Po ustaniu zatrudnienia, pracodawca może wypłacać różne składniki wynagrodzenia. Zasadą jest, że jeśli są to przychody pracownicze, należy potrącać koszty uzyskania właściwe dla tego pracownika w czasie jego zatrudnienia.
Autorskie koszty uzyskania przychodów
Możliwe jest zastosowanie 50% kosztów autorskich do przychodów uzyskiwanych w ramach stosunku o pracę. Stosownie do art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm., zwanej dalej ustawą o pdof) koszty uzyskania niektórych przychodów określa się z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzenia przez nich tymi prawami - w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
Tak więc koszty uzyskania w wysokości 50% mogą być zastosowane do przychodów uzyskiwanych w ramach stosunku pracy pod warunkiem, że stosownie do art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o pdof związane są z korzystaniem przez twórcę z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (DzU z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm.) lub rozporządzeniem tymi prawami.
W umowie o pracę należy określić procentowo część wynagrodzenia odpowiadającą części etatu, kiedy pracownik wykonuje pracę o charakterze twórczym stanowiącą przedmiot prawa autorskiego. Przykładem mogą być wynagrodzenia wykładowców akademickich, dziennikarzy, artystów. W wyniku ich pracy na podstawie umowy o pracę powstają utwory w rozumieniu ustawy o prawie autorskim.
Koszty te jednak nie będą mogły być stosowane w odniesieniu do wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi za okres urlopu, zwolnienia lekarskiego, odbywanego szkolenia lub innego okresu, w którym pracownik nie wykonuje pracy o charakterze twórczym.
Koszty faktycznie poniesione
Zgodnie z art. 22 ust. 11 ustawy o pdof, jeżeli przysługujące pracownikowi roczne zryczałtowane koszty będą niższe od wydatków faktycznie poniesionych przez niego na dojazdy do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku, koszty te mogą być przyjęte w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, ale tylko wówczas gdy pracownik udokumentuje te wydatki wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.
Pytania od Czytelników
Czy powinny być zastosowane przez płatnika koszty uzyskania przychodu przy wypłacie premii i zaległego wynagrodzenia ze stosunku pracy po ustaniu stosunku pracy? Czy można po ustaniu stosunku pracy stosować podwyższone koszty uzyskania, jeśli takie były stosowane w czasie zatrudnienia na podstawie oświadczenia złożonego przez pracownika?
Tak, koszty należy zastosować, jeśli pracownik uzyskuje przychód pracowniczy, niezależnie, czy pracuje czy nie w miesiącu uzyskania tego przychodu pracowniczego. Bez znaczenia do zastosowania kosztów jest fakt rozwiązania stosunku pracy. Koszty należy zastosować stosownie do oświadczenia pracownika - w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 lub 3 ustawy o pdof.
Pracownik zawarł z jednym zakładem pracy dwie umowy w wymiarze 1/2 etatu na dwa różne stanowiska. Czy koszty uzyskania należy zastosować do każdej z umów?
Do każdej umowy o pracę należy zastosować koszty uzyskania. Zawarcie każdej umowy traktowane jest na równi z umowami zawartymi z różnymi zakładami pracy. W związku z tym do ustalenia kosztów uzyskania przychodów należy przyjąć, że z każdej odrębnie zawartej umowy o pracę przysługują pełne koszty uzyskania przychodów, niezależnie od tego, czy są one zawarte z jednym czy kilkoma zakładami pracy. Pracownik ogranicza koszty w zeznaniu rocznym.
Czy w przypadku wypłaty wynagrodzenia z opóźnieniem w miesiącu wypłaty (wynagrodzenie za 2 miesiące) można zastosować podwójne koszty uzyskania przychodu?
Koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy uwzględniane są w jednym miesiącu tylko raz. Są uwzględniane jedynie w miesiącach, w których pracownicy uzyskują przychody pracownicze. Płatnik nie nalicza kosztów uzyskania w podwójnej wysokości (za 2 miesiące), jeśli następuje wypłata wynagrodzenia za dwa miesiące. Koszty uzyskania przychodów za przepracowany rok dla pracownika, który nie otrzymywał regularnie wynagrodzeń, są należne choć w ciągu roku nie zostaną uwzględnione w pełnej wysokości przy naliczaniu zaliczki. W deklaracji PIT-11 płatnik wykaże tylko koszty faktycznie uwzględnione, natomiast pracownik w deklaracji rocznej ma prawo uwzględnić pełne koszty uzyskania.
Pracownik był zatrudniony od 1 stycznia 2007 r., wynagrodzenie było wypłacane do 10. dnia następnego miesiąca, a więc w PIT-11 płatnik wykazał kwotę kosztów za 11 miesięcy. Czy podatnik może skorygować koszty do pełnej wysokości w zeznaniu rocznym?
Tak. W deklaracji PIT-11 płatnik wykazuje koszty w wysokości faktycznie uwzględnionej przy naliczaniu zaliczek. W zeznaniu rocznym pracownik może zastosować koszty uzyskania w pełnej wysokości.
Dostałem od pracodawcy PIT-11, w którym koszty uzyskania przychodów zostały wykazane w wysokości 0 zł, ponieważ z powodu błędu systemu płacowego w ciągu roku podatkowego koszty uzyskania nie były uwzględniane przy naliczaniu zaliczki na podatek od mojego wynagrodzenia. Czy mogę w zeznaniu rocznym uwzględnić przysługujące mi koszty? Czy płatnik prawidłowo wykazał koszty w wysokości 0 zł w PIT-11?
Jeśli płatnik nie uwzględnił kosztów przy naliczaniu zaliczek w ciągu roku, prawidłowo nie wykazał ich w deklaracji PIT -11. Podatnik może w rozliczeniu rocznym skorygować błędy płatnika i uwzględnić pełne przysługujące mu koszty uzyskania, jeśli był zatrudniony cały rok podatkowy.
Monika Cieślak