Ze względu na problemy finansowe nie wypłaciliśmy pracownikowi wynagrodzenia za pracę wykonaną w lipcu i sierpniu 2012 r. Pracownik wystąpił do sądu pracy z powództwem o wypłatę należnego świadczenia. 30 listopada 2012 r. sąd wydał wyrok, w którym zobowiązał nas do wypłaty pracownikowi wynagrodzenia za wskazane miesiące wraz z należnymi odsetkami ustawowymi. W jaki sposób mamy naliczyć odsetki? Wynagrodzenie zamierzamy wypłacić pracownikowi 31 grudnia 2012 r. (termin wypłaty wynagrodzenia za pracę został ustalony w zakładzie na ostatni dzień każdego miesiąca).
Podstawą do obliczania odsetek jest wynagrodzenie brutto Państwa pracownika. Odsetki należy naliczyć od dnia następnego po dniu uchybienia przez Państwa terminowi płatności wynagrodzenia. Odsetki od wynagrodzenia:
- za lipiec – należy obliczać od 1 sierpnia
- za sierpień – należy obliczać od 1 września
do dnia wypłaty świadczeń, tj. do 31 grudnia 2012 r. (łącznie z tym dniem).
Jeśli w umowie o pracę (w dokumentach wewnętrznych firmy) nie została określona wysokość stopy odsetek za opóźnienie, należy zastosować aktualnie obowiązującą wysokość odsetek ustawowych, tj. 13%.
Na pracodawcy ciąży obowiązek terminowej i prawidłowej wypłaty wynagrodzenia za pracę (art. 94 pkt 5 Kodeksu pracy). Wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry w regulaminie pracy lub w innych przepisach wewnątrzzakładowych terminie (art. 85 § 1 Kodeksu pracy). W razie niewykonania przez pracodawcę powyższych obowiązków, po stronie pracodawcy powstaje opóźnienie w spełnieniu świadczenia. W takiej sytuacji pracownik może żądać z tego tytułu naliczenia i wypłaty odsetek.
Przepisy prawa pracy nie zawierają uregulowań dotyczących naliczania pracownikom odsetek za zwłokę w wypłacie należnych im świadczeń. W związku z tym na podstawie art. 300 Kodeksu pracy należy zastosować w tej sytuacji odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, które przewidują możliwość żądania odsetek za zwłokę w przypadku nieterminowego spełnienia należnego świadczenia, nawet jeżeli wskutek tego opóźnienia nie została poniesiona żadna szkoda (art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego). Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy wynika to z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu (art. 359 § 1 Kodeksu cywilnego). Regulacje te będą miały zastosowanie m.in. do zaległego wynagrodzenia za pracę.
Jeżeli wysokość odsetek nie została określona w inny sposób, pracownikowi należą się odsetki ustawowe. Oznacza to, że jeżeli w trakcie roku ulegnie zmianie ich wysokość, to powinny być obliczane proporcjonalnie za okres przed zwiększeniem ich wysokości i za okres po ich zwiększeniu.
Sytuacje, w których pracownik odnosi szkodę niemajątkową podczas wykonywania obowiązków związanych z pracą, są różnorodne. Aby w takiej sytuacji zachowanie pracodawcy mogło być rozważane jako źródło zadośćuczynienia dla pracownika, musi za każdym razem pozostawać bezprawne, a zatem być sprzeczne z przepisami prawa lub zasadami współżycia społecznego.
(!)
Podstawą do naliczenia odsetek od nieterminowo wypłaconego wynagrodzenia jest jego wartość brutto.
Odsetki nalicza się od dnia uchybienia przez pracodawcę terminowi płatności. Data, od której odsetki będą przysługiwały, będzie zatem zależała od terminu, w jakim wynagrodzenie powinno zostać wypłacone przez pracodawcę. Podstawą do obliczania odsetek jest natomiast wynagrodzenie pracownika w kwocie brutto.
Potwierdził to Sąd Najwyższy w uchwale z 19 września 2002 r. (sygn. akt III PZP 18/02, OSNP 2003/9/214), w której wskazał, że: (...) odsetki z tytułu opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia za pracę przysługują pracownikowi za czas opóźnienia także w części, od której pracodawca odprowadził składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (...).
W przedstawionej przez Państwa sytuacji podstawą do naliczenia odsetek jest wyrok sądu, w którego treści wskazano na obowiązek zapłaty pracownikowi zaległego wynagrodzenia oraz naliczenia z tego tytułu odsetek ustawowych. Do obliczania odsetek przysługujących pracownikowi z tytułu zwłoki w wypłacie należnego pracownikowi wynagrodzenia powinni Państwo zastosować pomocniczo wzór, określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U. Nr 165, poz. 1373 ze zm.):
| Kz x L x O | = On = Opz |
| 365 |
gdzie poszczególne symbole i liczby oznaczają:
Kz – kwotę zaległości,
L – liczbę dni zwłoki,
O – stawkę odsetek za zwłokę w stosunku rocznym,
365 – liczbę dni w roku,
On – kwotę odsetek,
Opz – kwotę odsetek po zaokrągleniu.
PRZYKŁAD
W firmie X ustalono, że wynagrodzenie za pracę wykonaną w danym miesiącu będzie wypłacane pracownikom 5. dnia kolejnego miesiąca kalendarzowego. Pracodawca wynagrodzenie należne pracownikowi za pracę wykonaną w sierpniu 2012 r. w kwocie 2000 zł brutto wypłacił 5 listopada 2012 r.
W związku z tym jest on zobowiązany wypłacić odsetki za opóźnienie w wypłacie wynagrodzenia, które powinien obliczyć w następujący sposób:
2000 zł brutto (kwota zaległości) x 61 (liczba dni zwłoki od 6 września 2012 r. do 5 listopada 2012 r.) x 13% : 365 dni = 43,45 zł.
Odsetki od nieterminowo wypłaconego wynagrodzenia wynoszą 43,45 zł.
Podstawa prawna
- art. 85, art. 94, art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.)
- art. 359 § 1, art. 481 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)
- § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 4 grudnia 2008 r. w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych (Dz.U. Nr 220, poz. 1434)
- § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U. Nr 165, poz. 1373 ze zm.)