Warunki nabywania prawa do okresowej emerytury kapitałowej określa ustawa z 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych.
Ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych przysługuje emerytura kapitałowa w postaci:
- okresowej emerytury kapitałowej,
- dożywotniej emerytury kapitałowej.
Dożywotnia emerytura kapitałowa przysługuje po ukończeniu przez ubezpieczonego 65 lat.
Warunki do nabycia okresowej emerytury kapitałowej
Okresowa emerytura kapitałowa przysługuje do ukończenia 65 lat osobie urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która:
- jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego,
- ma ukończone 60 lat,
- ma ustalone prawo do emerytury na nowych zasadach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (I filar).
Ponadto okresowa emerytura kapitałowa przysługuje, jeżeli kwota środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego, ustalona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura, jest równa lub wyższa od dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego. Od 1 marca 2010 r. kwota ta wynosi 3622 zł (181,10 zł x 20).
WAŻNE!
Jeżeli kwota środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, ustalona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego ma być przyznana emerytura, jest niższa od dwudziestokrotności kwoty dodatku pielęgnacyjnego – okresowa emerytura kapitałowa nie przysługuje, a otwarty fundusz emerytalny przekazuje zgromadzone środki do funduszu emerytalnego ZUS.
Kiedy trzeba rozwiązać stosunek pracy w związku z przejściem na emeryturę >>
Wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz podanej przez otwarty fundusz emerytalny kwoty środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura, i średniego dalszego trwania życia ubezpieczonego.
Okresowa emerytura kapitałowa jest waloryzowana corocznie na zasadach i w trybie określonym dla emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS ma obowiązek niezwłocznie poinformować otwarty fundusz emerytalny o zmienionej wysokości okresowej emerytury kapitałowej.
Prawo do okresowej emerytury kapitałowej jest ustalane z urzędu, jeżeli prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustala się na podstawie art. 24a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. w sytuacji, w której emeryturę przyznaje się z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek uprawniający do tej emerytury oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym).
Procedury
Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek zawiadomić otwarty fundusz emerytalny o złożeniu przez członka tego funduszu wniosku o ustalenie prawa do okresowej emerytury kapitałowej lub o miesiącu, od którego zostanie przyznana okresowa emerytura kapitałowa. W dalszej kolejności otwarty fundusz emerytalny informuje ZUS o kwocie środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o przyznanie emerytury przez ubezpieczonego lub na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura. Jeżeli wniosek o okresową emeryturę kapitałową został złożony przed osiągnięciem wieku emerytalnego, otwarty fundusz emerytalny informuje ZUS o kwocie środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura.
To ZUS na podstawie informacji przekazanych mu przez otwarty fundusz emerytalny ustala prawo do okresowej emerytury kapitałowej i jej wysokość, informując fundusz o swoich ustaleniach. Otwarty fundusz emerytalny co miesiąc przekazuje na wskazany odrębny rachunek bankowy ZUS środki na wypłatę okresowej emerytury kapitałowej. Na rachunku tym fundusz zobowiązany jest utrzymywać środki pieniężne co najmniej w wysokości stanowiącej równowartość jednomiesięcznej kwoty wypłat okresowych emerytur kapitałowych. W przypadku gdy otwarty fundusz emerytalny nie przekaże do ZUS środków na wypłatę okresowej emerytury kapitałowej albo przekaże je w niepełnej wysokości, ZUS obciąża z tytułu tej wierzytelności rachunek bankowy otwartego funduszu emerytalnego. Od kwoty nieprzekazanych środków naliczane są odsetki w wysokości i na zasadach określonych w przepisach prawa cywilnego, za okres od dnia, w którym środki te powinny wpłynąć na odrębny rachunek bankowy ZUS, do dnia uznania tego rachunku kwotą nieprzekazanych środków.
Ponowne ustalenie wysokości emerytury okresowej
Jeżeli po dniu, od którego przyznano okresową emeryturę kapitałową, emeryt podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, wysokość tej emerytury ulega ponownemu ustaleniu na wniosek emeryta. Wysokość ponownie ustalonej okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz podanej przez otwarty fundusz emerytalny kwoty środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego zostanie przyznana emerytura i średniego dalszego trwania życia ubezpieczonego – z tym że wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustala się dla wieku danego ubezpieczonego w dniu złożenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury.
Złożenie wniosku o ponowne ustalenie wysokości okresowej emerytury kapitałowej oznacza jednocześnie złożenie wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w trybie art. 108 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Dziedziczenie
Osoby, które będą miały wypłacane emerytury okresowe, mogą wskazać osobę lub osoby, na rzecz których ma nastąpić wypłata środków zgromadzonych na ich rachunku po ich śmierci. Jeśli w chwili śmierci pozostawały w związku małżeńskim, OFE dokonuje tzw. wypłaty transferowej połowy środków zgromadzonych na rachunku zmarłego na rachunek małżonka w OFE.
Podstawa prawna: