Młodociany – to osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18. roku życia (od 2018 r. będzie to osoba, która ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła 18. roku życia).
Młodociani mogą być zatrudniani na podstawie umów w celu przygotowania zawodowego, będących szczególną odmianą umów o pracę, a wyjątkowo przy pracach lekkich na podstawie umów o pracę, zawieranych na ogólnych zasadach.
Można zatrudnić tylko takie osoby młodociane, które ukończyły co najmniej gimnazjum oraz przedstawią świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca, którą mają wykonywać, nie zagraża ich zdrowiu.
O zawarciu umowy z młodocianym pracodawca jest zobowiązany zawiadomić wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania młodocianego, a w przypadku pracodawcy będącego rzemieślnikiem także właściwą izbę rzemieślniczą.
W odróżnieniu od ogólnych zasad dotyczących rozwiązania stosunku pracy przepisy określają zamknięty katalog okoliczności uzasadniających rozwiązanie umowy w celu przygotowania zawodowego za wypowiedzeniem.
Wypowiedzenie jest dopuszczalne w razie:
- niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, pomimo stosowania wobec niego środków wychowawczych,
- ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
- reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie przygotowania zawodowego,
- stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe.
Natomiast w innym celu niż przygotowanie zawodowe młodociany może być zatrudniony tylko przy wykonywaniu lekkich prac. Wykaz tych prac powinien ustalić pracodawca po uzyskaniu zgody lekarza medycyny pracy i po zatwierdzeniu przez właściwego inspektora pracy.
Prace lekkie to takie, które nie powodują zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego młodocianego, a także nie utrudniają młodocianemu wypełniania obowiązku szkolnego. Młodociani nie mogą być zatrudnieni przy pracach wzbronionych, których wykaz zawierają odrębne przepisy.