Pracownicy wezwani do sądu w charakterze świadków do sprawy związanej z wypadkiem przy pracy mają prawo do dnia wolnego na tę okoliczność. Dzień ten co do zasady jest niepłatny przez pracodawcę, chyba że obowiązujące u pracodawcy przepisy pracownicze przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia. Jeżeli pracodawca nie wypłaca za taki dzień wynagrodzenia, pracownicy mogą zwrócić się do sądu o uzyskanie z tego tytułu rekompensaty pieniężnej. Jej wysokość należy ustalić na podstawie rozporządzenia z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.).
Zasadą jest, że pracownik jest zobowiązany do pozostawania w dyspozycji pracodawcy w określonym czasie i miejscu (art. 22 k.p.). Na pracowniku spoczywa nakaz przestrzegania ustalonego przez pracodawcę czasu pracy (art. 100 § 2 k.p.), a wynagrodzenie przysługuje pracownikowi za pracę wykonaną (art. 80 § 1 k p.). Jednocześnie osoba wezwana przez sąd w charakterze świadka ma obowiązek stawić się na takie wezwanie pod rygorem co najmniej ukarania grzywną.
Przesłanki i zakres zwolnienia pracownika od pracy z przyczyn usprawiedliwionych określa rozporządzenie z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (DzU nr 60, poz. 281 ze zm.). Pracodawca jest zobowiązany zwolnić pracownika od pracy, jeżeli obowiązek taki wynika z Kodeksu pracy, z przepisów wykonawczych do Kodeksu pracy albo z innych przepisów prawa (§ 4 rozporządzenia). Zakres zwolnienia od pracy, w szczególności na wezwanie sądu pracy, reguluje § 6 rozporządzenia. Pracodawca jest zobowiązany zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia.
Należy zauważyć, że terminy wezwań organów władzy oraz ich częstotliwość są niezależne od woli pracodawcy. Jednocześnie pozostają w sprzeczności z jego interesem, dezorganizując proces pracy i zmuszając do organizowania zastępstw za nieobecnego pracownika. Z tych przyczyn przepisy prawa pracy nie nakładają na pracodawcę obowiązku wynagradzania pracownika, który ze względu na wezwanie sądu był nieobecny w pracy. Wezwany do sądu pracownik nie może jednak ponosić negatywnych konsekwencji w postaci utraty wynagrodzenia. W związku z tym pracodawca jest zobowiązany wydać pracownikowi zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia za czas tego zwolnienia w celu uzyskania przez pracownika od sądu rekompensaty pieniężnej z tego tytułu (§ 16 ust. 2 rozporządzenia). Po złożeniu zeznań pracownik powinien wystąpić do sądu, aby ten zwrócił mu utracone przez niego wynagrodzenie, na podstawie zaświadczenia wystawionego przez pracodawcę.