Pracownik jest zatrudniony na cały etat w podstawowym systemie czasu pracy w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym. Na jego wynagrodzenie składa się wyłącznie płaca zasadnicza w kwocie 3000 zł. W poprzednim miesiącu skorzystał z wyjść prywatnych w celu załatwienia spraw osobistych i odpracował je w następnym miesiącu. Poskutkowało to niewielkimi różnicami w jego wynagrodzeniu – kwota niewypłaconego wynagrodzenia za godziny, w których pracownik nie pracował, nie jest równa kwocie wynagrodzenia, które otrzymał za odpracowanie tych godzin w innym miesiącu. Czy taka sytuacja jest prawidłowa – pyta Czytelnik z Konina.
Tego typu sytuacja jest prawidłowa. Wynika ona ze sposobu ustalania stawki godzinowej, uzyskiwanej wskutek dzielenia pełnej kwoty wynagrodzenia zasadniczego przez liczb godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu.
Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas nieświadczenia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy tak przewidują przepisy prawa pracy (art. 80 ustawy – Kodeks pracy, dalej: k.p.). Oznacza to, że czas nieprzepracowany z powodu opuszczenia zakładu w celach innych niż służbowe ma charakter nieodpłatny, chyba że kwestia ta została odmiennie uregulowana w przepisach wewnątrzzakładowych.
Polecamy książkę: Kodeks pracy 2017 Praktyczny komentarz z przykładami
Przepisy dopuszczają możliwość odpracowania zwolnienia od pracy w celu załatwienia spraw osobistych, które zostało udzielone zatrudnionej osobie na jej pisemny wniosek (art. 151 § 21 k.p.). Należy jednak pamiętać, że takie odpracowanie zwolnienia nie uznaje się za pracę w godzinach nadliczbowych.
Za prywatne wyjścia pracownika w godzinach pracy nie przysługuje mu wynagrodzenie, chyba że przepisy wewnątrzzakładowe stanowią inaczej.
Wyjście prywatne pracownika wynagradzanego stałą stawką miesięczną i czas poświęcony na odpracowanie tego wyjścia w pewnych okolicznościach wymusza na pracodawcy dodatkowe wyliczenia. Nie ma potrzeby ich dokonywać, jeśli zwolnienie od pracy i odpracowanie przypada w tym samym miesiącu. Inaczej jest jednak, gdy pracownik odpracowuje czas niewykonywania obowiązków służbowych z powodów osobistych w innym miesiącu. W takiej sytuacji:
● w miesiącu, w którym miało miejsce wyjście w celach prywatnych, wynagrodzenie określone w stałej stawce podlega odpowiedniemu obniżeniu,
● w miesiącu odpracowania wspomnianego wyjścia wynagrodzenie należy powiększyć o kwotę należną za godziny, w których pracownik odpracował to wyjście.
Aby obniżyć wynagrodzenie pracownika w miesiącu skorzystania przez niego z wyjścia w celach prywatnych, należy:
Krok 1.
Miesięczną stawkę wynagrodzenia podzielić przez liczbę godzin nominalnie do przepracowania w danym miesiącu.
Krok 2.
Uzyskany wynik pomnożyć przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy z powodu załatwiania spraw prywatnych.
Krok 3.
Ustaloną kwotę odjąć od stałego wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc (§ 12 rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy).
Z kolei w celu ustalenia wynagrodzenia w miesiącu, w którym pracownik odpracował zwolnienie od pracy, należy:
Krok 1.
Podzielić stałe wynagrodzenie przez liczbę nominalnych godzin pracy z miesiąca, w którym pracownik odpracowuje prywatne wyjście.
Krok 2.
Pomnożyć uzyskany wynik przez liczbę odpracowywanych godzin.
Krok 3.
Dodać wynagrodzenie za odpracowane godziny do wynagrodzenia miesięcznego.
Opisane przeliczenia mogą powodować powstawanie pewnych różnic kwotowych między wysokością potrącenia pensji za nieprzepracowany czas a kwotą wynagrodzenia przysługującego za czas odpracowania nieobecności w pracy. Jest to wynikiem różnych wymiarów nominalnego czasu pracy w poszczególnych miesiącach, stosowanych jako dzielnik do kalkulowania stawki godzinowej.
Przykład
Pełnoetatowy pracownik jest zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym. Co miesiąc otrzymuje 3000 zł brutto stałej pensji zasadniczej. W lutym 2017 r. na swój pisemny wniosek dwukrotnie korzystał (za zgodą przełożonego) z wyjścia prywatnego, przez co nie przepracował łącznie 5 godzin. Odpracował je w marcu 2017 r.
W tym przypadku trzeba wykonać następujące wyliczenia:
● wynagrodzenie za pracę w lutym 2017 r.:
3000 zł : 160 godz. do przepracowania w lutym = 18,75 zł,
18,75 zł × 5 godz. zwolnienia od pracy = 93,75 zł,
3000 zł – 93,75 zł = 2906,25 zł,
● wynagrodzenie za pracę w marcu 2017 r.:
3000 zł : 184 godz. do przepracowania w marcu = 16,30 zł,
16,30 zł × 5 godz. odpracowania = 81,50 zł,
3000 zł + 81,50 zł = 3081,50 zł.
Jak z tego wynika, za czas odpracowany pracownik dostał o12,25 zł mniej (93,75 zł – 81,50 zł), niż mu potrącono z tytułu nieobecności w pracy w lutym. Taka sytuacja jest prawidłowa.
Podstawa prawna:
● art. 80, art. 151 § 21 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 60),
● § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 62, poz. 289; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 2000).
Zobacz serwis: Ubezpieczenia wypadkowe