Bezrobotny – to osoba: niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującego w danym zawodzie lub służbie, nieucząca się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego) powiatowym urzędzie pracy. Za bezrobotnego uważa się: obywatela RP zamieszkałego w Polsce, poszukującego i podejmującego zatrudnienie lub inną pracę zarobkową na terytorium RP oraz zatrudnienie lub inną pracę zarobkową za granicą u pracodawców zagranicznych lub cudzoziemca przebywającego na terytorium RP i posiadającego zezwolenie na osiedlenie się lub któremu nadano status uchodźcy w RP, poszukującego i podejmującego zatrudnienie lub inną pracę zarobkową w Polsce.
Uzyskanie statusu i uprawnień osoby bezrobotnej wymaga spełnienia wielu warunków. W myśl przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy za bezrobotnego uważa się m.in. osobę, która:
- ukończyła 18 lat,
- nie ukończyła 60 lat – kobieta, 65 lat – mężczyzna,
- nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty socjalnej, renty rodzinnej w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za płacę albo po ustaniu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności, nie pobiera nauczycielskiego świadczenia kompetencyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego,
- nie jest osobą tymczasowo aresztowaną lub nie odbywa kary pozbawienia wolności z wyjątkiem kary pozbawienia wolności obywanej poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego,
- nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego,
- nie pobiera na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych świadczenia pielęgnacyjnego lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania.