Ile w 2023 r. będzie wynosił dodatek za pracę w porze nocnej? Jak liczyć dodatek i od czego zależy? Czy dodatek za pracę w porze nocnej musi być jednakowy dla wszystkich pracowników? Czy można otrzymać zarówno dodatek za pracę w nocy i za pracę w godzinach nadliczbowych?
- Dodatek za pracę w porze nocnej
- W jakiej wysokości przysługuje dodatek za pracę w porze nocnej w 2023 r.
- Ile za nocki w styczniu 2023?
- Ile za nocki we wrześniu 2023?
- Czy dodatek za pracę w porze nocnej musi być jednakowy dla wszystkich pracowników?
- Czy można otrzymać zarówno dodatek za pracę w nocy i za pracę w godzinach nadliczbowych?
- Kto udowadnia pracę w godzinach nadliczbowych czy nocnych?
Dodatek za pracę w porze nocnej
Dodatek za pracę w porze nocnej jest niejako rekompensatą za zwiększoną uciążliwość pracy. Należy się wszystkim pracownikom wykonującym pracę w porze nocnej. Dodatek jest więc należny przy pracy w porze nocnej wykonywanej stale jak i okazjonalnie. Pora nocna określona jest na godziny między 21:00 a 7:00 i obejmuje 8 godzin, tak wskazuje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510, dalej: KP).
Dodatek należy się niezależnie od rodzaju pracy i stanowiska pracy.
Przysługuje również pracownikom na stanowiskach kierowniczych czy zarządzającym w imieniu pracodawcy zakładem pracy.
W jakiej wysokości przysługuje dodatek za pracę w porze nocnej w 2023 r.
W 2023 r. pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Skoro zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz.U. 2022 poz. 1952) od 1 stycznia 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosiło 3490 zł i od 1 lipca na 3600 zł - to dodatek za pracę w porze nocnej będzie uzależniony od tych kwot.
Ile za nocki w styczniu 2023?
Skoro tak, to dodatek za pracę w porze nocnej będzie wynosił np. w styczniu 2023 r. 4,15 zł za każdą godzinę pracy w porze nocnej.
Jak to policzyć? Należy zweryfikować ile godzin pracy jest do przepracowania w danym miesiącu – w styczniu 2023 r. jest to 168. Następnie należy minimalne wynagrodzenie obowiązujące w styczniu 2023 r. podzielić przez tą liczbę godzin i pomnożyć przez 20%, czyli 3490 zł : 168h x 20%. Wynik ten daje 4,15 zł brutto za 1 godzinę pracy.
Ile za nocki we wrześniu 2023?
Z kolei w np. we wrześniu 2023 r. będzie się to kształtowało następująco, 3600 zł : 168h x 20% = 4,29 zł brutto za 1 godzinę pracy. Oczywiście, powyższe z zastrzeżeniem, że podstawę obliczeń stanowić powinien obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy, ustalony zgodnie z art. 130 KP.
Wyżej wskazane stawki to jedynie stawki minimalne. Wysokość dodatku jest zmienna, ponieważ stałej wysokości wynagrodzenia minimalnego odpowiada zmienna liczba nominalnych godzin pracy w danym miesiącu.
Czy dodatek za pracę w porze nocnej musi być jednakowy dla wszystkich pracowników?
Tak, dodatek za pracę w nocy powinien być identyczny dla wszystkich pracowników, niezależnie od wysokości otrzymywanego przez nich wynagrodzenia. Jak zostało wyżej wskazane, jest on ustalany w oparciu o minimalne wynagrodzenie ustalone zgodnie z obowiązującymi w danym roku przepisami. Oczywiście pracodawca w wewnętrznych przepisach obowiązujących w zakładzie pracy (np. w regulaminie pracy, wynagradzania czy w układzie zbiorowym pracy), pracodawca może ustalić wyższy dodatek za pracę w porze nocnej, jednak nadal muszą one być identyczne dla wszystkich pracowników. Właśnie tym różni się dodatek za pracę w porze nocnej od dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych, który jest zależny od wysokości wynagrodzenia konkretnego pracownika.
W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy dodatek może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej. Kompetencje w zakresie wprowadzenia ryczałtu ma pracodawca przy czym pracownik musi zaakceptować taką formę wynagrodzenia, choćby w sposób dorozumiany (zob. wyr. SN z 25 lipca 2018 r., I PK 94/17).
Czy można otrzymać zarówno dodatek za pracę w nocy i za pracę w godzinach nadliczbowych?
Tak, można otrzymać zarówno dodatek za pracę w nocy i za pracę w godzinach nadliczbowych. Praca nocna może być równocześnie pracą nadliczbową. Czyli pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej można polecić wykonanie pracy w godzinach nadliczbowych zarówno w porze nocnej, jak i po jej zakończeniu, już w trakcie pory dziennej. Odwrotna sytuacja też jest dopuszczalna, czyli pracownik wykonujący pracę standardowo w ciągu dnia, może wykonywać pracę nadliczbową w porze nocnej.
Kto udowadnia pracę w godzinach nadliczbowych czy nocnych?
Ciężar dowodu w sprawie z powództwa pracownika o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych czy pracy w porze nocnej, spoczywa na pracowniku. Zgodnie z ogólną regułą to powód powinien udowodnić swoje twierdzenia uzasadniające żądanie. Jedynym wyjątkiem jest to, że niewywiązanie się przez pracodawcę z obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy powoduje dla niego niekorzystne skutki, gdy pracownik udowodni swe twierdzenia przy pomocy innych środków dowodowych, niż dokumentacja dotycząca czasu pracy. Roszczenie pracownika o wypłatę wynagrodzenia za godziny nadliczbowe może być więc uznane, gdy pracownik wykaże zasadności swego roszczenia, w tym posiadające mniejszą moc dowodową niż dokumenty dotyczące czasu pracy, a więc na przykład dowody osobowe (zeznania świadków). Co to powoduje dla pracodawcy? Powoduje konieczność podjęcia przez pracodawcę inicjatywy dowodowej w celu podważenia przedstawianych dowodów, tzw. przeciwdowodu.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (Dz.U. 2022 poz. 1952)