Trwają żniwa - to gorący okres dla rolników, którzy prowadzą wzmożone prace w gospodarstwie. Niestety często dochodzi do wypadków przy pracy czy też chorób zawodowych. Do jakich świadczeń mają prawo rolnicy? Co przysługuje rolnikowi z KRUS? Kiedy i jak zgłosić wypadek przy pracy rolnika? Czym jest choroba zawodowa rolnika? Czy rolnik ma prawo do odszkodowania z powodu boreliozy?
- Jakie świadczenia dla rolników?
- Jakie świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego dla rolników?
- Wypadek przy pracy rolnika
- Gdzie może dojść do wypadku przy pracy rolnika?
- Kiedy zgłosić wypadek przy pracy rolnika?
- Kto i jak może dokonać zgłoszenia wypadku przy pracy rolnika?
- Choroba zawodowa u rolnika - jednorazowe odszkodowanie
- Wyrok sądu a decyzja Inspektora Sanitarnego w sprawie choroby zawodowej rolnika
- Jakie świadczenia z ubezpieczenia emerytalno-rentowego?
Jakie świadczenia dla rolników?
W oparciu o ustawę z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023 r., poz. 208 z późn. zm., dalej jako: ustawa) rolnikom przysługują różne świadczenia z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. To właśnie KRUS przyznaje i wypłaca rolnikom świadczenia pieniężne z ubezpieczeń:
- wypadkowego,
- chorobowego,
- macierzyńskiego,
- emerytalno-rentowego.
Jakie świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego dla rolników?
Świadczeniami z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego są:
- zasiłek chorobowy.
- jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej.
Wypadek przy pracy rolnika
Za wypadek przy pracy rolniczej uważa się:
- nagłe zdarzenie
- wywołane przyczyną zewnętrzną
- które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej
- albo pozostających w związku z wykonywaniem tych czynności.
Gdzie może dojść do wypadku przy pracy rolnika?
Do wypadku przy pracy rolnika może dojść w wielu miejscach, w których wykonuje one swoje czynności, czyli:
- na terenie gospodarstwa rolnego, które ubezpieczony rolnik prowadzi lub w którym stale pracuje
- na terenie gospodarstwa domowego bezpośrednio związanego z gospodarstwem rolnym, które prowadzi lub w którym stale pracuje rolnik
- w drodze ubezpieczonego rolnika z mieszkania do gospodarstwa rolnego albo w drodze powrotnej
- podczas wykonywania poza terenem gospodarstwa rolnego zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo w związku z wykonywaniem tych czynności
- w drodze do miejsca wykonywania czynności albo w drodze powrotnej.
Kiedy zgłosić wypadek przy pracy rolnika?
Wypadek przy pracy rolniczej należy zgłosić do najbliższej placówki terenowej Kasy Rolniczego Ubezpieczeni Społecznego bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 6. miesięcy od dnia zaistnienia wypadku przy pracy.
Kto i jak może dokonać zgłoszenia wypadku przy pracy rolnika?
Zgłoszenia wypadku przy pracy rolnika może dokonać poszkodowany lub inna osoba, bezpośrednio w siedzibie KRUS lub za pośrednictwem poczty, telefonicznie albo pocztą elektroniczną.
Osoba poszkodowana lub inna zgłaszająca wypadek powinna w szczególności:
- zabezpieczyć w miarę możliwości miejsce i przedmioty związane z wypadkiem;
- udostępnić miejsce wypadku i przedmioty związane z wypadkiem;
- wskazać świadków wypadku;
- dostarczyć posiadaną dokumentację leczenia;
- udzielić informacji i wszechstronnej pomocy pracownikowi Kasy upoważnionemu przez Prezesa Kasy do prowadzenia postępowania dowodowego w sprawie ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.
Choroba zawodowa u rolnika - jednorazowe odszkodowanie
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy jednorazowe odszkodowanie przysługuje ubezpieczonemu, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej.
Z kolei w myśl, art. 12 ustawy za rolniczą chorobę zawodową uważa się chorobę, która powstała w związku z pracą w gospodarstwie rolnym, jeżeli choroba ta jest objęta wykazem chorób zawodowych określonych w przepisach wydanych na podstawie Kodeksu pracy.
W rolnictwie, leśnictwie, łowiectwie i rybactwie borelioza to najczęściej występująca choroba zawodowa. W sądach jest rozpatrywanych wiele spraw, w których rolnicy domagają się odszkodowania z powodu zachorowania na boreliozę, jednak ich przyznanie nie jest oczywiste. Często konieczny jest dowód z opinii biegłego lekarza specjalisty chorób zakaźnych jak i wykazanie, że do zachorowania doszło w czasie wykonywania czynności w rolnictwie i w czasie podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników.
Wyrok sądu a decyzja Inspektora Sanitarnego w sprawie choroby zawodowej rolnika
Sąd rozpoznający sprawę np. w zakresie przyznania odszkodowania dla rolnika nie jest związany decyzją inspektora sanitarnego, albowiem zgodnie z uchwałą 7 sędziów Sądu Najwyższego z 16 czerwca 1994 r., sygn. III PZP 4/94, OSNP 1994/11/170, sąd powszechny rozpoznający sprawę o świadczenia z tytułu choroby zawodowej, nie jest związany decyzją inspektora sanitarnego (zob. także wyrok SA w Warszawie z 30.03.2017 r., sygn. III AUa 1715/15).
Jakie świadczenia z ubezpieczenia emerytalno-rentowego?
Świadczeniami z ubezpieczenia emerytalno-rentowego są:
- emerytura rolnicza lub renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy;
- renta rolnicza szkoleniowa;
- renta rodzinna;
- emerytura i renta z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin;
- dodatki do emerytur i rent, o których mowa w powyżej wskazanych punktach.
- zasiłek pogrzebowy;
- zasiłek macierzyński.
Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023 r., poz. 208 z późn. zm.)