Nietrzeźwość – to stan, w którym znajduje się człowiek, precyzowany przez wskazanie zawartości alkoholu, jaką ma we krwi.
Według polskiego ustawodawstwa nietrzeźwość zachodzi, gdy:
- zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub
- ● zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
Obowiązek zachowania trzeźwości w czasie pracy należy do podstawowych obowiązków pracownika. Obowiązek ten ciąży na pracowniku nie tylko wówczas, gdy wykonuje pracę w siedzibie zakładu pracy, lecz także wtedy, gdy przebywa w jakimkolwiek innym miejscu w czasie przeznaczonym na wykonywanie pracy.
Pracownikowi za picie alkoholu w pracy grożą surowe sankcje, włącznie z natychmiastowym rozwiązaniem umowy o pracę.
Kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona mają ustawowy obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy. Polecenie zaprzestania pracy nie wymaga zachowania przez pracodawcę szczególnej formy ani też nie ma on obowiązku przeprowadzania każdorazowo kontroli trzeźwości pracownika.
Pracownik może jednak zażądać zbadania stanu trzeźwości. W takim przypadku, jeżeli oczywiście badanie trzeźwości nie wykaże spożycia alkoholu, pracownik nie będzie mógł ponieść żadnych negatywnych konsekwencji działań pracodawcy (np. nie będzie miał obowiązku odpracować czasu, w którym był odsunięty od pracy).
Wybór sposobu przeprowadzenia kontroli trzeźwości może zostać dokonany w sposób uzgodniony przez strony. Mogą one skorzystać np. z alkomatu lub udać się na komisariat policji, by tam przeprowadzić kontrolę. Badania trzeźwości mogą obejmować: badanie wydychanego powietrza, badanie krwi, badanie moczu.
Jeżeli pracownik odmawia poddania się takiemu badaniu w zakładzie pracy, pracodawca może sporządzić protokół zdarzenia, wskazując w nim przesłanki mające świadczyć o nietrzeźwości pracownika.