Jak obliczyć wynagrodzenie chorobowe pracownika zatrudnionego w systemie zmianowym

Jak wyliczyć wynagrodzenie chorobowe pracownikowi zatrudnionemu w systemie zmianowym

Problem

Jak powinno być płacone wynagrodzenie za czas choroby pracownikowi zatrudnionemu w systemie pracy zmianowej (wg miesięcznych grafików) będącemu na zwolnieniu lekarskim w dniach grafikowo wolnych od pracy (dni wolne od pracy wynikają z dopasowania nominału czasu pracy pracowników jednozmianowych do pracowników zmianowych)? U nas obecnie pracownikowi będącemu na zwolnieniu lekarskim w dni dla niego wolne od pracy odejmuje się te dni od dni faktycznie przepracowanych w danym miesiącu i płaci się 80%. Czyli za faktycznie przepracowane dni pracownik traci za każdy dzień 20%, który został odebrany na poczet dni chorobowych wolnych od pracy. Przykład: zwolnienie od poniedziałku do piątku, czyli 5 dni, ale w grafiku pracownika w tym tygodniu było np. 3 dni pracujące i 2 wolne od pracy (i wtedy te 3+2 dni wolne grafikowo jest zdjęte pracownikowi z dni faktycznie przepracowanych w danym miesiącu i płatne 80%). Jak w takiej sytuacji powinniśmy rozliczać zwolnienie chorobowe - pyta Czytelniczka z Konina.

Rada

Wynagrodzenie chorobowe (a także zasiłek z ubezpieczenia społecznego) przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy wynikających z harmonogramu pracy pracownika. Jednocześnie za pracę wykonaną pracownik ma prawo do wynagrodzenia, które nie może być niższe od minimalnej płacy. Oznacza to, że jeżeli w miesiącu choroby pracownik wypracował więcej godzin (ze względu na nierównomierny rozkład czasu pracy) i nie otrzymał za tą pracę pełnego wynagrodzenia, przysługuje mu wyrównanie. Szczegóły w uzasadnieniu.

Uzasadnienie

Za czas niezdolności do pracy pracownik ma prawo w pierwszej kolejności do wynagrodzenia chorobowego (za okres 33 dni lub w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia - za 14 dni), a następnie do zasiłku z ubezpieczenia społecznego. Wysokość tych świadczeń wynosi co do zasady 80% ich podstawy wymiaru (przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia uzyskanego za okres 12 miesięcy poprzedzających niezdolność do pracy lub za okres pełnych miesięcy ubezpieczenia). Świadczenia chorobowe przysługują za każdy dzień absencji, nie wyłączając dni wolnych od pracy (art. 11 ust. 1 i 4 ustawy zasiłkowej).

Polecamy książkę: Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych 2017 Komentarz

Zakładając, że pracownik, o którym mowa w problemie, jest wynagradzany stałą stawką miesięczną, powinien on otrzymać wynagrodzenie za pracę w miesiącu, w którym jest niezdolny do pracy (i za ten czas ma prawo do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku) obliczone w następujący sposób (§ 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy; dalej rozporządzenie o wynagrodzeniach):

• miesięczną stawkę wynagrodzenia należy podzielić przez 30, a następnie
• otrzymaną kwotę należy pomnożyć przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby, a następnie
• tak obliczoną kwotę wynagrodzenia należy odjąć od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.

Przykład

We wrześniu 2017 r. pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby przez 5 dni. Przez pozostałe dni tego miesiąca był obecny w pracy. Osoba ta otrzymuje stałą pensję w wysokości 2800 zł. Wynagrodzenie za przepracowany okres wyniosło 2333,35 zł i zostało obliczone następująco:

• 2800 zł : 30 = 93,33 zł

  Autopromocja

  Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

  Sprawdź

• 93,33 zł × 5 dni = 466,65 zł

• 2800 zł - 466,65 zł = 2333,35 zł.

Prawidłowość wskazanego sposobu obliczania wynagrodzenia w miesiącu absencji chorobowej jest dość wątpliwa w sytuacji, gdy pracownik wypracuje większą liczbę godzin ze względu na rozkład dni i godzin przewidziany w harmonogramie. Wynagrodzenie ustalone według metodyki określonej w § 11 rozporządzenia o wynagrodzeniach, może bowiem okazać się zbyt niskie. Jest tak, gdyż obniżenia wynagrodzenia dokonuje się za każdy dzień niezdolności do pracy. Jak wcześniej wskazano, nie ma przy tym znaczenia, czy są to dni wolne czy pracujące. Znaczenia, do celów ustalenia wysokości ww. obniżenia jak i wysokości świadczenia chorobowego, nie ma też wymiar godzin do przepracowania w dniach uznanych za robocze ani rozkład czasu pracy pracownika. Wynagrodzenie chorobowe (lub zasiłek) przysługuje bowiem w tej samej wysokości za każdy dzień absencji chorobowej. Mimo że przepisy nie regulują wprost opisanej przez Państwa sytuacji, należy w tym przypadku zastosować art. 80 Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Zatem należy przyjąć, że jeżeli w wyniku dokonanych obliczeń powstałe wynagrodzenie nie będzie odpowiadało przynajmniej temu, jakie przysługuje pracownikowi za przepracowany czas, ma on prawo do wyrównania wynagrodzenia.

Wśród praktyków funkcjonują dwa poglądy dotyczące wynagrodzenia, od którego należy obliczyć wyrównanie. Może ono zostać ustalone od minimalnego wynagrodzenia lub od wynagrodzenia określonego w umowie o pracę.

Przepisy ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę gwarantują je pracownikowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy (w 2017 r. 2000 zł) lub jego odpowiednią część w przypadku niepełnego etatu. Trzeba jednak przyjąć, że przyjmowanie jako podstawy minimalnego wynagrodzenia, jeżeli pracownik otrzymuje wyższą stawkę, nie jest uzasadnione.

Decyzja w zakresie wyboru podstawy do obliczeń należy jednak do pracodawcy. Niewykluczone, że przyjęcie do obliczeń minimalnej stawki, gdy pracownik ma prawo do wyższego wynagrodzenia, może być kwestionowane przez PIP podczas kontroli.

Przykład

Pracownik wynagradzany stałą stawką miesięczną w kwocie 3500 zł we wrześniu 2017 r. przez 20 dni przebywał na zwolnieniu lekarskim. W pozostałych dniach tego miesiąca, ze względu na nierównomierny rozkład czasu pracy, wypracował 72 godziny. Pracownik wykonuje pracę w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym. Wynagrodzenie za czas przepracowany zgodnie z § 11 rozporządzenia o wynagrodzeniach wyniosło 1166,60 zł i zostało obliczone następująco:

• 3500 zł : 30 = 116,67 zł

• 116,67 zł x 20 dni = 2333,40 zł

• 3500 zł - 2333,40 zł = 1166,60 zł.

Jednak, ustalając wynagrodzenie za przepracowane 72 godziny z zastosowaniem art. 80 Kodeksu pracy, jego wysokość będzie wyższa w przypadku, gdy zostanie ono obliczone na podstawie stawki obowiązującej pracownika:

• 3500 zł : 168 godzin (wymiar czasu pracy we wrześniu) = 20,83 zł/1 godzinę

• 20,83 zł × 72 godziny przepracowane = 1499,76 zł.

Różnica w tym przypadku wyniesie 333,16 zł (1499,76 zł - 1166,60 zł).

Gdyby pracodawca przyjął jako podstawę obliczeń minimalne wynagrodzenie, pracownik i tak powinien otrzymać 1166,60 zł. Nie można w takim bowiem przypadku zmniejszyć mu wynagrodzenia, co przedstawiają poniższe obliczenia:

• 2000 zł : 168 godzin (wymiar czasu pracy we wrześniu) = 11,90 zł

• 11,90 zł × 72 godziny przepracowane = 856,80 zł

• 856,80 zł < 1166,60 zł.

Podstawa prawna:

• art. 13, art. 80, art. 92 § 1 i 2, art. 130 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 962),
• art. 6 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 847),
• art. 11 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1368),
• § 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 927).