Pracownik nie ponosi jednak odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika podstawy opodatkowania określonych czynności do wysokości zaliczki, do której pobrania zobowiązany jest płatnik. Podatnik nie ponosi odpowiedzialności, jeśli płatnik nie odprowadzi zaliczek dotyczących przychodów z pracy, z działalności wykonywanej osobiście oraz przychodów z praw majątkowych, w tym praw autorskich. W takiej sytuacji organ skarbowy wydaje decyzję o odpowiedzialności podatkowej płatnika, określając w niej wysokość należności z tytułu niepobranego lub pobranego, a niewpłaconego podatku.
Rozliczenia rocznego dokunuje sam podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie informacji przekazanej mu przez płatnika. Istnieje również inna możliwość - rozliczenia rocznego może dokonać również za podatnika płatnik podatku, pod warunkiem że podatnik złoży przed 10 stycznia odpowiednie oświadczenie (PIT-12).
W oświadczeniu tym podatnik potwierdza m.in., że:
• poza dochodami uzyskanymi od płatnika nie uzyskał innych dochodów, z wyjątkiem dochodów określonych w art. 30-30c oraz w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• nie korzysta z odliczeń,
• nie korzysta z możliwości opodatkowania dochodów na zasadach preferencyjnych w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci czy małżonków,
Jak jednak postąpić w sytuacji, gdy okaże się, że podatnik ma jednak inne dochody, o których zapomniał, składając płatnikowi oświadczenie, lub też chce skorzystać z ulgi prorodzinnej, o czym nie poinformował płatnika przy składaniu oświadczenia. Ponadto zarówno w zeznaniu sporządzonym przez płatnika, jak i podatnika mogą zaistnieć inne błędy, jak chociażby błędy rachunkowe. Czy po złożeniu zeznania podatnik ma prawo do „wycofania” go z urzędu skarbowego.
Prawo do błędu
Zarówno podatnicy, jak i płatnicy są uprawnieni do skorygowania uprzednio złożonych deklaracji. Zgodnie z ustawą z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (DzU z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty. Zobowiązanie wynikające z deklaracji jest zobowiązaniem do zapłaty, a w przypadku skutecznie złożonej korekty - zobowiązaniem tym staje się zobowiązanie określone przez podatnika w deklaracji korygującej. Organ podatkowy, nie akceptując korekty, powinien natomiast wszcząć postępowanie w sprawie określenia tego zobowiązania, w toku którego zobowiązany jest rozważyć wszystkie okoliczności mające wpływ na ustalenie podstawy opodatkowania i „wymiar” zobowiązania za dany okres rozliczeniowy. W sytuacji braku normatywnych przeciwwskazań do złożenia korekty deklaracji samo jej odesłanie przez organ nie niweczy prawnej skuteczności takiej korekty. Wywołuje ona bowiem nadal takie skutki jak każda korekta przyjęta przez organ. Ten ostatni przestaje jedynie faktycznie dysponować dokumentem będącym wyrazem samoobliczenia zobowiązania przez określony w tej deklaracji podmiot, co nie jest w żadnym razie tożsame z możliwością zniweczenia takim odesłaniem uprawnień, jakie w ten sposób podmiot zrealizował (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 14 lutego 2007 r., III SA/Wa 3851/06, niepubl.).
Należy podkreślić, że uprawnienie do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej - w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą.
Korekta złożona w takim przypadku nie wywołuje skutków prawnych.
W tym miejscu warto zwrócić uwagę na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 czerwca 2003 r. (I SA/Wr 852/01, ONSA 2004/2/79), zgodnie z którym wszczęcie kontroli podatkowej dotyczącej wysokości dochodu uzyskanego w spółce cywilnej, w której podatnik posiada udziały, wiąże się z zawieszeniem prawa tego podatnika do złożenia korekty zeznania o wysokości osiągniętego przez niego dochodu w danym roku podatkowym.
Płatnik lub podatnik ma jednak nadal prawo do skorygowania zeznania po zakończeniu:
• kontroli podatkowej,
• postępowania podatkowego - ale tylko w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego.
Wydanie ostatecznej decyzji podatkowej w zakresie zobowiązań podatkowych z tytułu określonego podatku za dany konkretny okres podatkowy kończy definitywnie przysługujące podatnikowi i obciążające podatnika samoobliczenie podatku, w którym podatnik może (między innymi) składać wywołujące skutki prawne korekty deklaracji podatkowych. Do czasu więc (ewentualnego) wzruszenia bytu prawnego ostatecznej decyzji podatkowej podatnikowi nie przysługuje prawo składania w zakresie jej obowiązującego orzeczenia korekt deklaracji podatkowych, za pomocą których mógłby dochodzić nadpłaty podatkowej za okres podatkowy oceniony i rozstrzygnięty w decyzji (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 25 maja 2006 r., II FSK 817/05, niepubl.).
WaŻne!
Korekta zeznania podatkowego pozwala na uniknięcie sankcji karnoskarbowych.
Warto pamiętać, że urząd skarbowy może w sytuacji oczywistych błędów rachunkowych samodzielnie dokonać korekty deklaracji. Może to jednak nastąpić wyłącznie w sytuacji, gdy zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekroczy kwoty 1 tys. zł.
Zwrot nadpłaty
Gdy w wyniku korekty powstanie nadpłata podatku, należy od razu złożyć wniosek o jej zwrot. Co do zasady nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę oraz bieżących zobowiązań podatkowych.
W razie braku zaległości podlegają one zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych. Nadpłata z tytułu rozliczenia zeznania rocznego ulega zwrotowi w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania. W przypadku skorygowania deklaracji przez podatnika nadpłata podlega zwrotowi w terminie 3 miesięcy od dnia jej skorygowania.
Zwrot nadpłaty następuje:
• na wskazany rachunek bankowy podatnika, płatnika obowiązanego do posiadania rachunku bankowego,
• w gotówce, jeżeli podatnik, płatnik nie są obowiązani do posiadania rachunku bankowego, chyba że zażądają zwrotu nadpłaty na rachunek bankowy.
Za dzień zwrotu nadpłaty uważa się natomiast dzień obciążenia rachunku bankowego organu podatkowego na podstawie polecenia przelewu, złożenia przekazu pocztowego lub też wypłacenia kwoty nadpłaty przez organ podatkowy lub postawienia nadpłaty do dyspozycji podatnika w kasie.
Anna Stykowska
aplikant adwokacki