Kiedy urząd skarbowy może wyrazić zgodę na odroczenie płatności zaliczek na podatek dochodowy

Organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty (art. 67a § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, dalej O.p.). Przepis ten stosuje się odpowiednio do należności przypadających od płatników lub inkasentów (art. 67c § 1 O.p.).

Ważny interes płatnika lub interes publiczny

Wniosek o odroczenie terminu płatności zaliczek na podatek musi być uzasadniony ważnym interesem płatnika lub interesem publicznym. Przepisy nie definiują jednak tych pojęć. Według organów podatkowych, przez „ważny interes podatnika” należy rozumieć nadzwyczajne zdarzenia i szczególne okoliczności osłabiające zdolności płatnicze podatnika, takie jak długotrwała choroba podatnika lub członka jego rodziny, kradzież bądź utrata majątku z przyczyn niezawinionych. Ważny interes podatnika wystąpi również wtedy, gdy po zapłaceniu podatku nie będzie on dysponował wraz z rodziną środkami na wyżywienie, utrzymanie mieszkania, zakup ubrań oraz inne niezbędne potrzeby życiowe. Przez pojęcie „interes publiczny” należy rozumieć potrzebę (dobro), której zaspokojenie powinno służyć zbiorowości lokalnej (mieszkańcom miasta) lub całemu społeczeństwu. Za „interes publiczny” można uznać sytuację, gdy zapłata zaległości podatkowych spowodowałaby konieczność korzystania przez podatnika z pomocy państwa, np. z opieki społecznej, lub gdy podatnik nie byłby w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb materialnych. Przesłanką zaistnienia interesu publicznego może być również fakt, że skutki nieprzyznania tego rodzaju ulgi dotknęłyby nie tylko podatnika, ale i inne osoby, np. jego rodzinę. Takie stanowisko zostało wyrażone m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 12 kwietnia 2012 r. (I SA/Po 802/11).

Anna J. prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna. Zatrudnia 10 pracowników i 5 zleceniobiorców. W grudniu br. z powodu zmniejszonego zapotrzebowania na usługi wykonywane przez jej firmę oraz zalegania z płatnościami przez kontrahentów, a także ciężkiej choroby męża, który wymaga kosztownej rehabilitacji, firma Anny J. utraciła płynność finansową. W związku z tym nie będzie w stanie zapłacić w terminie składek ZUS i zaliczek na podatek za zatrudniane osoby. W tej sytuacji w grudniu br. Anna J. zwróciła się do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o odroczenie terminu płatności zaliczek na podatek. Sytuacja Anny J. uzasadnia złożenie wniosku o odroczenie płatności podatku ze względu na interes płatnika, a w dalszej perspektywie nawet ze względu na interes publiczny.

Wniosek o odroczenie terminu

Wniosek o odroczenie terminu płatności zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń pracowników bądź osób, z którymi zawarto umowę cywilnoprawną, płatnik może złożyć do właściwego organu podatkowego. Takim organem jest naczelnik urzędu skarbowego według:

• miejsca zamieszkania płatnika lub inkasenta, jeżeli płatnik lub inkasent jest osobą fizyczną;
• adresu siedziby płatnika lub inkasenta, jeżeli płatnik lub inkasent nie jest osobą fizyczną;
• miejsca prowadzenia działalności przez płatnika lub inkasenta, jeżeli nie można ustalić właściwości w sposób wskazany w pkt 2 (§ 15 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych).

Wniosek powinien zawierać co najmniej treść żądania, wskazanie osoby, od której pochodzi, oraz jej adresu (miejsca zamieszkania lub pobytu, siedziby albo miejsca prowadzenia działalności), a także czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych (art. 168 O.p.). We wniosku należy dokładnie wykazać okoliczności uzasadniające odroczenie podatku, mając na uwadze, że jest to niezbędne z punktu widzenia interesu płatnika lub interesu publicznego. Organ podatkowy ma obowiązek potwierdzić wniesienie wniosku, jeżeli wnoszący (płatnik) tego zażąda.

Wniosek o odroczenie terminu płatności zaliczek może dotyczyć tylko tych zaliczek, których termin płatności jeszcze nie minął. Niewpłacona w terminie zaliczka staje się bowiem zaległością podatkową i płatnik może wtedy wnioskować o odroczenie jej zapłaty wraz z odsetkami za zwłokę (art. 67a § 1 pkt 2 w związku z art. 67c § 1 O.p.).

Decyzja organu podatkowego

Naczelnik urzędu skarbowego wydaje uznaniową decyzję w zakresie odroczenia płatności podatku dochodowego. Nawet w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem płatnika lub interesem publicznym może nie przychylić się do wniosku, gdyż nie ma takiego obowiązku. Jak stwierdził WSA w Poznaniu w podanym wyżej wyroku z 12 kwietnia 2012 r. (...), „nawet stwierdzenie, że w sprawie występują okoliczności świadczące o spełnieniu określonych przepisami przesłanek, może lecz nie musi prowadzić do rozstrzygnięcia pozytywnego dla wnioskodawcy (...)”.

WAŻNE!

Naczelnik urzędu skarbowego nie ma obowiązku przychylić się do wniosku płatnika o odroczenie płatności podatku, nawet gdy jest to uzasadnione ważnym interesem płatnika lub interesem publicznym.

W przypadku wydania decyzji o odroczeniu terminu płatności zaliczek na podatek dochodowy, nowym terminem płatności jest dzień, w którym zgodnie z decyzją powinna nastąpić zapłata odroczonych zaliczek (art. 49 O.p.). Za przesunięcie terminu płatności urząd pobiera opłatę prolongacyjną, która wynosi 50% stawki odsetek za zwłokę (art. 57 O.p.). Opłatę prolongacyjną należy uiścić w terminie płatności odroczonych zaliczek na podatek dochodowy. W razie niedotrzymania nowego terminu płatności odroczonych zaliczek następuje z mocy prawa wygaśnięcie decyzji urzędu w tej sprawie (art. 259 O.p.).

Wzór wniosku o odroczenie terminu płatności zaliczek na podatek dochodowy

 Podstawa prawna:

• art. 3 pkt 3 lit. a, art. 49, art. 57, art. 67a § 1 pkt 1, art. 67c § 1, art. 168, art. 259 Ordynacji podatkowej,
• § 9 ust. 1, § 15 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. Nr 165, poz. 1371 ze zm.).