiązań wymaga analizy budżetowej i prawnej, jednak w obliczu ogromnego obciążenia psychicznego i ekonomicznego, z jakim mierzą się te rodziny, warto wspólnie poszukać rozwiązań, które pozwolą im przejść przez ten trudny czas bez dodatkowego lęku o utratę pracy i środków do życia.
Z wyrazami szacunku Danuta Jazłowiecka Poseł na Sejm X kadencji"
Wydłużenie zasiłku opiekuńczego - odpowiedź resortu pracy na interpelację
Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Sebastian Gajewski podkreślał, że resort rozpoznaje potrzebę lepszego systemowego wsparcia dla rodzin oraz osób, które długotrwale opiekują się chorymi dziećmi lub dorosłymi bliskimi. – Obecnie okres, na który można uzyskać zasiłek opiekuńczy, zależy głównie od wieku osoby pod opieką. Często ten termin nie wystarcza, aby można było sprawować opiekę przez cały czas trwania choroby – wyjaśnił wiceminister.
Rozwiązanie tego problemu jest jednym z priorytetów resortu. Nowe regulacje muszą jednak wpisywać się w mechanizmy ubezpieczenia społecznego – bowiem zasiłek opiekuńczy jest świadczeniem z tego zakresu. Jak dodał, MRPiPS analizuje obecnie obowiązujące przepisy w celu znalezienia możliwych zmian. W sprawie przygotowania nowych rozwiązań będzie konsultował się również z Ministerstwem Zdrowia. Celem tych działań jest stworzenie regulacji, które lepiej odpowiadają realnym potrzebom rodzin w takich trudnych sytuacjach – podsumował wiceminister.
Podsumowując, ministerstwo pracy dostrzega szczególne potrzeby rodzin opiekujących się dziećmi z chorobami nowotworowymi i genetycznymi. Podkreśla konieczność systemowego wsparcia dla opiekunów w takich sytuacjach, w tym przez wydłużenie okresu zasiłkowego, Zmiany w przepisach powinny być konsultowane z interesariuszami i środowiskiem medycznym (w tym z resortem zdrowia). Trwają więc analizy dotyczące zmian w przepisach o zasiłku opiekuńczym a ich celem jest dostosowanie przepisów do realnych potrzeb rodzin wymagających długotrwałej opieki (w tym dzieci chorujących onkologicznie).
Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 501, 1083)