Czy można przyjść z dzieckiem do pracy? To zależy od specyfiki i miejsca pracy. W Polsce takie praktyki stają się coraz bardziej popularne. Sprawa stała się ostatnio medialna, ponieważ jedna z posłanek przyszła do Sejmu RP z dzieckiem, twierdząc, że nie miała go z kim zostawić.
- Do pracy z dzieckiem
- Zgoda od pracodawcy - na co zwrócić uwagę
- Pokoje dla dzieci i animator w miejscu pracy
- Odpowiedzialność wykroczeniowa rodzica za dziecko
- Dziecko w miejscu pracy z rodzicem - korzyści dla pracodawcy
- Dziecko w miejscu pracy z rodzicem - korzyści dla pracownika
- Posłanka przyszła do Sejmu z dzieckiem
- Niemożność zapewnienia opiekuna dla dziecka a regulamin Sejmu
Do pracy z dzieckiem
Temat możliwości przebywania dzieci w miejscu pracy, jest istotny, ponieważ życie przynosi często niespodziewane sytuacje, np. zamknięcie żłobka/przedszkola, choroba niani czy dziadków, nagły wyjazd drugiego rodzica, które powodują, że pracownik nie ma fizycznie "co zrobić z dzieckiem" - a jednocześnie jest bardzo potrzebny pracy. Generalnie ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465, dalej jako: KP), rozporządzenia wykonawcze czy inne ustawy związane z zatrudnieniem nie wskazują na zakaz przebywania w miejscu pracy innych osób niż pracownicy czy osoby świadczące pracę na innych podstawach prawnych, w tym dzieci, członków rodziny, przyjaciół, kontrahentów. Zatem czy to co nie jest zakazane jest dozwolone? To zależy. Najważniejsze w tej materii są: rodzaj i charakter pracy, miejsce pracy oraz wewnętrzne uregulowania pracodawcy czy administratora budynku.
Zakaz przebywania w miejscu pracy członków rodziny czy osób bliskich pracownika może być uregulowany przez pracodawcę w regulaminie pracy, ze względu na obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa w miejscu pracy oraz organizowanie pracy w sposób umożliwiający jej świadczenie.
Zgoda od pracodawcy - na co zwrócić uwagę
Jeżeli pracownik już rzeczywiście musi przyjść do pracy z dzieckiem, powinien otrzymać od pracodawcy, czy osoby działającej w jego imieniu na to zgodę. Pracownik powinien poinformować przełożonego o całej sytuacji, w jakiej się znalazł. Szczególnie ważne są takie kwestie:
Zasady współżycia społecznego – konieczne jest zapewnienie możliwości świadczenia pracy innym pracownikom, nie jest dozwolone zakłócanie porządku pracy przez dzieci;
Obowiązek świadczenia pracy przez pracownika, pomimo obecności jego dziecka w miejscy pracy, a także pozostawania pracownika w gotowości do świadczenia pracy, jeżeli akurat nie musi jej świadczyć;
Zapewnienie bezpiecznych warunków dla dziecka, ogólnie bezpiecznych warunków pracy oraz zabezpieczenie miejsc z dokumentami i sprzętem.
Pokoje dla dzieci i animator w miejscu pracy
Jeśli większa liczba pracowników jest zainteresowana okazjonalnym czy wyjątkowym zabieraniem dziecka do miejsca pracy, pracodawca może w zakładzie pracy udostępnić wolne pomieszczenie, w którym dzieci mogłyby spędzić czas pod opieką dorosłego (np. animatora zabaw). Trzeba jednak pamiętać o tym, że to nadal rodzic jest prawnym opiekunem i jest odpowiedzialny za dziecko w pracy, w gruncie rzeczy praca to nie jest przedszkole.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy (KRiO) w art. 92, wskazuje, że dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Z kolei art. 95 § 1 KRiO przewiduje, że władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw, § 3 władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny. Art. 96 § 1 KRiO w zakresie sprawowanej pieczy wskazuje, że rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim.
Odpowiedzialność wykroczeniowa rodzica za dziecko
Gdyby doszło do nieszczęśliwego zdarzenia rodzic może być narażony na odpowiedzialność wykroczeniową i karną. Przepis art. 106 KW, przewiduje, że kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany.
Dziecko w miejscu pracy z rodzicem - korzyści dla pracodawcy
umożliwia elastyczny rodzaj pracy, przez co pracownik może być bardziej wydajny i efektywny,
kształtuje swój pozytywny wizerunek pracodawcy przyjaznego rodzinie,
zyskuje bardziej zmotywowanych pracowników,
mniej nieobecności pracowników z powodu opieki nad dziećmi.
Dziecko w miejscu pracy z rodzicem - korzyści dla pracownika
łączy obowiązki rodzica i pracownika,
nie ma poczucia, że z powodu nieprzewidzianych sytuacji zaniedbuje obowiązki w pracy,
powodem jego nieobecności w pracy nie jest konieczność opieki nad dziećmi.
Posłanka przyszła do Sejmu z dzieckiem
Opisane powyżej zagadnienia nie dotyczą jednak posłów i senatorów. Posłanka nie jest bowiem pracownikiem. Nie jest zatrudniona w ramach stosunku pracy, nie stosuje się do niej przepisów Kodeksu pracy. Co istotne, w ustawa z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1339) nie wskazuje na kwestie związane z rodzicielstwem, a już tym bardziej na zagadnienia przebywania w Sejmie czy w Senacie RP dziecka posła/posłanki czy senatora.
Jak podkreśla dr Barbara Godlewska-Bujok, z Katedry Prawnych Problemów Administracji i Zarządzania, Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, w wywiadzie dla Rzeczpospolitej:
"Fakt, iż nie obowiązują żadne formalne obostrzenia nie oznacza całkowitej dowolności. Nie można lekceważyć choćby zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Poza tym powinniśmy kierować się zdrowym rozsądkiem. Przemyśleć, czy obecność dziecka pozwoli nam na wykonywanie obowiązków zawodowych. Wiele zależy od charakteru naszej pracy. W przypadku Sejmu nie widzę konfliktu interesów. Co więcej dostrzegam plusy takiej sytuacji m.in. w sferze edukacji. Dobrze, żeby dzieci miały świadomość, że ich rodzicie chodzą do pracy i w taki sposób zarabiają m.in. na ich potrzeby, że mają inne życie, które jest dla nich ważne. Parlamentarzyści pełnią też szczególną rolę w społeczeństwie i warto, żeby młodsze pokolenia o tym wiedziały. (…)
Jeżeli chodzi o przypadek posłanki, od którego wyszłyśmy, to myślę, że łamie on powszechne postrzeganie Sejmu jako instytucji poważnej i mówiąc wprost nieco sztywnej, wolnej od tak „przyziemnych” spraw jaką jest rodzina. A warto, żeby obywatele mieli świadomość, że są tam różni ludzie, na odmiennych etapach życia, którzy rozumieją ich potrzeby. Jeżeli chodzi o zwykłego pracodawcę to jest to pewien sposób motywowania pracownika. On czuje wówczas, że jego potrzeby są dla pracodawcy ważne. Dobrze wiemy, że nasze życie zawodowe często przenika się z prywatnym. Przykładowo były robione badania, które pokazywały, że ofiary przemocy partnerskiej są znacznie mniej efektywne w pracy."
Niemożność zapewnienia opiekuna dla dziecka a regulamin Sejmu
(…) Z regulaminu Sejmu wynika co prawda, że za przyczyny usprawiedliwiające niemożność wzięcia przez posła udziału w posiedzeniu Sejmu lub komisji uważa się m.in. inne ważne, niemożliwe do przewidzenia lub nieuchronne przeszkody. Trudno jednak przesądzić, czy ewentualna niemożność zapewnienia opiekuna dla dziecka zostałyby zaliczona do tej kategorii. W przypadku choroby pociechy, nieoczekiwanego zamknięcia przedszkola czy choroby niani przysługuje im też zwolnienie od pracy, za które jest wypłacany jest zasiłek opiekuńczy jak wszystkim osobom opłacającym składki na ubezpieczenie chorobowe, ale tylko w przypadku kiedy dzieci nie ukończą 8 roku życia."
W jakich urzędach można przyjść z dzieckiem do pracy?
Urząd Statystyczny w Kielcach – jest finalistą Konkursu WLB z praktyką „Z rodzicem do pracy”;
Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Stalowej Woli;
Wojskowa Komenda uzupełnień w Zamościu;
Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Turku;
Kuratorium Oświaty w Krakowie;
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Koszalinie;
Lubelski Urząd Wojewódzki;
Centralne Biuro Śledcze w Warszawie;
Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlu i Artykułów Rolno-Spożywczych w Szczecinie;
Ministerstwo Finansów.