Wypowiedzenie umowy o pracę, a nawet jej rozwiązanie bez wypowiedzenia nie musi oznaczać końca zatrudnienia. Niektórzy pracownicy mogą dalej pracować, o ile tylko złożą odpowiedni wniosek do sądu pracy. Kto może skorzystać z takich uprawnień? Wyjaśniamy.
- Zatrudnienie do prawomocnego zakończenia procesu
- Kto podlega szczególnej ochronie
- Dalsze zatrudnienie do egzekucji – pod groźbą konsekwencji finansowych
- Co może zrobić pracodawca
Pracownik ma prawo – w razie wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę lub jej rozwiązania bez wypowiedzenia – odwołać się do sądu pracy i żądać uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy. To uprawnienie przysługuje każdemu pracownikowi. Kodeks postępowania cywilnego przyznaje dodatkowe uprawnienia w tym zakresie pracownikom, którzy podlegają szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia. Pracownik należący do tej kategorii może pracować u pracodawcy, który go zwolnił aż do prawomocnego zakończenie sprawy sądowej.
Zatrudnienie do prawomocnego zakończenia procesu
Pracownik podlegający szczególnej ochronie może w toku sprawy o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy wystąpić do sądu – na każdym etapie postępowania – z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia poprzez nakazanie dalszego zatrudniania tego pracownika przez pracodawcę do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Sąd co do zasady jest obowiązany uwzględnić wniosek uprawnionego pracownika i udzielić takiego zabezpieczenia. Podstawą udzielenia zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. Sąd może odmówić udzielenia zabezpieczenia wyłącznie w sytuacji, gdy roszczenie pracownika jest oczywiście bezzasadne.
Kto podlega szczególnej ochronie
Szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia podlegają w szczególności:
- pracownicy w okresie przedemerytalnym (tacy, którym brakuje nie więcej niż czterech lat do osiągnięcia wieku emerytalnego),
- pracownice w ciąży,
- pracownicy na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie ojcowskim, urlopie rodzicielskim, urlopie wychowawczym (od dnia złożenia wniosku o udzielenie urlopu),
- pracownicy powołani do zasadniczej służby wojskowej albo terytorialnej służby wojskowej,
- pracownicy imiennie wskazani uchwałą zarządu zakładowej organizacji związkowej, będący członkami zarządu lub innego pracownika będącego członkiem danej organizacji związkowej upoważnionymi do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy,
- członkowie rady pracowników i członkowie rady pracowniczej przedsiębiorstwa państwowego,
- społeczni inspektorzy pracy,
- posłowie, senatorowie, radni.
Dalsze zatrudnienie do egzekucji – pod groźbą konsekwencji finansowych
Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia poprzez nakazanie dalszego zatrudniania pracownika podlega wykonaniu w drodze egzekucji.
Sąd może – na wniosek uprawnionego pracownika – w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia zagrozić obowiązanemu pracodawcy nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego na wypadek naruszenia obowiązków określonych w tym postanowieniu.
Co może zrobić pracodawca
Na postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia poprzez nakazanie dalszego zatrudniania pracownika przysługuje pracodawcy zażalenie do sądu drugiej instancji.
Jeżeli postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia uprawomocni się, pracodawca może wnosić o jego uchylenie wyłącznie w przypadku gdy udowodni przed sądem, że po udzieleniu zabezpieczenia zaistniały przesłanki, takie jak:
- ciężkie naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
- popełnienie przez pracownika przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
- zawiniona przez pracownika utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Zmiana postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia jest niedopuszczalna.