Pracodawca może rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę za okresem wypowiedzenia. Zgodnie z art. 264 Kodeksu pracy, pracownik, który nie zgadza się z decyzją pracodawcy może w ciągu 21 dni od doręczenia pisma wypowiadającego umowę odwołać do sądu pracy. Na etapie wnoszenia odwołania pracownik nie musi określać szczegółowo roszczenia jakiego domaga się od pracodawcy, ważne jest aby w terminie ustawowym wniósł do sądu odwołanie, wskazując, iż nie zgadza się z oświadczeniem pracodawcy.
Zakres żądania pracownika w przypadku odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę wyznacza art. 45 § 1 KP. Pracownik ma prawo wyboru czy chce przywrócenia do pracy (uznania wypowiedzenia za bezskuteczne) co wiąże się z reaktywowaniem stosunku pracy (jego kontynowaniem) czy woli uzyskać od pracodawcy odszkodowanie, czyli świadczenie pieniężne, gdyż nie chce kontynuować pracy u pracodawcy. W konsekwencji pracownik ma swobodę w określaniu alternatywnych roszczeń wywodzonych z art. 45 § 1 KP. Roszczenia te mają charakter alternatywny w rozumieniu art. 4771 KPC, a zarazem przemienny w rozumieniu art. 365 § 1 KC, przy czym z mocy ustawy (Kodeksu pracy) uprawnionym przemiennie jest wierzyciel, czyli pracownik, który dokonuje wyboru roszczenia.
W trakcie postępowania sądowego może się zdarzyć, iż pracownik będzie chciał zmienić roszczenie z pierwotnie zgłoszonego żądania przywrócenia do pracy na wypłatę odszkodowania czy też odwrotnie z odszkodowania na przywrócenie do pracy. Z pozoru wydaje się, iż w związku z alternatywnym charakterem roszczenia, pracownik ma pełną swobodę i może zmieniać roszczenie w trakcie postępowania sądowego. Jednakże nie każda modyfikacja jest możliwa.
W przypadku żądania przywrócenie do pracy w odwołaniu od rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę za wypowiedzeniem, zmiana tego roszczenia w trakcie procesu na roszczenie wypłaty odszkodowania jest możliwa i skuteczna (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2009 r., I PZP 1/09).
Polecamy książkę: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne w 2017 r.
Z kolei odwrotna zmiana tj. gdy pracownik domagał się odszkodowania, a następnie chce przewrócenia do pracy nie jest już możliwa. O powyższym jednoznacznie przesądził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 grudnia 2016 roku, sygn. akt II PK 264/15, argumentując, iż „Zasada swobody nawiązania stosunku pracy chroni bowiem również pracodawcę. Umowa o pracę wymaga zgodnego oświadczenia woli pracownika, ale również pracodawcy. Swobodzie wyboru pracy towarzyszy prawo przynależne pracodawcy do doboru pracownika.”