Nieobecność w pracy z powodu choroby można usprawiedliwić przedkładając pracodawcy zaświadczenie lekarskie. Musi ono spełniać wymogi określone przepisami prawa. Tylko wtedy zaświadczenie może być uznane przez pracodawcę za dowód usprawiedliwiający nieobecność w pracy. Jakie to wymogi? Wyjaśniamy.
- Zaświadczenie lekarskie – tylko w formie elektronicznej
- Zaświadczenie lekarskie – co musi zawierać
- Kiedy trzeba zawiadomić pracodawcę o nieobecności w pracy
- Usprawiedliwiona nieobecność może spowodować zwolnienie z pracy
Zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy wystawione zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa może być dowodem usprawiedliwiającym nieobecność w pracy.
Zaświadczenie lekarskie może stwierdzać:
- czasową niezdolność do pracy z powodu:
- choroby,
- pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym, albo
- konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny
Zaświadczenie lekarskie – tylko w formie elektronicznej
Zaświadczenie lekarskie musi być wystawione w formie dokumentu elektronicznego, zgodnie ze wzorem ustalonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zaświadczenie wystawia się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego udostępnionego przez ZUS. Może być ono podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS.
Osoba wystawiająca zaświadczenie przekazuje ten dokument na elektroniczną skrzynkę podawczą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
- lekarz,
- lekarz dentysta,
- felczer lub
- starszy felczer
— posiadający upoważnienie ZUS do wystawiania zaświadczeń lekarskich.
Zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku nie może być dowodem usprawiedliwiającym nieobecność w pracy.
Zaświadczenie lekarskie – co musi zawierać
Zaświadczenie lekarskie zawiera:
- identyfikator i datę wystawienia zaświadczenia lekarskiego;
- dane ubezpieczonego: pierwsze imię, nazwisko, numer PESEL, albo serię i numer paszportu i datę urodzenia, jeżeli nie nadano numeru PESEL, oraz adres miejsca pobytu ubezpieczonego w czasie trwania niezdolności do pracy;
- dane płatnika składek: numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL albo serię i numer paszportu, jeżeli nie ma obowiązku posługiwania się NIP i nie nadano numeru PESEL, oraz rodzaj identyfikatora płatnika składek;
- imię, nazwisko i numer prawa wykonywania zawodu wystawiającego zaświadczenie lekarskie oraz adres miejsca udzielania świadczeń zdrowotnych;
- okres orzeczonej czasowej niezdolności do pracy, w tym okres pobytu w szpitalu;
- informacje o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłku chorobowego lub jego wysokość, podane z zastosowaniem kodów literowych (patrz ramka poniżej);
- wskazania lekarskie – odpowiednio: chory powinien leżeć albo chory może chodzić;
- okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym członkiem rodziny, datę urodzenia tego członka rodziny i stopień jego pokrewieństwa lub powinowactwa z ubezpieczonym;
- numer statystyczny choroby ubezpieczonego ustalony według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych;
- oznaczenie instytucji, w której ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia.
- kod A – oznacza niezdolność do pracy powstałą po przerwie nieprzekraczającej 60 dni – spowodowaną tą samą chorobą, która była przyczyną niezdolności do pracy przed przerwą;
- kod B – oznacza niezdolność do pracy przypadającą w okresie ciąży;
- kod C – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną nadużyciem alkoholu;
- kod D – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną gruźlicą;
- kod E – oznacza niezdolność do pracy spowodowaną chorobą zakaźną, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub inną chorobą, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby
W zaświadczeniu lekarskim, na pisemny wniosek ubezpieczonego, nie umieszcza się kodu „B” i „D”.
Kiedy trzeba zawiadomić pracodawcę o nieobecności w pracy
Pracownik ma obowiązek dokonać zawiadomienia o przyczynie swojej nieobecności w pracy i przewidywanym okresie jej trwania niezwłocznie (tzn. bez nieuzasadnionej zwłoki), jednak nie później niż w drugim dniu nieobecności w pracy.
Pracownik powinien zawiadomić pracodawcę o przyczynie nieobecności w pracy oraz jej okresie osobiście lub przez inną osobę, telefonicznie lub za pośrednictwem innego środka łączności albo drogą pocztową. W tym ostatnim przypadku za datę zawiadomienia uważa się datę stempla pocztowego.
Jeżeli jednak przepisy prawa pracy obowiązującego u danego pracodawcy (np. układ zbiorowy, regulamin) określają sposób zawiadomienia pracodawcy o przyczynie nieobecności w pracy, pracownik powinien dokonać zawiadomienia w tak określony sposób.
Usprawiedliwiona nieobecność może spowodować zwolnienie z pracy
Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności.