Przepisy ustawy zaproponowane przez ustawodawcę mają m.in. ułatwić osobom poszkodowanym w powodzi kontynuację wykonywania pracy oraz umożliwić uzyskanie potrzebnej pomocy z ubezpieczenia społecznego oraz funduszy socjalnych.
Nieobecność w pracy
Sytuacja pracownika, który nie stawił się w pracy z przyczyn związanych z powodzią, szczegółowo została określona w art. 8 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z maja i czerwca 2010 r. (zwana dalej ustawą powodziową). Przewiduje ona uznanie nieobecności pracownika w pracy za nieobecność usprawiedliwioną w przypadku faktycznej niemożności jej świadczenia ze względu na powódź. Wówczas pracownikowi przysługuje prawo do odpowiedniej części minimalnego wynagrodzenia wypłacanego przez pracodawcę przez okres nie dłuższy niż 10 dni roboczych. Wynagrodzenia takiego nie dostaną pracownicy, którzy otrzymają za ten czas rekompensatę finansową z innych tytułów.
Zasady usprawiedliwiania nieobecności w pracy >>
W związku z koniecznością usuwania w zakładach pracy skutków powodzi ustawa dopuszcza możliwość powierzenia pracownikowi wykonywania innego, niż wynikający z umów o pracę, rodzaju pracy. W takim przypadku pracownik zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia, obliczonego według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.
WAŻNE!
Zakłada się, że ww. przepisy będą odpowiednio dotyczyć osób wykonujących pracę na podstawie stosunku służbowego. Rozwiązanie to nie narusza uprawnień pracownika z tytułu nadgodzin.
Zniszczone dokumenty
W celu ułatwienia dokumentowania sytuacji w przypadku zniszczenia dokumentów niezbędnych do ustalenia świadczeń z ubezpieczeń społecznych lub emerytury w art. 9 ustawy wymieniono, jakie dokumenty i dowody będą potwierdzały prawo do ww. świadczeń oraz wysokość ich podstawy wymiaru.
W przypadku zniszczenia na skutek powodzi dokumentów niezbędnych do ustalenia świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych lub zaopatrzenia emerytalnego przyjmuje się:
- wszelkie dokumenty oraz zeznania świadków pozwalające na udowodnienie okresów zatrudnienia (ubezpieczenia) oraz czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, macierzyństwa lub sprawowania opieki;
- wszelkie dokumenty pozwalające na udowodnienie wysokości ich podstawy wymiaru.
Pomoc z zfśs i PFRON
Środki z zfśs mogą być przeznaczone na cele związane z pomocą i likwidacją skutków powodzi na rzecz swoich pracowników oraz pracowników innego pracodawcy (art. 10 ustawy powodziowej). Przez innego pracodawcę można rozumieć pracodawcę, który nie tworzy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Pomoc będzie udzielana w ramach pomocy socjalnej. Jak wynika z przepisów ustawy o zfśs, działalność socjalna to m.in. udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową. Środki przeznaczane w ramach pomocy socjalnej na usuwanie skutków powodzi lub pomoc poszkodowanym będą stanowiły właśnie tę pomoc materialną.
Środki z PFRON mogą być przeznaczone na:
- utrzymanie zagrożonych likwidacją na skutek powodzi miejsc pracy osób niepełnosprawnych,
- odtworzenie zniszczonej lub utraconej na skutek powodzi infrastruktury i wyposażenia warsztatów terapii zajęciowej, zakładów aktywności zawodowej oraz przedsiębiorstw osób niepełnosprawnych prowadzących działalność gospodarczą,
- pomoc dla osób niepełnosprawnych na zakup sprzętu rehabilitacyjnego, środków pomocniczych i przedmiotów ortopedycznych utraconych lub zniszczonych na skutek powodzi,
- usunięcie powstałych na skutek powodzi szkód w obrębie zlikwidowanych uprzednio barier technicznych i architektonicznych w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych (finansowanie remontów, readaptacja oraz zakup sprzętu),
- dofinansowanie w wysokości do 50% oprocentowania kredytów bankowych zaciągniętych na likwidację skutków powodzi w związku z zatrudnianiem i rehabilitacją osób niepełnosprawnych przez pracodawcę tworzącego zakład pracy chronionej (art. 11 ustawy powodziowej).
Takie cele mogą zostać dofinansowane ze środków PFRON maksymalnie do kwoty, która nie może być sfinansowana z innych źródeł.
Pomoc z zakładowego funduszu rehabilitacji
Natomiast zgodnie z regulacjami zaproponowanymi w art. 12 ustawy środki zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych mogłyby być także przeznaczane na odtworzenie infrastruktury i wyposażenia utraconych lub zniszczonych na skutek powodzi miejsc pracy oraz rehabilitacji osób niepełnosprawnych u dysponenta tego funduszu. Ów dysponent może przeznaczyć do 10% środków tego funduszu na przedsięwzięcia wspólne lub na bezzwrotną pomoc na usuwanie skutków powodzi u innego dysponenta funduszu rehabilitacji, który poniósł szkody na skutek powodzi.
Zakład pracy chronionej a prawo zamówień publicznych >>
W skład ww. 10% środków funduszu, które mogą być przewidziane na pomoc w związku z powodzią, nie mogą wchodzić środki funduszu rehabilitacji na:
- indywidualne programy rehabilitacji,
- pomoc indywidualną dla niepełnosprawnych pracowników i byłych niepracujących niepełnosprawnych pracowników tego zakładu.
- przeznaczenia środków funduszu rehabilitacji w taki sposób jest uzyskanie zgody Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
W przypadku braku zgody PFRON pracodawca jest zobowiązany do dokonania:
- zwrotu 100% kwoty tych środków na fundusz rehabilitacji oraz
- wpłaty w wysokości 30% tych środków na Fundusz w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło ujawnienie niezgodnego z ustawą przeznaczenia środków funduszu rehabilitacji.
Umorzenie pożyczek
Dopuszczono również możliwość umarzania w całości lub w części wraz z odsetkami pożyczek przyznanych przed powodzią ze środków z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych osobom niepełnosprawnym na działalność gospodarczą lub rolniczą i zakładom pracy chronionej, pod warunkiem że w związku z powodzią nastąpiła utrata możliwości spłaty pożyczki (art. 13 ustawy powodziowej).
Ustawa została podpisana 5 lipca 2010 r. przez Marszałka Sejmu p.o. Prezydenta RP i weszła w życie 9 lipca 2010 r.
Podstawa prawna:
- ustawa z 24 czerwca 2010 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z maja i czerwca 2010 r. (DzU nr 123, poz. 835),
- art. 32 ust. 1 pkt 1, art. 33 ust. 3 pkt 4 i 5 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU z 2008 r. nr 14, poz. 92 ze zm.).