RADA
Dodatek za godziny nadliczbowe należy obliczyć biorąc pod uwagę 60% stawki godzinowej obliczonej na podstawie wynagrodzenia z 3 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym wystąpiła praca w godzinach nadliczbowych. W przypadku znacznych wahań wynagrodzenia należy uwzględnić w obliczeniach wynagrodzenie z 12 miesięcy.
UZASADNIENIE
Praca w godzinach nadliczbowych występuje wtedy, gdy pracownik wykonuje pracę ponad obowiązujące go normy czasu pracy lub ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy wynikający z obowiązującego go systemu i rozkładu czasu pracy.
Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi przysługuje normalne wynagrodzenie oraz dodatek w wysokości 100 lub 50% - w zależności od dnia, w jaki przypadła konieczność wykonywania tej pracy. Wysokość dodatku wynosi:
1) 100% wynagrodzenia - gdy praca w godzinach nadliczbowych przypadała:
• w nocy,
• w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
• w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
Ponadto dodatek w wysokości 100% przysługuje za pracę nadliczbową, która powoduje przekroczenie normy średniotygodniowej, jeżeli pracownikowi nie przysługuje z tego tytułu inny dodatek;
2) 50% wynagrodzenia - gdy praca w godzinach nadliczbowych przypadała w innym dniu niż określony w pkt 1.
Wynagrodzenie, które stanowi podstawę obliczania dodatku za nadgodziny, obejmuje wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia liczonego przy zastosowaniu zasad określonych do obliczania wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy (art. 1511 § 3 Kodeksu pracy).
W opisanej sytuacji pracownik osiąga wynagrodzenie akordowe, dlatego nie można ustalić wysokości należnego mu dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych opierając się na stawce godzinowej lub miesięcznej wynagrodzenia. Podstawą ustalenia wysokości dodatku będzie 60% wynagrodzenia.
Aby ustalić wysokość dodatku, przyjmując za podstawę 60% wynagrodzenia, należy:
• składniki zmienne za okres nie dłuższy niż jeden miesiąc uwzględnić w łącznej wysokości wypłaconej w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc wystąpienia godzin nadliczbowych (w przypadku znacznych wahań - z 12 miesięcy),
• sumę zmiennych składników wynagrodzenia podzielić przez liczbę godzin przepracowanych w okresie 3 (lub 12) miesięcy, z których przyjęto wynagrodzenie,
• stawkę godzinową pomnożyć przez 60%,
• ustalone 60% wynagrodzenia godzinowego pomnożyć przez wskaźnik dodatku za nadgodziny, tj. 50% lub 100%, a następnie pomnożyć przez liczbę przepracowanych godzin nadliczbowych.
PRZYKŁAD
Pracownik wynagradzany prowizyjnie przepracował w lipcu br. 12 godzin nadliczbowych i nie odebrał w zamian czasu wolnego. Za 7 godzin nadliczbowych ma prawo do dodatku w wysokości 100%, a za pozostałe 5 nadgodzin - 50%. W okresie od kwietnia do czerwca pracownik otrzymał wynagrodzenie w wysokości odpowiednio 3345 zł, 2891 zł i 3625 zł. W tym czasie przepracował łącznie 496 godzin (176 godz., 152 godz. i 168 godz.).
Obliczamy dodatek za godziny nadliczbowe:
• suma wynagrodzenia z 3 miesięcy:
3345 zł + 2891 zł + 3625 zł = 9861 zł,
• wynagrodzenie za 1 godzinę pracy:
9861 zł : 496 godzin = 19,88 zł,
• 60% stawki za godzinę pracy:
19,88 zł × 60% = 11,93 zł,
• dodatek za 5 godzin nadliczbowych:
11,93 zł × 50% = 5,97 zł; 5,97 zł × 5 nadgodzin = 29,85 zł,
• dodatek za 7 godzin nadliczbowych:
11,93 zł × 7 nadgodzin = 83,51 zł,
• łączna kwota dodatku za pracę przez 12 godzin nadliczbowych w lipcu:
29,85 zł + 83,51 zł = 113,36 zł.
Podstawa prawna:
• art. 1511 § 3 Kodeksu pracy,
• § 4 rozporządzenia z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.).
Izabela Nowacka
specjalista ds. kadr i płac