Pragmatyki służbowe – to przepisy szczególne, w randze ustawy, regulujące kwestie związane ze stosunkiem pracy odnoszące się wyłącznie do pewnej kategorii pracowników. Przepisy Kodeksu pracy przewidują nadrzędność regulacji pragmatyk służbowych nad przepisami kodeksowymi. W związku z tym Kodeks pracy jest stosowany tylko w zakresie nieregulowanym w tych pragmatykach.
Termin „pragmatyki służbowe” odnosi się więc przede wszystkim do aktów normujących stosunki służbowe i stanowiące źródła prawa pracy w szeroko rozumianej sferze publicznej – służbie państwowej i samorządowej.
Pragmatyki odnoszą się np. do pracowników urzędów państwowych, pracowników samorządowych, nauczycieli, pracowników służby cywilnej, sędziów. Wiąże się to przede wszystkim ze szczególnym charakterem pracy tych grup pracowniczych.
Różny jest również zakres przedmiotowy pragmatyk. Większość reguluje nie tylko problematykę stosunku pracy: zasady nawiązywania, przekształcania i rozwiązywania stosunków pracy, odpowiedzialność za naruszenie obowiązków pracowniczych, tryb dochodzenia roszczeń ze stosunku pracy, ale też samą organizację i funkcjonowanie danego działu sektora publicznego (np. ustawa o służbie cywilnej, Prawo o ustroju sądów powszechnych).
Pragmatyki w większości przewidują nawiązywanie stosunków pracy z pracownikami na podstawie mianowania.
Pragmatyk służbowych, będących jednym ze źródeł prawa pracy, nie należy mylić z pragmatykami administracyjnymi, tj. takimi, które normują niepracownicze stosunki służbowe o charakterze prawnoadministracyjnym. Pragmatyki administracyjne odnoszą się głównie do funkcjonariuszy służb militarnych. W tym przypadku przepisy powszechnego prawa pracy znajdują zastosowanie wyłącznie w sytuacji wyraźnego odesłania zawartego w takiej pragmatyce bądź przy braku odpowiedniej regulacji w pragmatyce. Przykładowo: funkcjonariusz służby państwowej może dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej przed właściwym sądem pracy, jeżeli rozpoznanie roszczeń majątkowych ze stosunku służbowego, do którego z mocy odrębnych przepisów stosuje się przepisy Kodeksu pracy, nie zostało przekazane przepisami szczególnymi do rozpatrzenia określonemu organowi w drodze postępowania administracyjnego.
Wśród pragmatyk administracyjnych można wymienić przepisy o służbie w Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.